Wat is astma?

Wat is astma?

Bij astma gaat het over een ontsteking van je longen. Bij astma is de ontsteking blijvend, dit wil dus zeggen dat er altijd kleine ontstekingen zijn in je longen en deze zorgen voor veel klachten. Je spreekt bij astma over een chronische ontsteking van je luchtwegen en deze gaat samen met een vernauwing en verhoogde prikkelbaarheid van je luchtwegen. Mensen met astma hebben daardoor vaak last van een piepende ademhaling. Ze moeten vaak hoesten (vooral in de nacht en in de ochtend), zijn soms benauwd en zijn kortademig. De klachten kunnen optreden in aanvallen en deze kunnen kort duren maar ook langer.

Astma herkennen

Astma door allergische reacties of aspecifieke hyperreactiviteit kun je herkennen aan aanvallen waarbij hoesten en kortademigheid optreden. Het is een gevolg van een allergische reactie en/of een aspecifieke hyperreactiviteit. Als je een allergie hebt, dan reageert je lichaam op de prikkels en daardoor kun je klachten krijgen. De ene dag ben je snel benauwd, de andere dag heb je er misschien nauwelijks last van. Je kunt last hebben van rook, maar ook van de mist buiten. Het is wisselend waar je last van hebt, de een heeft er meer last van dan de ander.

Astma aanval

Wanneer iemand een astma aanval krijgt, dan heeft diegene moeite met ademen. Er gebeurt dan erg veel in de longen. Op het moment dat je geprikkeld wordt door stoffen waar je gevoelig voor bent, gaan de slijmvliezen in de neus opzwellen, maar ook slijmvliezen in de keel en de longen doen dit. Je slijmvliezen produceren op dat moment meer slijm en vocht dan je gewend bent. Daarbij raken de spiertjes die zich om de luchtwegen heen bevinden verkrampt en deze trekken vervolgens samen. Daardoor worden je luchtwegen smaller en kun je lastiger ademen. Er komt daarbij ook teveel lucht in je longen en die wordt niet voldoende ververst.

Blijvende astma

Mensen die de diagnose astma krijgen, hoeven daar niet iedere dag last van te krijgen. Maar het is wel belangrijk om te weten dat astma blijvend is. Dit komt omdat de longen bij mensen met astma altijd iets ontstoken zijn. De klachten die bij astma horen kunnen soms wel weken of maanden aanhouden. Er zijn ook weken of maanden waarin je niets merkt.

Astma symptomen

Veel symptomen die optreden bij astma zijn:

• Niesbuien
• Gezwollen oogleden
• Droge hoest
• Verstopte neus
• Jeukende ogen
• Vermoeidheid, je hebt weinig lucht en daardoor heb je ook minder energie dan je gewend bent.
• Hoesten, je gaat hoesten omdat je luchtwegen veel slijm aanmaken. Je lichaam wil van de grote hoeveelheid slijm af en daarom ga je hoesten.
• Benauwdheid, de luchtwegen worden nauwer en je krijgt minder gemakkelijk verse lucht binnen.

Oorzaken astma

Het kan zijn dat astma in je familie aanwezig is, het is erfelijk dus je zou het daardoor ook kunnen krijgen. Maar er zijn ook andere oorzaken waardoor je met astma te maken kunt krijgen:

• Kinderen die te vroeg geboren zijn, hebben een grotere kans op astma en op allergieën. Dit heeft er mee te maken dat de longen wanneer de baby’s geboren zijn nog niet volgroeid (af) zijn.
• Als een moeder tijdens de zwangerschap rookt heeft de baby een grotere kans op astma.
• Als een baby een laag gewicht heeft bij de geboorte, dan is de kans op astma ook groter. 
• De longen zijn bij astma altijd een beetje ontstoken, je kunt last hebben van bijvoorbeeld huisstofmijt, maar ook van haren, huidschilfers, van stuifmeel of pollen. Dit kan de oorzaak zijn dat je ineens extra veel klachten hebt. Sommige mensen hebben ook bepaalde perioden van het jaar extreem veel klachten. Dit gebeurt wanneer er bepaalde pollen, grassen, bomen enz. in bloei staan.

Soorten astma

Er bestaan diverse soorten astma. Deze worden hier nu nader besproken met de symptomen die hierbij horen:

• Allergisch astma, deze vorm komt vaak voor. Je bent sneller benauwd na het inademen van stoffen waarvoor je allergisch bent (prikkels). Je kunt hierbij denken aan huisstofmijt of aan huidschilfers van huisdieren. Je kunt ook reageren op voedingsstoffen of op medicijnen.
• Niet allergisch astma, bij deze vorm heb je veel klachten van niet-allergische prikkels. Daarbij kun je denken aan rook, uitlaatgassen, benzine en bijvoorbeeld schoonmaakmiddelen. Ook kun je benauwd worden als iemand een paar uur geleden parfum heeft gespoten. Ook het weer speelt hierin een grote rol en je kunt last krijgen van je astma bij vochtige lucht, maar ook bij kou en mist.
• Inspanningsastma, daarbij krijg je het benauwd wanneer je je in gaat spannen, daarbij kun je denken aan sport. Vaak heb je de klachten als je te snel in beweging komt. Als je deze vorm van astma hebt, kun je wel sporten, maar moet je er aan denken dat je rustig gaat beginnen.
• Ernstig astma, deze variant komt niet zo vaak voor. Het gaat hierbij over een vorm van astma welke met medicatie lastig onder controle te krijgen is.
• Beroepsastma, er zijn beroepen waarbij de kans op astma groter is. Daarbij kun je denken aan de gezondheidszorg, maar ook aan de broodbakkersindustrie (je hebt een grotere kans op vernauwing van de luchtwegen als je bijvoorbeeld werkt met tarwemeel), de kunststofverwerkende industrie, onderzoeksinstituten waarbij met dieren wordt gewerkt. 

Astma behandelen

Om astma te behandelen, moet er echt naar het ‘ziektebeeld’ van een persoon worden gekeken. Waar reageer je op? Wanneer treden de klachten op? Bij sommige mensen is astma snel onder controle, bij anderen duurt het langer. Bij mensen met astma wordt er vaak een longfunctietest gedaan. Dit is een test die kan meten hoe groot je longinhoud is. Het is een soort blaastest, daarmee wordt er gekeken hoe goed je longen werken. Er kan ook een provocatietest gedaan worden, daarbij wordt er met kleine stapjes een stof toegediend die een astmatische reactie uitlokt of provoceert. De arts kan daarbij zien hoe gevoelig je longen zijn voor bepaalde prikkels. Meestal krijg je daarbij histamine toegediend, deze stof komt normaal ook in je lichaam vrij wanneer je in aanraking komt met prikkels waar je overgevoelig voor bent. Er zijn diverse behandelmogelijkheden bij astma:

• Luchtwegverwijders, bij het gebruik van deze medicijnen worden de spiertjes om de luchtwegen heen wat verslapt en dan worden de luchtwegen wijder. Dit is echter een tijdelijke oplossing van de klachten, want het geneest de ontstekingen van de longen niet.
• Ontstekingsremmers worden gegeven wanneer de ontstekingen in de longen aangepakt moeten worden.
• Er kan ook voor combinatie medicijnen worden gekozen. Daarbij gaat het over ontstekingsremmers en over luchtwegverwijders die in een puffer samen gaan. Hierbij worden de longen beschermd en het zorgt voor een verwijding van de luchtwegen.
• Een griepprik wordt vaak aangeraden voor mensen met astma, zodat de kans op griep minder groot is (minder heftig).
• Er kunnen ook altijd medicijnen voorgeschreven worden tegen hooikoorts.
• Soms is antibiotica nodig of ontstekingsremmers, de huisarts zal dat bepalen en voorschrijven. 

Astma en hooikoorts

Steeds meer mensen hebben te maken met astma en hooikoorts. Daarom worden er ook veel onderzoeken gehouden om het verband aan te kunnen tonen. Daaruit komt naar voren dat wanneer je astma hebt, dat de kans zeker aanwezig is dat je ook hooikoorts hebt. Je hebt tijdens het pollenseizoen te maken met hooikoortsklachten, dus jeuk, hoesten en niezen, maar ook de astma aanvallen kunnen dan erger worden. Genezing is er voor astma (nog) niet, wel kan er voor verlichting van de klachten worden gezorgd. Astma en hooikoorts kunnen je sociale leven helaas flink ontwrichten. Je moet vaak bijvoorbeeld een buitensport afzeggen als je last hebt van benauwdheid en/of allergieën.