De verschillende vormen van lymfeklierkanker kunnen we dus onderverdelen in Hodgkin-lymfomen en non-Hodgkin-lymfomen. Het Hodgkin-lymfoom komt voornamelijk voor bij mensen die tussen de 20 en 35 jaar oud zijn of personen die ouder zijn dan 50. Deze vorm van lymfeklierkanker is zeldzaam; jaarlijks wordt deze aandoening bij ongeveer 400 nieuwe patiënten gediagnosticeerd. Bij het Hodgkin-lymfoom worden meestal alleen de lymfeklieren en de organen die dichtbij de lymfeklieren liggen aangetast.
Het non-Hodgkin-lymfoom komt een stuk vaker voor dan het Hodgkin-lymfoom. Elk jaar wordt deze vorm van kanker bij ongeveer 4000 nieuwe patiënten gediagnosticeerd. De aandoening wordt het meest gezien bij personen die ouder zijn dan 50 jaar. Bij het non-Hodgkin-lymfoom breidt de kanker zich vaak ook uit naar organen die zich verder van de lymfeklieren vandaan bevinden.
Het lymfestelsel bestaat uit de lymfeklieren, lymfeklierweefsel en lymfevaten. Deze klieren en vaten bevinden zich in verschillende organen. Het lymfestelsel zorgt ervoor dat ons lichaam wordt beschermd tegen bacteriën, virussen en andere organismen die lichaamsvreemd zijn en ons ziek kunnen maken.
De lymfeklieren produceren lymfocyten en de bekendste en meest voorkomende lymfocyten zijn de B-lymfocyten en de T-lymfocyten. De lymfocyten bevinden zich in het bloed en in de vaten tussen de lymfeklieren. Zo verplaatsen deze cellen zich in het lichaam. Als we spreken van lymfeklierkanker, betekent dit dat afwijkende lymfocyten abnormaal gaan groeien. Deze cellen verplaatsen zich via het bloed en de vaten tussen de lymfeklieren door het gehele lichaam en de kanker kan zich daardoor ook gemakkelijk door het gehele lichaam verspreiden. Meestal ontstaat de kanker als eerste in de schildklier, maar het kan ook voorkomen dat het begint in de longen of in het lymfeweefsel in de maag.
Het is niet helemaal duidelijk waarom lymfeklierkanker precies ontstaat. Wel is bekend dat bepaalde personen een groter risico lopen om hiermee te maken te krijgen. Zo kan een verzwakt immuunsysteem bijvoorbeeld een rol spelen bij het ontwikkelen van lymfeklierkanker, waardoor personen met een auto-immuunziekte, een afweerstoornis of een infectie met bepaalde bacteriën en virussen een rol spelen. Verder hebben rokers een hogere kans op lymfeklierkanker, omdat de blootstelling aan tabaksrook een invloed kan hebben op de ontwikkeling van lymfeklierkanker.
Andere risicofactoren zijn langdurige blootstelling aan magnetische velden, het wonen in een industrieel gebied of in aanraking komen met bepaalde plantengiffen en onkruidverdelgers. Het is ook mogelijk dat chromosoomveranderingen een rol spelen bij het ontstaan van lymfeklierkanker.
De lymfeklier symptomen kunnen iets verschillen voor de verschillende vormen, maar er zijn wel een aantal algemene verschijnselen die op lymfeklierkanker kunnen wijzen. Zo is er in veel gevallen een zwelling voelbaar in een of meer lymfeklieren die gelegen zijn in de oksels, de hals of de liezen. Deze zwelling is in de meeste gevallen niet pijnlijk.
Daarnaast krijgt iemand met lymfeklierkanker vaak last van perioden met koorts en hevige vermoeidheid. Ook kan het voorkomen dat de ziekte een gebrek aan eetlust of gewichtsverlies tot gevolg heeft. Andere lymfeklierkanker symptomen zijn hevig transpireren (met name 's nachts), jeuk over het gehele lichaam en soms pijn bij het drinken van alcohol op de plaats van de aangetaste lymfeklieren.
Het is niet altijd even gemakkelijk om de lymfeklierkanker symptomen te herkennen. De lymfeklieren zouden bijvoorbeeld ook opgezet kunnen zijn als gevolg van een ontsteking en hevige vermoeidheid, koorts en transpireren kunnen ook wijzen op griep. Als je last hebt van lymfeklierkanker symptomen, betekent dat dus niet direct dat je ook daadwerkelijk lymfeklierkanker hebt. Het is aan te raden om langs de huisarts te gaan als de lymfeklierkanker symptomen langer aanhouden dan twee weken.
De huisarts zal vaak eerst een aantal vragen stellen over je gezondheid en een lichamelijk onderzoek uitvoeren. Als de huisarts vermoedt dat er sprake is van lymfeklierkanker, wordt je vrijwel altijd doorverwezen naar een patholoog. Deze arts zal vervolgens een biopt afnemen uit een afwijkende lymfeklier of een orgaan dat is aangedaan. Aan de hand van deze biopt kan de arts vervolgens een diagnose stellen. Indien het inderdaad om lymfeklierkanker gaat, worden er meestal nog een aantal vervolgonderzoeken gedaan. De patholoog kan ervoor kiezen om een bloedonderzoek en/of een beenmergonderzoek uit te voeren en/of een röntgenfoto van de longen of een CT-scan van de hals, longen en buik te maken.
Het is ook mogelijk dat er nog andere onderzoeken nodig zijn. Zo kan er soms voor worden gekozen om een PT-scan te maken of een maagonderzoek uit te voeren. Verder kan de patholoog je ook doorverwijzen naar een neuroloog of KNO-arts voor een aanvullend onderzoek.
De patholoog stelt de diagnose lymfeklierkanker door onderzoek van een biopt uit een afwijkende lymfeklier of aangedaan orgaan. Na de diagnose krijgt u vervolgonderzoeken. Aan de hand van alle informatie uit de onderzoeken bepaalt de arts de uitgebreidheid (het stadium) van de ziekte.
Aan de hand van de onderzoeken wordt bepaald in welk stadium de lymfeklierkanker zich bevindt. In stadium 1 bevindt de kanker zich enkel in een of meerdere lymfeklieren in één lymfekliergebied. Het is ook mogelijk dat de kanker zich in stadium 2 bevindt. Dan zijn meerdere lymfekliergebieden aangetast, maar enkel aan één kant van het middenrif. Verder kan de lymfeklierkanker zijn uitgebreid naar stadium 3, waarbij de kanker zich bevindt in meerdere lymfekliergebieden zowel boven als onder het middenrif. Als laatste kan het gaan om stadium 4 en in dat geval heeft de lymfeklierkanker zich ook verspreid naar organen die geen onderdeel zijn van het lymfeklierstelsel en/of naar het beenmerg.
Indien de diagnose lymfeklierkanker is gesteld, wordt er over het algemeen gekozen voor een behandeling met chemotherapie. Hiermee worden de kankercellen bestreden. De chemotherapie bestaat uit een behandeling met medicijnen die de celdeling remmen of de kankercellen doden. Deze medicijnen worden ook wel cytostatica genoemd. Vaak wordt er niet gekozen voor één soort medicijnen, maar meerdere soorten. De medicijnen kunnen worden ingenomen in tabletvorm of ze kunnen worden toegediend via een injectie of infuus. Vaak wordt er naast de chemotherapie ook gekozen voor radiotherapie. Dit staat ook wel bekend als bestraling. Met deze behandeling worden de kankercellen ook gedood.
Als gevolg van de chemotherapie wordt het gezonde beenmerg vernietigd en kan het lichaam geen nieuwe bloedcellen meer ontwikkelen vanuit gezonde stamcellen. Daarom worden er stamcellen uit het beenmerg gehaald, voordat er met de chemotherapie wordt gestart. Nadat de chemokuur is afgelopen, worden deze stamcellen weer in het beenmerg teruggeplaatst door middel van stamceltransplantatie. Hieruit kan vervolgens weer normaal beenmerg ontstaan.
