Bloedarmoede ontstaat meestal door een tekort aan ijzer. Er zijn verschillende symptomen die je eerste instantie niet koppelt aan bloedarmoede. Pas als de symptomen aanhouden bezoek je de dokter. De volgende symptomen passen bij bloedarmoede:
Iedereen kan bloedarmoede krijgen en vaak is de oorzaak relatief onschuldig. De meest voorkomende oorzaak van bloedarmoede is een tekort aan ijzer. Je hebt bijvoorbeeld te weinig voedingstoffen gegeten met ijzer. Denk bijvoorbeeld aan vlees. Een tekort aan vitamine B12 of foliumzuur kan ook bloedarmoede veroorzaken. Als bloedarmoede regelmatig zonder oorzaak terugkeert is het slim om te kijken naar andere oorzaken. Bijvoorbeeld een chronische ziekte, infectie, ontsteking of erfelijke afwijking. De oorzaak van bloedarmoede kan soms al door bloedonderzoek gevonden worden. De huisarts zal dit onderzoek direct uitvoeren om de oorzaak te achterhalen.
De meeste mensen krijgen last van bloedarmoede door een ijzertekort. Een tekort aan ijzer kan verschillende oorzaken hebben. Bijvoorbeeld als je veel bloed verloren hebt. Dit kan zijn na een operatie, bevalling of miskraam. Als je regelmatig heftige menstruaties hebt als vrouw dan kan je ook een ijzertekort hebben. Of als je ongemerkt kleine beetjes bloed verliest bijvoorbeeld via de maag of darmen of het gebruik van bepaalde pijnstillers zoals ibuprofen. Het kan ook zo zijn dat je lichaam tijdelijk meer ijzer nodig heeft. Bijvoorbeeld als je zwanger bent en je meer ijzer nodig hebt. Het kan ook voorkomen dat je een lange tijd te weinig voeding met ijzer binnen hebt gehad. Bijvoorbeeld door een streng dieet of omdat je weinig eetlust hebt. Er zijn ook bepaalde aandoeningen waardoor je geen ijzer meer uit je voeding opneemt. Dit komt vaak voor bij bepaalde maag-darmziektes. Dit kan een oorzaak zijn, waardoor je bloedarmoede krijgt.
Een B12 tekort heeft meestal een oorzaak en hierdoor kan bloedarmoede ontstaan. Bijvoorbeeld bepaalde maag of darmziektes kunnen ervoor zorgen dat vitamine B12 niet goed uit het lichaam wordt opgenomen. De ziekte van Crohn is hier een voorbeeld van. Een andere oorzaak is dat je te weinig vitamine B12 binnen krijgt door verkeerde voeding. B12 zit in dierlijke producten zoals vlees, vis melk, kaas en eieren. Als je geen dierlijke producten eet zoals vlees dan is het verstandig om goede vervangende voeding te eten. Een andere oorzaak kan zijn dat je alcoholist bent en vitamine B12 niet meer goed opneemt.
Een chronische ziekte kan ervoor zorgend at je niet genoeg hemoglobide aanmaakt. Dit zien we ook terug bij reuma, infecties of kanker die lang duurt. In dit soort situaties worden rode bloedsnellen sneller afgebroken. Een afwijking in het bloed kan ook door een erfelijke afwijking ontstaan. We zien dit terug bij de sikkelcelziekte of thalassemie. Deze afwijkingen zien we vooral in Afrika, Suriname en mensen uit landen rond de Middellandse zee. Waarom dit hier vaak voorkomt is onbekend.
Bloedarmoede tijdens de zwangerschap komt regelmatig voor. Doordat je zwanger bent heeft je lichaam extra behoefte aan zuurstof en bouwstoffen. Je lichaam maakt hierdoor extra bloed aan waardoor er al snel een tekort ontstaat. Vooral in de laatste maanden is er veel behoefte aan ijzer. Als je te weinig ijzer of foliumzuur binnenkrijgt krijg je bloedarmoede. Als je voor je zwangerschap altijd al last had van zware menstruaties loop je een groter risico op bloedarmoede tijdens de zwangerschap. Je loopt ook een groter risico als je veel last hebt gehad van ochtendmisselijkheid. Het is belangrijk om tijdens de zwangerschap je bloedwaardes goed in de gaten te houden. Vooral als je het vermoeden hebt dat je bloedarmoede hebt.
Het is belangrijk om te kijken naar je eetpatroon. Krijg je wel genoeg bouwstoffen binnen om rode bloedcellen aan te maken? Eventueel kan het verstandig zijn om extra producten met ijzer, vitamine B12 en foliumzuur te eten. IJzer kom je vooral veel tegen in vlees, bepaalde vissoorten (haring, kabeljauw en sardientjes) en bepaalde schaal en schelpdieren (garnalen en mosselen). IJzer zit ook in noten, brood, gedroogd fruit en bepaalde groenten denk aan druivenblad, broccoli, andijvie, doperwten en tomatenpuree. Vitamine B12 kom je tegen in alle dierlijke producten en foliumzuur zit in spinazie en volkoren producten.
Het is belangrijk om te kijken naar de oorzaak en hierop de behandeling af te stellen. Heb je als vrouw bijvoorbeeld heftig menstruaties? Het zou slim kunnen zijn om deze te verminderen met de anticonceptiepil. Gebruik je veel pijnstillers zoals ibuprofen en naproxen? Deze kunnen het maagslijmvlies beschadigen. Het is slimmer om over te stappen op paracetamol. Daarnaast zal gekeken worden waardoor het bloedarmoede is ontstaan. Is er bijvoorbeeld ook een vitamine B12 tekort? Dan wordt eerst dit tekort aangepakt. Door dit tekort aan te pakken hersteld de bloedarmoede vanzelf. Afhankelijk van de ernst van de bloedarmoede schrijft de huisarts ijzerpillen voor. Daarnaast wordt je bloed elke 4 weken opnieuw getest tot maximaal 12 weken. Ook dit advies is afhankelijk van de oorzaak en de ernst van de bloedarmoede.
De meeste patiënten met bloedarmoede zijn er op tijd bij. Als de bloedwaardes te laag worden dan kan het heel gevaarlijk zijn. Er is dan niet voldoende tijd om het lichaam zelf de bloedwaardes aan te laten passen. Bijvoorbeeld door extra ijzer te eten. Als de bloedwaardes te laag zijn, dan wordt er een bloedtransfusie toegepast. Door extra bloed aan het lichaam te geven zal je snel herstellen. Je merkt dat de symptomen snel verdwijnen. Doordat het een heftige ingreep is wordt er altijd eerst geprobeerd met medicijnen de bloedarmoede op te lossen. Pas als dit echt niet anders kan zal een arts een bloedtransfusie adviseren. Het grote voordeel van een bloedtransfusie is dat je sneller genezen bent. Dit is de reden dat artsen in extreme gevallen voor een transfusie kiezen.
