Gelukkig kan je zonder veel problemen op een goede manier je bedrijf verkopen. Waar sowieso rekening mee gehouden moet worden, is dat het niet binnen een maandje of twee gebeurt kan worden. Houd er rekening mee dat het verkopen van een bedrijf vaak wel een jaar de tijd kost. Een optimale voorbereiding kun je wel anderhalf tot uiterlijk drie jaar voor uittrekken.
Waarschijnlijk is het bedrijf ontstaan met het op papier zetten van de missie en visie. Voor het verkopen van een bedrijf is het ook belangrijk om opnieuw op papier te gaan werken, maar dit keer om een goed beeld te krijgen van waarom het bedrijf verkocht wordt. De meest voorkomende redenen zijn:
Vaak gaat het niet om 1 reden, maar om meerdere. De redenen op papier hebben is belangrijk voor het proces, zodat het onder andere duidelijk wordt hoeveel tijd je hebt voor de verkoop. Naast de motieven op papier zetten is het ook belangrijk om duidelijk te hebben wat je precies wilt gaan overdragen, aandelen of activa/passiva. Als je de aandelen verkoopt, verkoop je de hele onderneming, dus inclusief bezittingen en de schulden, rechten en plichten van het bedrijf, het personeel, de leveranciers en licenties. Wat wel bij de verkoper blijft, zijn de debiteuren en crediteuren, banksaldi en -schulden. Zet daarnaast ook de waarde van het bedrijf op papier. Dit is natuurlijk lastig in te schatten, want hier is helaas geen formule voor. Vele bemiddelaars hanteren een vuistregel (zoveel keer de nettowinst of zoveel keer de jaaromzet). In tegenstelling tot bemiddelaars houden professionele business valuators vaker de DCF-methode aan. Welke er ook wordt gekozen, vaak is de waarde van het bedrijf niet wat je uiteindelijk voor het bedrijf krijgt. Houd hier rekening mee.
De tweede stap in het proces is het verkoopteam samenstellen. Het is mogelijk om het bedrijf helemaal alleen te verkopen, maar de meesten hebben hier geen tijd voor. Is het mogelijk om een aantal maanden weinig tijd te besteden aan de onderneming zonder dat dit gevolgen heeft voor de onderneming, dan is het zeker mogelijk om veel zelf te doen. Als je het liever met een team doet, dan brengt dat natuurlijk kosten met zich mee. Voor een accountant wordt vaak al 150 tot 250 euro per uur neergelegd. Gebruik je daarbij ook nog een overnameadviseur? Dan komt er over het algemeen na het uurtarief tevens een 1-3% ‘succes fee’ over de transactiewaarde bij. Als je gebruik maakt van een verkoopteam, moet je al gauw rekening houden met zo’n 50.000 – 100.000 euro. Dit is eigenlijk alleen maar weggelegd voor bedrijven met meer dan 1 miljoen euro omzet. Als dat niet het geval is, is het ook mogelijk om een adviseur in te schakelen voor specifieke diensten. Het verkopen van een bedrijf kan vrij lastig zijn en moet foutloos gebeuren, anders kan het nare gevolgen hebben. Mocht het dus financieel gezien mogelijk zijn om deskundige in te huren voor specifieke complexe fiscale en/of juridische kwesties dan valt dit te overwegen.
Daarna volgt het verkoop klaar maken van de onderneming. Als het bedrijf verkoop klaar is, is de kans een stuk groter op een succesvolle overname. Een goede methode om het bedrijf verkoop klaar te maken is door het 500-dagenplan. De naam zegt het eigenlijk al, het is een plan voor anderhalf jaar. Anderhalf jaar zorgt ervoor dat er genoeg tijd is om nog wat maatregelen te nemen mocht dat nodig zijn en het is kort genoeg om gefocust te blijven op het proces, de perfecte balans dus. Het 500-dagenplan lijkt heel erg op een businessplan, maar dan met het doel om de onderneming te verkopen. In dit plan is het de bedoeling om per onderdeel te beschrijven welke verbeteringen nodig zijn binnen het bedrijf om het zo aantrekkelijk mogelijk te maken voor de toekomstige koper. In het plan wordt ook altijd een paragraaf geschreven over de exit die plaats gaat vinden. Hierin wordt voorspelt wanneer je denkt het bedrijf verkocht te hebben en tegen welke prijs.
Stap 4 draait om het vinden van een geschikte koper. Er zijn ongeveer vier soorten kopers. De eerste is een management buy-in (MBI), hierbij wordt het bedrijf overgenomen door een buitenstaander, een particulier. De meest voorkomende MBI-kandidaat is een manager met veel ervaring en wat eigen geld om alles te kunnen financieren. Naast deze MBI-kandidaat bestaat er ook een ander soort MBI-kandidaat, namelijk ex-ondernemers. Deze mensen hebben in het verleden al een succesvol bedrijf gehad en verkocht. Deze groep is vaak opmerkelijk jong, omdat ze het vorige bedrijf vaak hebben verkocht om een rustperiode te nemen en willen daarna weer aan de slag.
Ook is een management buy-out (MBO) mogelijk. Hierbij wordt het bedrijf overgedragen aan één of meerdere werknemers binnen de onderneming zelf. Vaak gaat het hierbij om de tweede man of een manager. De derde groep is een strategische overname. Hierbij wordt het bedrijf verkocht aan een ander bedrijf, misschien wel een concurrent, een strategische partij of een financiële partij. Deze kopers betalen vaak de hoogste prijs voor een onderneming. Als laatst zijn er nog investeerders. Investeerders zijn geïnteresseerd in bedrijven die een groeipotentie hebben. Vaak gaat zo’n investeringsmaatschappij het bedrijf niet leiden, dus is de overname in combinatie met een MBI’er of MBO’er. Vervolgens moet er onderhandelt worden.
De koper doet allereerst natuurlijk uitgebreid onderzoek om te kijken of alles wel klopt. Het is zeer belangrijk om te bedenken wat je minimaal voor het bedrijf wil hebben, stel dus een duidelijk limiet. Wijkt het bod van de koper aanzienlijk af van het limiet, wees dan niet bang om de onderhandeling te stoppen. Vaak komt er alleen maar een onzekere deal uit dit soort onderhandelingen. Wees dus altijd voorbereid op het afblazen van de onderhandeling en zorg ervoor dat je niet afhankelijk bent van de deal. Het is gebruikelijk dat diegene die de ander benadert heeft, begint met het uitbrengen van een bod. Ben jij op een potentiële koper afgestapt? Dan zorg jij voor het eerste bod.
Als laatst volgt het sluitstuk van de verkoop. Dit wordt gevormd bij de notaris, door het tekenen van alle documenten. Als ook de notariële akte geleverd is, is de koper officieel eigenaar van de aandelen en heb je het bedrijf succesvol verkocht!
