Natuurlijk beïnvloedt de grootte van woning en de inrichting het leefklimaat in een woning. Het geeft aan in hoeverre je jezelf thuis voelt. Maar het leefklimaat in de woning wordt ook bepaald door het comfort. Hoe verwarm je je woning en hoe is de luchtvochtigheid in je huis? De luchtvochtigheid in woningen wordt vaak onderschat. Er wordt over het algemeen helemaal niet bij nagedacht. Pas bij problemen met de luchtvochtigheid wordt hier aandacht aan besteed. Als de luchtvochtigheid boven of onder het gebruikelijke niveau komt, kunnen er namelijk problemen ontstaan met gevolgen voor je woning en zelfs voor je gezondheid. Het in de gaten houden van de luchtvochtigheid is daarom noodzakelijk. Dit kan met een hygrometer.
Kortweg gezegd is de luchtvochtigheid de hoeveelheid vocht in de lucht. De luchtvochtigheid kan worden uitgedrukt in absolute vochtigheid (dat is de hoeveelheid vocht in een bepaalde hoeveelheid lucht), maar vrijwel altijd zal de luchtvochtigheid worden uitgedrukt in relatieve vochtigheid. Dit is de hoeveelheid vocht in de lucht, ten opzichte van de maximale hoeveelheid vocht die de lucht kan opnemen. De luchtvochtigheid gaat niet enkel om de hoeveelheid vocht in de lucht, ook de temperatuur en luchtdruk spelen hier een rol in. Warme lucht kan namelijk meer vocht opnemen dan koude lucht. De relatieve luchtvochtigheid wordt weergegeven in een bepaald percentage. Hiermee wordt de luchtvochtigheid zichtbaar. Hoe hoger dit percentage is, des te meer waterdamp er in de woning aanwezig is. Hierbij moet ervan worden uitgegaan dat de gemiddelde luchtvochtigheid in woningen tussen de 40% en 60% is. Bij een percentage boven de 60% is er sprake van een te hoge luchtvochtigheid, als het percentage onder de 40% ligt dan is er een te lage luchtvochtigheid. Zowel bij een te lage als te hoge luchtvochtigheid kunnen er problemen ontstaan. Op een hygrometer kun je deze percentages aflezen en zo de luchtvochtigheid in de gaten houden en, als dat nodig is, eventueel maatregelen treffen.
Een te lage luchtvochtigheid komt in de regel minder voor dan een te hoge luchtvochtigheid. Het geeft ook minder problemen. Een te lage luchtvochtigheid heeft vooral een droge lucht tot gevolg. Het houtwerk in je huis kan hierdoor aangetast worden. Er kunnen scheurtjes ontstaan in houten meubels, kozijnen of in een houten vloer. Zelf kun je ook last krijgen van een te droge lucht. Vaak is dit te merken aan de ogen die te droog zijn, maar ook aan kriebelhoest als de droogte op je luchtwegen slaat. Een droge huid of gebarsten lippen kunnen ook het gevolg zijn van een te droge lucht. Als jouw hygrometer aangeeft dat de luchtvochtigheid te laag is, dan kun je een elektrische luchtbevochtiger aanschaffen. Deze zorgt ervoor dat water door warmte wordt verdampt en hiermee de lucht wordt bevochtigd.
Als er een te hoge luchtvochtigheid in de woning heerst, heb je dit meestal al door zonder een hulpmiddel te raadplegen. Als de lucht langere tijd te vochtig is, kan er schimmelvorming op de muren en plafonds ontstaan, behang- en pleisterwerk zal van de muren komen, je kunt last krijgen van houtrot en het trekt ongedierte aan. Het is ook helemaal niet bevorderlijk voor je gezondheid. Je kunt last krijgen van de luchtwegen of chronische allergische klachten ontwikkelen. Mensen die last hebben van de gewrichten zullen merken dat de klachten zullen verergeren. Er kunnen verschillende oorzaken zijn van een te hoge luchtvochtigheid. Woonvocht is gebruikelijke vocht in de woning, dat ontstaat door douchen of koken. Ventileren is een gemakkelijke wijze om dit op te lossen. Dit kan door middel van een natuurlijke of mechanische ventilatie. Je kunt in vochtige ruimtes ook een elektrische luchtontvochtiger plaatsen. Maar kijk ook goed na of je geen verborgen vochtproblemen hebt, zoals opstijgend vocht of doorslaand vocht. De hygrometer is in deze gevallen een zeer handig hulpmiddel. Zo kun je nauwgezet je luchtvochtigheid in de gaten houden en constateren of een te hoge luchtvochtigheid enkel door te weinig ventileren komt of door een vochtprobleem.
De analoge uitvoering is het klassieke model. Hoewel tegenwoordig alles digitaal is, zijn er nog steeds goede analoge meetinstrumenten te koop en die doen niet onder voor een digitale hygrometer. Een analoge hygrometer heeft een wijzerplaat met hierop een afleesschaal en een naald. Weliswaar op de klassieke wijze, maar je kunt zo wel nauwkeurig de luchtvochtigheid aflezen. Vooral als de luchtvochtigheid vaak en snel wijzigt, dan reageert de analoge meter hier snel op en heb je altijd een actuele stand van de luchtvochtigheid in huis. Het kan wel eens nodig zijn om een analoge hygrometer te ijken om de metingen betrouwbaarheid te houden. Een voordeel van een analoge meter is dat je nooit batterijen hoeft te verwisselen. Dikwijls is deze uitvoering ook voorzien van een thermometer, een klok en een barometer.
Net zoals veel apparatuur is ook de hygrometer digitaal gegaan. Het grote voordeel hiervan is dat je de metingen in één oogopslag duidelijk zichtbaar hebt op een display. Dikwijls is het een display dat ook de tijd en temperatuur weergeeft. Omdat de luchtvochtigheid digitaal wordt gemeten, kan een digitale hygrometer werken met allerlei formaten en designs. Kan de wijzerplaat van een analoog meetinstrument een fraai accessoire zijn in een wat klassieker interieur, de digitale versie past uitstekend in strakke en moderne interieurs. Het enige nadeel van een digitaal meetapparaat is dat deze op batterijen werkt. Je zult dus in de gaten moeten houden wanneer je de batterijen moet vervangen. Al zal dit niet heel vaak zijn, want een digitale meter verbruikt niet veel energie. Als de cijfers op het display minder scherp worden weergegeven, dan is dit een signaal dat de batterijen binnenkort moeten worden vervangen. Met hele moderne hygrometers kun je de metingen zelfs doorsturen naar je pc.
In of aan de digitale hygrometer zit een sensor, waarmee het toestel de luchtvochtigheid kan meten. Een uitvoering met één sensor kan enkel de luchtvochtigheid in één bepaalde ruimte meten. Er zijn ook uitvoeringen met een dubbele sensor. Hierdoor is het mogelijk om zowel binnen als buiten de luchtvochtigheid te meten. Soms worden deze beide waarden weergegeven op een dubbele display, maar in het geval van één display moet je zelf aangeven of je de luchtvochtigheidswaarden binnen op buiten wilt zien. Een nadeel van een dubbele sensor kan zijn dat er een draad moet lopen van de sensor buiten naar de hygrometer. Als hier geen mogelijkheid voor is, dan kun je een draadloze hygrometer kopen. Via een radiosignaal worden de gegevens dan aan de hygrometer doorgegeven.
Voor de amateur meteorologen zal een enkele hygrometer niet voldoende zijn. Zij kunnen een volledig weerstation aanschaffen. Een weerstation bestaat uit een hygrometer-thermometer, een klok en een barometer. De luchtdruk is er dan ook mee te meten, zodat je het weer kunt voorspellen. Met extra buitensensoren zijn er allerlei andere gegevens te meten, zoals de windrichting, de windkracht en de hoeveelheid regen dat er is gevallen. De huidige generatie weerstations zijn voorzien van een geheugen om gegevens op te slaan en een aansluiting voor een pc. Zo kun je de gegevens van je weerstation op je pc downloaden en analyseren. De hele moderne weerstations zijn zelfs de bedienen via een app op je smartphone.
