Wat is het basisinkomen nu precies en waar moet het aan voldoen? Aan de hand van vier criteria opgesteld door het Duitse netwerk Grundeinkommen laten we hieronder zien wat het basisinkomen precies is en voor wie dit geldt.
Het eerste criterium voor een basisinkomen is dat elk persoon hier individueel recht op heeft. Dit betekent dat bijvoorbeeld afkomst, leeftijd, beroep en woonplaats geen rol spelen. Verder is het basisinkomen een individueel recht en het wordt dus niet minder wanneer je met iemand anders samenwoont.
Gratis geld voor iedereen brengt een groot aantal voordelen met zich mee. Zo kan ieder mens zelf beslissen of hij/zij wil werken, studeren of een onderneming opstarten. Ook kan ervoor worden gekozen om vrijwilligerswerk te doen, terwijl je tegelijkertijd nog wel een inkomen hebt. Een basisinkomen geeft financiële zekerheid en zorgt daardoor voor minder stress. Aangezien het geld anders wordt verdeeld, kunnen ook de belastingen eenvoudiger worden gemaakt. Ook worden er geen toeslagen meer uitgekeerd en hoeven mensen dit dus niet aan te vragen. Dit zorgt voor veel meer duidelijkheid en eenvoud. Voor zowel mensen met een uitkering, werknemers, werkgevers en ondernemers zijn er diverse voordelen.
Als je een uitkering ontvangt, is het vaak zo dat je er financieel op achteruit gaat als je gaat werken. Het loon dat je verdient met het werk wordt namelijk geminderd op je uitkering en vaak brengt een baan ook verschillende verborgen kosten met zich mee. Ook is het niet altijd zeker of je voor langere tijd bij het bedrijf kunt werken. Als dit niet zeker is en je wordt na een korte tijd ontslagen, moet je weer opnieuw een uitkering aanvragen. Vaak brengt het daarom meer voordelen met zich mee om niet te gaan werken, als je al een uitkering ontvangt.
Indien de overheid het basisinkomen voor iedereen invoert, krijg je dit bedrag gegarandeerd en dus ook als je werk hebt. Het loont daarom altijd om te werken, ook al is het slechts een tijdelijke baan of een baan waarbij je weinig betaald krijgt. De arbeidsmarkt wordt op deze manier ook een stuk flexibeler. Mensen met een uitkering of die een uitkering hebben gehad krijgen vaak een negatief etiket opgeplakt en dit zal met het basisinkomen ook niet meer voorkomen.
Er zijn in Nederland veel mensen die een fulltime baan hebben en regelmatig overwerken. Dit wordt vaak gedaan om ervoor te zorgen dat het inkomen voor het gezin voldoende is. Een groot deel van de Nederlandse werknemers met een fulltime baan wil liever minder werken, maar op dit moment durven veel mensen deze stap niet aan. Dat komt doordat ze bang zijn om financieel in de knoop te komen of hun baan te verliezen. Het regelmatig overwerken is echter slecht voor de gezondheid en zelfs een op de tien werknemers in Nederland heeft last van een burn-out.
Als de werknemers een basisinkomen krijgen, kunnen ze zelf kiezen hoeveel uren ze willen werken. Overwerken is dan niet meer nodig. Het kwijtraken van een baan is niet meer een enorm risico, omdat de werknemers al financiële zekerheid hebben. Daarnaast kunnen ze ervoor kiezen om zich om te scholen en tegelijkertijd alleen te leven van hun basisinkomen, waardoor ze zichzelf meteen ook verder kunnen ontwikkelen.
Ook voor werkgevers heeft gratis geld voor iedereen voordelen. Het is namelijk zo dat werknemers productiever werken en beter presteren als zij niet overwerken. Daarnaast zal het ziekteverzuim hierdoor eveneens afnemen. De werknemers werken waarschijnlijk ook enkel bij het bedrijf, omdat ze dit werk leuk vinden. Het gaat niet meer alleen om de inkomsten. Dit betekent dat de werknemers ook gemotiveerders zullen zijn. Aangezien de sociale premies worden afgeschaft, dalen ook de kosten voor arbeid.
Voor startende ondernemers brengt het opstarten van een bedrijf heel wat onzekerheid en stress met zich mee. Sommige mensen dromen ervan om een bedrijf op te starten, maar durven het risico niet aan. Ook zijn er genoeg ondernemers en ook grotere bedrijven die geen risico's durven nemen, omdat ze niet voldoende financiële zekerheid hebben. Met een basisinkomen hebben ondernemers en bedrijven altijd een inkomstenbron om op terug te vallen, waardoor ze zich niet zo druk meer hoeven te maken over de financiën.
Daarnaast zorgt het basisinkomen ervoor dat de koopkracht zal toenemen, omdat iedereen financiële zekerheid heeft. Dit is uiteraard weer van invloed op bedrijven, omdat zij hierdoor een hogere omzet draaien.
Misschien vraag je je nu af: "Gratis geld voor iedereen in Nederland, is dat wel nodig?" Materieel gezien is Nederland natuurlijk één van de welvarendste landen ter wereld. Toch is onze economie de laatste jaren helemaal niet zo goed. De lonen zijn bijvoorbeeld al dertig jaar lang gelijk gebleven en daarom is de koopkracht van consumenten minder geworden. Werkloosheid en de flexibilisering van de arbeidsmarkt hebben gezorgd voor veel economische onzekerheid en in de toekomst zullen er door de technologie waarschijnlijk nog meer banen gaan verdwijnen.
Als we de huide levensstandaard van grote groepen mensen in Nederland op peil willen houden, moet het systeem worden omgegooid. Een basisinkomen is niet zomaar 'gratis geld voor iedereen', het heeft vele positieve effecten op onze samenleving en uiteindelijk ook op onze economie.
Veel mensen vragen zich af of er wel een motivatie is om te werken, als we een basisinkomen krijgen. Naar verwachting zal die motivatie er zeker nog zijn! Het basisinkomen is net groot genoeg om van te leven, maar om leuke dingen te kunnen doen is toch een extra inkomen nodig. Doordat je financiële zekerheid hebt, kun je wel echt gaan kijken naar werk dat je leuk vindt. Je bent namelijk niet meer afhankelijk van je werk als inkomstenbron. Dit zorgt er zelfs voor dat werknemers juist veel gemotiveerder aan de slag gaan.
Er zijn al eerder experimenten met het basisinkomen gedaan in verschillende landen. Hieruit is gebleken dat werknemers met een basisinkomen wel minder betaald werk gaan verrichten. Het gaat hierbij ongeveer om 10 procent minder werkuren. Deze uren worden echter alsnog nuttig besteed aan bijvoorbeeld een studie of zwangerschapsverlof. Andere mensen verrichten naast hun werk nog vrijwilligerswerk. Aangezien de werknemers gemiddeld 10 procent minder gaan werken, komen er ook meer banen vrij. Dit zorgt er weer voor dat de werkloosheid minder wordt. Het is dus eigenlijk helemaal niet zo erg als werknemers iets minder gaan werken.
Gratis geld voor iedereen klinkt natuurlijk heel leuk, maar kan dit ook echt gerealiseerd worden? Ja zeker! Op dit moment besteedt de Nederlandse staat heel wat geld aan sociale uitkeringen en ook aan de controles hiervan. Daarnaast betalen bedrijven vaak minder belasting dan werknemers. Een hetverdeling van het geld en verhogingen van bepaalde belastingen kunnen ervoor zorgen dat het basisinkomen voor iedereen gerealiseerd kan worden.
Er dus geld worden bespaard door alle uitkeringen stop te zetten, zoals de AOW, de WW, de bijstand en de Wajong. Ook de toeslagen worden stopgezet en de studiefinanciering verdwijnt. Dit betekent dat de organisaties die dit uitvoeren en controleren kunnen worden opgeheven, zoals het UWV, de Ministerie van socialie zaken en de sociale diensten. Zo kan de overheid een heleboel geld besparen.
Daarnaast kunnen er verschillende belastingen worden verhoogd. Denk hierbij aan de vennootschapsbelasting, accijnzen voor kerosine en vliegen en belasting voor milieuvervuiling en grootverbruikers. Verder kan er één BTW tarief van 20% worden ingevoerd en een belasting die wordt geheven over financiële transacties. Dit zorgt ook weer voor een aantal miljard extra en gezamenlijk met de besparingen kan dit voldoende zijn om een gemiddeld basisinkomen voor iedereen te financiëren.
Het gehele plan voor het basisinkomen kan natuurlijk alleen worden ingevoerd als de politiek hiermee instemt. Het systeem dat we nu hebben levert niet voldoende op en dat zien de politieke partijen uiteraard ook. Hiervoor zoeken zij ook een oplossing en het basisinkomen voor iedereen lijkt de ideale uitkomst. Naar verwachting zullen steeds meer partijen dit in hun programma opnemen om stemmen te winnen. Het basisinkomen is dus zeker niet realistisch en wie weet is er over een aantal jaren wel gratis geld voor iedereen!
