Je bent al een tijdje samen met je partner. In het begin bedreef je misschien wel op een 'veilige' manier de liefde maar na verloop van tijd begonnen jullie plannen te maken voor de toekomst. Beiden willen graag een kindje krijgen. Maar na verloop van tijd slaat de onzekerheid toe: Wat jullie ook maar proberen, het lijkt maar niet te lukken en het heeft er steeds meer schijn van dat onvruchtbaarheid bij een van jullie twee hiervan de oorzaak is.
Maar wees gerust, het komt niet zo heel vaak voor dat mensen totaal onvruchtbaar zijn. Oké, met een verminderde vruchtbaarheid is het al lastig om kinderen te kunnen krijgen maar tegenwoordig is er veel mogelijk. Hieronder beschrijven we een aantal oorzaken die aan (verminderde) (on)vruchtbaarheid ten grondslag kunnen liggen. Ook geven we je enkele handige tips waarmee de vruchtbaarheid bij zowel man als vrouw verbeterd kan worden!
Te weinig zaadcellen hebben is de grootste oorzaak van onvruchtbaarheid. Een zaadlozing kan normaal tot wel 200 miljoen zaadcellen bevatten. Meestal ligt het aantal iets lager. Maar we spreken pas van een verminderde vruchtbaarheid wanneer het aantal zaadcellen op minder dan 20 miljoen per mm ejaculaat (zaadlozing) ligt.
De vrouw kan wel zwanger worden maar er moet veel meer moeite voor gedaan worden. Bij een normale vruchtbaarheid is dit tussen de 20 en de 50 miljoen per mm ejaculaat. Indien de man per mm ejaculaat minder dan 10 miljoen zaadcellen levert, dan is de kans dat een vrouw zwanger wordt nog lager tot nihil. We spreken van een azoöspermie indien er helemaal geen zaadcellen aanwezig zijn.
Misschien heb je wel eens gehoord van trage zaadcellen? Lang niet alle zaadcellen in een zaadlozing bewegen. Normaal is wel dat minimaal de helft van de zaadcellen gezond is, dus goed kan 'zwemmen'. Een man met traag zaad heeft in zijn ejaculaat minder dan 25% zaadcellen die zich kunnen voortbewegen. We noemen deze 'afwijking' ook wel met een dure term ' asthenozoöspermie'. Ook hierbij geldt weer dat er meestal veel meer tijd overheen gaat voordat een vrouw zwanger kan worden.
Een andere oorzaak van onvruchtbaarheid of verminderde vruchtbaarheid bij mannen is de vorm van de zaadcellen. Elke man heeft zaadcellen die niet goed genoeg gevormd zijn en waardoor er geen goede samensmelting met de eicel plaats kan vinden. Echter, wanneer meer dan de helft van de zaadcellen misvormd zijn, wordt de kans op een zwangerschap erg klein of duurt het ongewoon lang.
Bij vrouwen is in veel gevallen een verstoorde cyclus de oorzaak van een verminderde vruchtbaarheid. Ongeveer een vijfde deel van de vrouwen in Nederland heeft een cyclusstoornis. Nu moet je weten dat er normaal gesproken maandelijks een eisprong moet plaatsvinden. Na ongeveer 2 weken volgt de menstruatie.
Een vrouw met een verstoorde cyclus heeft soms helemaal geen eisprong of minder vaak. Meestal is een verstoorde hormoonhuishouding hier weer de oorzaak van. Is dat na onderzoek eenmaal geconstateerd, dan is een behandeling met hormonen meestal succesvol. Vrouwen met een plotselinge toename van haargroei en gewicht, kunnen last hebben van het polycysteus ovariumsyndroom. Dit is een cyclusstoornis en is ook met hormonen goed te behandelen, zodat er toch maandelijks een eisprong plaatsvindt.
20% van de vrouwen met een verminderde vruchtbaarheid heeft dus last van een cyclusstoornis terwijl bijna 15% van de problemen veroorzaakt wordt door een afwijking aan de eileiders. Een afwijking kan ontstaan door een ontsteking. Die ontsteking veroorzaakt op zijn beurt weer littekenweefsel.
Daardoor verkleven de eileiders of raken ze verstopt. De zaadcellen kunnen zodoende onmogelijk de eicel benaderen na de eisprong, waardoor vrouwen met deze afwijking in feite 100% onvruchtbaar zijn. Wel is deze aandoening te behandelen middels een operatieve ingreep.
Bij sommige vrouwen moeten we de oorzaak van verminderde vruchtbaarheid zoeken bij een afwijking die we endometriose noemen. Dit betekent dat het baarmoederslijmvlies zich ook op andere plekken in de buik bevind dan alleen in de baarmoeder.
Ook in dit geval kunnen de eileiders verkleven of afgesloten worden. Voor een behandeling kiezen medici vrijwel altijd voor hormonen. In de meeste gevallen verdwijnt dan wel de verkleving maar de kans op een zwangerschap wordt er niet groter op. Daarom kunnen we stellen dat de afwijking endometriose een van de grootste veroorzakers is van onvruchtbaarheid bij vrouwen.
Als man kan je het een en ander doen om je vruchtbaarheid te verhogen. Stop met roken, matig je alcoholgebruik en laat je huisarts onderzoeken of een eventueel gebruik van medicatie de oorzaak kan zijn. Hieronder vind je een tiental tips die je vruchtbaarheid kunnen verhogen!
Ook voor vrouwen geldt dat ze moeten stoppen met roken om vruchtbaarder te kunnen worden. Matig ook het alcoholgebruik (2 glazen per dag is al teveel). Zorg voor een goed gewicht en vermijd teveel stress. Hieronder plaatsen we enkele extra tips voor vrouwen waarmee ze hun vruchtbaarheid mogelijk kunnen verhogen.
