Europa bestaat uit een veel verschillende landen met elk hun eigen regels voor het transport van goederen. Dit zorgt voor veel administratieve rompslomp voor transportbedrijven die zich aan verschillende wetten moeten houden. En de verschillen tussen landen kunnen behoorlijk invloed hebben op de kosten en efficiëntie van het vrachtvervoer.
Tolheffingen en milieuzones: Elk land heeft zijn eigen tarieven en regels voor tolwegen en milieuzones. In Duitsland betaal je bijvoorbeeld de "Maut"-taks, terwijl Frankrijk een ander systeem heeft met lagere tarieven voor vrachtwagens die minder vervuilen.
Werk- en rusttijden: Er zijn strikte regels voor hoe lang chauffeurs mogen rijden, maar elk land handhaaft deze regels anders. Dit zorgt soms voor verwarring en boetes voor chauffeurs die internationaal rijden.
Brexit: Sinds het VK de EU heeft verlaten, moeten bedrijven rekening houden met extra douaneprocedures en lange wachttijden bij de grens. Dit zorgt voor extra kosten en vertragingen, vooral voor bedrijven die goederen tussen het Europese vasteland en het VK vervoeren.
COâ‚‚-emissienormen: De EU heeft ambitieuze doelen voor het verminderen van COâ‚‚-uitstoot. Vanaf 2025 moeten nieuwe vrachtwagens gemiddeld 15% minder COâ‚‚ uitstoten dan in 2019, en tegen 2030 moet dit 30% zijn. Dit betekent dat bedrijven hun wagenparken moeten vernieuwen en meer moeten investeren in duurzame technologieën.
Eurovignet en kilometerheffing: In verschillende landen gelden verschillende vormen van heffingen, zoals het Eurovignet in Nederland en de kilometerheffing in Duitsland en België. Dit maakt het lastig voor bedrijven om hun kosten te voorspellen en hun strategie aan te passen aan de belastingregels.
Mobiliteitspakket: De EU heeft regels ingevoerd die betrekking hebben op de rij- en rusttijden van chauffeurs, de verplichte terugkeer van voertuigen naar hun thuisbasis en eerlijke betaling voor chauffeurs. Deze regels zijn goed voor de werkomstandigheden van chauffeurs, maar kunnen de flexibiliteit van transportbedrijven wel verminderen.
Verschillen in belastingregels: De belastingregels verschillen per land, wat de administratie voor bedrijven ingewikkeld maakt. Accijnzen, btw-tarieven en belastingaftrekken kunnen flink variëren, waardoor grensoverschrijdend transport lastig is.
Een van de grootste problemen in de transportsector is het tekort aan vrachtwagenchauffeurs. Veel chauffeurs zijn ouder, en er is weinig instroom van jonge mensen in het vak. Dit heeft allerlei gevolgen:
Hogere lonen en wervingskosten: Het tekort aan chauffeurs zorgt ervoor dat bedrijven hogere lonen moeten bieden, wat de kosten omhoog jaagt. Ook worden er steeds grotere wervingsinspanningen gedaan om nieuwe chauffeurs te vinden.
Druk op de logistieke keten: Het tekort aan chauffeurs zorgt voor vertragingen in leveringen en verhoogt de druk op de logistieke processen.
Opleiding en certificering: Het behalen van een vrachtwagenrijbewijs wordt steeds duurder en tijdrovender, wat een flinke drempel vormt voor jongeren om voor dit vak te kiezen.
Automatisering en digitalisering: Om de druk op chauffeurs te verlichten, investeren sommige bedrijven in technologieën zoals rij-assistentiesystemen en platooning, waarbij vrachtwagens in een digitale formatie rijden om efficiënter en brandstofbesparend te rijden.
De stijgende brandstofprijzen zijn een andere uitdaging voor transportbedrijven. Geopolitieke spanningen, zoals de oorlog in Oekraïne, hebben de prijzen van olie en gas flink opgestuwd. Tegelijkertijd heeft de EU ambitieuze duurzaamheidsdoelen, waardoor bedrijven moeten overschakelen op schonere brandstoffen.
Overstappen op alternatieve brandstoffen: Vrachtwagenbedrijven worden steeds meer gestimuleerd om alternatieve brandstoffen zoals elektriciteit, waterstof of biobrandstoffen te gebruiken om COâ‚‚-uitstoot te verlagen. Dit betekent echter dat er veel geïnvesteerd moet worden in nieuwe voertuigen en laad- of tankinfrastructuur.
Routes efficiënter plannen: Bedrijven moeten hun routes slim plannen om brandstof te besparen en de impact van de stijgende prijzen te beperken. Geavanceerde navigatiesystemen die real-time verkeersinformatie verwerken, helpen hierbij.
Nieuwe energie-infrastructuur: Overheden en bedrijven investeren in laadinfrastructuur voor elektrische vrachtwagens en tankstations voor waterstof, maar dit gaat niet van de ene op de andere dag.
COâ‚‚-belasting en emissiehandel: De uitbreiding van het EU Emissiehandelssysteem (ETS) naar de transportsector betekent dat bedrijven extra kosten moeten betalen als hun voertuigen veel COâ‚‚ uitstoten. Dit zet druk op bedrijven die nog niet snel kunnen overschakelen naar duurzamere alternatieven.
Ondanks de uitdagingen zijn er veel kansen voor vrachtvervoer in Europa. Innovaties, duurzame oplossingen en verbeteringen in de infrastructuur bieden mooie mogelijkheden.
De digitalisering van de transportsector biedt veel voordelen voor bedrijven die mee willen doen in een snel veranderende markt.
Telematica en big data: Slimme boordcomputers verzamelen data over rijgedrag en voertuigprestaties. Bedrijven kunnen deze gegevens gebruiken om processen te verbeteren en kosten te verlagen.
Automatisering: Zelfrijdende vrachtwagens zijn nog niet helemaal operationeel, maar in de toekomst kunnen ze helpen om de efficiëntie van het vrachtvervoer te verhogen.
Blockchain in logistiek: Blockchaintechnologie maakt de supply chain transparanter en veiliger. Het helpt bedrijven fraude te voorkomen en administratieve lasten te verlagen.
De overgang naar duurzamer transport biedt niet alleen voordelen voor het milieu, maar ook voor bedrijven die kosten willen besparen.
Elektrische vrachtwagens: Grote fabrikanten zoals Volvo en Mercedes ontwikkelen elektrische vrachtwagens die steeds verder kunnen rijden zonder op te laden. Dit helpt bedrijven hun vloot te verduurzamen.
Waterstof als brandstof: Waterstoftrucks kunnen langere afstanden afleggen dan volledig elektrische voertuigen, zonder schadelijke uitstoot. Dit maakt waterstof een veelbelovende optie voor lange ritten.
Duurzame logistieke hubs: Multimodale distributiecentra kunnen bedrijven helpen om hun COâ‚‚-uitstoot te verlagen en hun efficiëntie te verbeteren.
De transportsector in Europa heeft te maken met een aantal flinke uitdagingen, zoals complexe wetgeving, chauffeurstekorten, hoge brandstofprijzen en de druk om duurzamer te worden. Maar de toekomst biedt volop kansen, zoals digitalisering, alternatieve brandstoffen en verbeterde infrastructuur. Bedrijven die zich aanpassen aan deze veranderingen en investeren in nieuwe technologieën, kunnen hun concurrentiepositie verbeteren en bijdragen aan een duurzamer en efficiënter vrachtvervoer in Europa.
Door slim in te spelen op deze kansen, kan de sector niet alleen de uitdagingen van vandaag aan, maar ook toekomstbestendig blijven en bijdragen aan de sterke Europese economie. Het succes van vrachtvervoer in Europa hangt af van hoe goed de sector zich aanpast en innovatieve oplossingen omarmt.
