Aangezien de term gouden handdruk wordt gebruikt om zowel de transitievergoeding als de ontslagvergoeding aan te duiden, is het belangrijk om eerst te weten wat het verschil is tussen deze twee soorten vergoedingen.
Als het ontslag verloopt via de kantonrechter of het UWV, ontvang je van je werkgever een wettelijke transitievergoeding. Een ontslagvergoeding ontvang je als het gaat om een collectief ontslag. De hoogte van dit bedrag wordt dan bepaald uit de onderhandelingen tussen de werkgever en de vakbonden. Het kan ook voorkomen dat je als werknemer bij ontslag via de kantonrechter zowel een transitievergoeding als een extra ontslagvergoeding krijgt toegekend.
Volgens de wet heeft iedereen die 18 jaar of ouder is en twee jaar of langer voor meer dan twaalf uur per week in dienst is geweest bij een bedrijf recht op een transitievergoeding. De vergoeding geldt echter alleen voor onvrijwillig ontslag. Indien zowel werknemer als werkgever met het ontslag akkoord gaan, is de transitievergoeding niet verplicht. Wel kan de werknemer met de werkgever in dit geval in overleg gaan voor een eventuele transitie- of ontslagvergoeding en is het goed mogelijk dat de gouden handdruk alsnog wordt gegeven.
Een gouden handdruk is officieel bedoeld voor het vinden van een nieuwe baan. Je kunt het geld echter in de praktijk ook gebruiken voor andere doeleinden. Je zou van dit bedrag dus bijvoorbeeld een opleiding kunnen volgen om meer kans te maken op een nieuwe baan, maar je kunt er bijvoorbeeld ook de verbouwing van je huis mee bekostigen.
De hoogte van de transitievergoeding wordt aan de hand van verschillende factoren bepaald. Het bruto inkomen dat je bij je werkgever verdiende speelt bijvoorbeeld een grote rol, maar ook je geboortedatum. Daarnaast wordt er bij het bepalen van de hoogte van een gouden handdruk gelet op de datum dat je in dienst bent getreden en de datum dat je uit dienst bent getreden. Ook gelden er voor werknemers van bedrijven met meer dan 25 werknemers weer andere regels dan voor werknemers van bedrijven met minder personeel.
Voor de hoogte van een ontslagvergoeding bestaan er geen vaste regels. De hoogte van dit bedrag wordt bepaald aan de hand van onderhandelingen tussen de werkgever en de vakbonden.
Als je een gouden handdruk ontvangt, wordt hier direct inkomstenbelasting over ingehouden. Het bedrag dat je op je rekening krijgt gestort is dus een netto bedrag. De vergoeding wordt opgeteld bij je inkomen, waardoor het kan dat je in een hogere belastingschijf terecht komt. Dit betekent dat er dan een hoger percentage belasting van de vergoeding wordt afgehaald.
Als je aan bepaalde voorwaarden voldoet, hoef je geen of minder belasting te betalen. Indien je het bedrag bijvoorbeeld gebruikt voor scholing of outplacement, hoef je hier geen belasting over te betalen. Het bedrag dat je krijgt uitgekeerd is dan een bruto bedrag en hoger dan een netto vergoeding.
Het is mogelijk dat je in aanmerking komt voor de zogenaamde middelingsregeling van de belastingdienst. Als je een sterk wisselend inkomen hebt, kan het zijn dat je hierdoor minder belasting hoeft te betalen. Met de middelingsregeling is het mogelijk om de inkomsten van drie aaneengesloten jaren bij elkaar op te tellen. Vervolgens wordt dit totaalbedrag door drie gedeeld, waardoor je uitkomt op een gemiddeld jaarinkomen van deze drie jaren.
Als je in aanmerking wilt komen voor deze regeling, moet je wel aan een aantal voorwaarden voldoen. De middelingsregeling geldt enkel voor drie aaneengesloten kalenderjaren. Daarnaast dien je in deze jaren belasting in Nederland te hebben betaald. Ook moet je het op tijd aangeven als je voor de middelingsregeling in aanmerking wilt geven. Dit dien je te doen binnen 36 maanden nadat de aanslagen van de drie te middelen jaren vaststaan. Je mag daarnaast ook alleen het inkomen uit box 1 middelen.
Als je een WW-uitkering hebt, staat dit los van de gouden handdruk. Dit betekent dat je WW-uitkering niet wordt geminderd, omdat je een vergoeding van je werkgever krijgt. Als de gouden handdruk in jouw geval als inkomen wordt gezien, kun je echter wel enkele toeslagen kwijtraken. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om de zorgtoeslag, de huurtoeslag en de kinderopvangtoeslag.
De gouden handdruk kun je gebruiken als aanvulling op je pensioen. Dit kan zeker een goed idee zijn als je een pensioentekort hebt. Je kunt het bruto bedrag dan inleggen voor een lijfrenteverzekering en profiteren van belastingvoordeel. De belasting hoef je pas te betalen bij de uitkering van de lijfrente, waardoor je in sommige gevallen voordeliger uit kunt zijn. Het kan namelijk zo zijn dat de uitkering van dit inkomen in een ander jaar in een lagere box valt.
Verder is het ook vaak zo dat je een lager percentage inkomstenbelasting hoeft te betalen als je de pensioengerechtigde leeftijd hebt bereikt. Dit levert je dan een fiscaal voordeel op. Houd wel rekening met de zogenaamde jaarruimte als je wilt profiteren van belastingvoordeel. Hierdoor wordt namelijk bepaald welk bedrag je maximal fiscaal mag aftrekken.
Een ander goed doeleinde voor de gouden handdruk is het (gedeeltelijk) aflossen van je hypotheek. Dit zorgt er namelijk voor dat je woonlasten direct omlaag gaan. Ook kun je hiermee een fiscaal voordeel behalen. Als je voldoende aflost, heb je namelijk recht op de aftrekpost ‘geen of geringe eigenwoningschuld’. Hierdoor gaan deze lasten omlaag in de komende jaren.
Verder kun je de vergoeding in veel gevallen beter gebruiken om je hypotheek af te lossen, dan dat je het op je spaarrekening laat staan. De belastingdienst kan hier namelijk vermogensrendementsheffing over kunnen vragen, als het bedrag hiervoor hoog genoeg is. Een ander voordeel is dat je met de bank kunt onderhandelen over een lagere hypotheekrente. De bank loopt namelijk minder risico als je al een groot deel hebt afbetaald, waardoor ze vaak bereid zijn een lagere rente te bieden. Daarnaast neemt ook de kans op een restschuld bij het verkopen van je woning af.
Als je ervoor kiest om met de vergoeding (een deel van) de hypotheek af te lossen, moet je er wel rekening mee houden dat je niet in één keer teveel aflost. Bij veel banken geldt namelijk een boeterente als je in een jaar meer aflost dan is toegestaan en als de actuele hypotheekrente lager is dan daarvoor. Meestal is het wel mogelijk om 10% van de hypotheek per kalenderjaar boetevrij af te lossen.
