Als je een vruchtboom hebt, dan speelt snoeien de eerste drie of vier jaar een grote rol. Je bent dan namelijk bezig om een goede boomvorm te creëren. Je kunt de een of tweejarige vruchtboom herkennen, omdat ze een stammetje hebben (een hart tak) en ze hebben een paar zijtakken (gesteltakken). Als je dan de zijtakken hebt dan groeit daaruit het zogenoemde vruchthout. Hieraan gaat de boom vanaf een bepaalde leeftijd bloeien en dan komen er na de bloei vruchten. Het ligt een beetje aan de groeikracht van het ras, maar meestal worden de takken in de rustperiode van de boom gesnoeid.
Bij een kers en pruim bijvoorbeeld wordt dat in de vroege herfst gedaan. Als je oudere bomen hebt dan kun je gerust voor een onderhoud snoei kiezen of eens snoeien om de boom te verjongen. Hierbij is het belangrijk dat je denkt aan open snoeien, zodat licht en lucht tot in het hart van de kroon door kunnen dringen. Het klinkt allemaal heel logisch, bekijk de fruitboom dan zie je of er takken tussenuit gesnoeid moeten worden om licht en lucht goed door te laten.
Als je fruitbomen wilt gaan snoeien moet je dit nooit in de winterperioden doen, als je tijdens de winterrust van de fruitbomen gaat snoeien kan dit nare gevolgen hebben voor de fruitbomen. Je kunt beter in de zomermaanden gaan snoeien, in deze maanden is het afweersysteem van je fruitbomen optimaal, hierdoor zullen de snoeiwonden dan ook sneller genezen en je hebt minder kans op het indringen van ziektekiemen. Als je gaat snoeien als het groeiseizoen voorbij is, zal de fruitboom ook minder fel reageren op de groei van waterscheuten. De reactiegroei blijft dus beperkt van je fruitbomen, dit is een voordeel voor de verzorger.
Als je een fruitboom in de winter gaat snoeien kan het zijn dat je een stuk minder vruchten krijgt in het volgende seizoen, snoei je in de zomer dan zal dit negatieve gevolg niet aan de orde zijn. Als je zieke takken hebt aan je fruitbomen dan kun je ook deze snoeien als je in de zomer snoeit. Als je in de zomer de fruitbomen gaat snoeien heb je ook nog het voordeel dat schimmelziekten zoals schurft geen kans hebben, dit komt doordat je met het snoeien licht en lucht aan het creëren bent. Als je in de zomer snoeit heb je ook het voordeel dat je meer lichtval hebt op de vruchttakken. Dit heeft het positieve gevolg dat je een mooie vruchtkleuring krijgt voor de nieuwe knoppen voor het nieuwe seizoen.
Kersen en pruimen kun je het beste meteen na de pluk snoeien, hiermee voorkom je de verspreiding van bepaalde schimmelziekten. Als je steenfruit gaat snoeien heb je altijd het risico dat deze gaan gommen, ook wel bloeden genoemd, hierdoor worden de bomen erg kwetsbaar voor bacteriekanker. Toch moet je snoeien en wel om de volgende reden. Als je jonge aanplant hebt moet je snoeien om een evenwichtige kroon te krijgen met een beperkt aantal goede en niet compromitterende takken. Als je dit goed doet heb je altijd nog de mogelijkheid om goed gepositioneerde takken uit te kiezen die niet te steil op de stam staan. Ook hier is het belangrijk dat je licht en lucht in het hart binnenlaat om allerlei ziektes te voorkomen.
Als je de fruitbomen goed hebt gesnoeid dan betekent dit dat je minder bloesem en vruchten hebt, hierdoor kunnen dan de andere overgebleven bloemen en vruchten zich beter ontwikkelen wat je dan een kwalitatief voordeel oplevert. Je moet dood en ziek hout meteen verwijderen, hiermee voorkom je de verspreiding van allerlei ziekten. Als je de fruitbomen regelmatig snoeit dan kun je zelf bepalen hoe de vorm van je boom moet worden, maar je kunt ook zelf bepalen hoe hoog je de fruitbomen laat worden, waardoor je het werken aan deze bomen voor jezelf wat eenvoudiger kunt maken.
Heb je een kersenboom in je tuin staan dan mag je deze niet al te hard aanpakken tijdens het snoeien, doe je dit wel dan zal de kersenboom gaan bloeden. Heb je een oudere kersenboom staan dan kun je het snoeien beperken tot één of tweejarig hout op de buitenzijde van de kroon en je vermijdt grote snoeiwonden in het meerjarig hout. Als het toch nodig is dat je het meerjarig hout moet snoeien dan moet je de wond afdekken met wond afdekmiddel. Als je grote snoeiwonden in de kersenboom maakt is er kans dat je houtrot krijgt, hierdoor worden de kerselaars vaak gevaarlijke bomen.
Als je een kersenboom te hard gaat snoeien zal het verwachte groeiresultaat uitblijven en zal de boom langzaam wegkwijnen. Wil je de kersenboom tot aan de stam terugsnoeien dan zul je een mooie kraag van ongeveer vier centimeter krijgen. Als je een volwassen kersenboom gaat snoeien dan zal dit altijd een gevaarlijke onderneming blijven, dit komt door de vorm en de groeiwijze van de kersenboom. Je kunt door op een bepaalde manier te snoeien hier wel wat verandering in aanbrengen, waardoor je het plukken van de kersen een stuk gemakkelijker kunt maken.
Heb je pruimenbomen in de tuin staan en heb je deze net voor de zomer niet gesnoeid, dan heb je kans op takbreuk als er vruchten aangroeien. De vruchtuitdunning die je juni moet doen is dus erg belangrijk. Als je ziet dat de vruchten van de pruimenboom aan het uitgroeien zijn moet je ervoor zorgen dat geen enkele vrucht met elkaar in aanraking komt. Als je deze manier aanhoudt dan weet je zeker dat je mooie vruchten hebt en wordt bovendien de pruimenboom gespaard van takbreuk en alle gevolgen die daarbij komen.
De fruitbomen worden vaak verdeeld in verschillende soorten, alle bomen hebben namelijk een andere snoeiperiode of andere snoeiwijze. Als je pitvruchten hebt, waarbij je dus kunt denken aan de appel en aan de peer, dan is het zeker de eerste jaren van belang dat je de harttak en de gesteltakken meer of minder zwaar gaat snoeien. Als je jonge bomen hebt, dan richt je je bij de snoei in de winter op het bereiken van een mooie vorm. Als de bomen een goede vorm hebben dan ga je je richten op het onderhoud. Daarbij dien je er op te letten dat je eerst het dode en zieke hout weg gaat nemen. Dan is de volgende stap het wegnemen van de waterloten en de takken die langs elkaar heen schuren. Je moet er goed op letten dat je de kroon open houdt. Bij de wat oudere bomen ga je kiezen voor een snoei om de boom te verjongen.
Bij de steenfruitsoorten kun je denken aan de kers en de pruim. De steen is hierbij de kern van de vrucht. Je hebt ze in verschillende vormen en maten. Je kunt ze op een hoge stam hebben, maar ook half stam en spil (struikvorm). Het belangrijkste hierbij is dat het vruchthout goed verdeeld in de boom kan groeien. Deze fruitsoorten zijn erg gevoelig voor de gomziekte en de loodglansziekte. Dit wil zeggen dat je de bomen het beste kunt snoeien in de nazomer of in de vroege herfst. Hierdoor kunnen de wonden namelijk sneller helen en de kans op een infectie is hierbij ook veel kleiner. Het is beter dat je geen zware takken gaat zagen of snoeien. Vanaf het begin af aan moet je deze bomen goed snoeien en goed onderhouden. Soms moet je wat grotere wonden maken, maar deze kun je dan afdekken met wondbalsem.
Veel mensen hebben perziken of nauw verwante nectarines als leiboom in de tuin staan. Maar je kunt ze ook als struik houden. Als je perziken hebt, dan is het goed om te weten dat deze alleen vruchten draagt op meerjarig hout. Dit is een keer per tak. Als er nieuw vruchthout is, dan moet dat ieder jaar aanwezig is. Dit wil dus zeggen dat hierbij de nieuwe scheuten ook de vrucht zullen dragen. Deze hebben dus de kans nodig om uit te groeien. Afgedragen takken moeten dan verwijderd worden, zodat de nieuwe scheuten weer de kans krijgen om te groeien.
Wanneer er druiven of kiwi’s in je tuin groeien, dan dien je deze voor februari te snoeien. Vroeg in het voorjaar kunnen ze namelijk al sap druk opbouwen. Als je later gaat snoeien, dan kunnen de planten gaan bloeden. Je moet bij deze planten alle scheuten van het vorige jaar weghalen, die uit de liggers zijn gegroeid. Bij ieder stompje komen namelijk nieuwe scheuten tevoorschijn. Uiteindelijk wordt er maar een bloeiende scheut aangehouden. Deze top je vanuit de bloemtros op drie tot vijf bladeren. Uit de oksels zie je ook zo nu en dan nieuwe scheuten komen. Deze moet je ook wegnemen.
Er zijn verschillende soorten bessen. Bij de blauwe bes, Amerikaanse bosbes of Blue Berry dien je te weten dat sommige wel tot drie meter hoog kunnen worden. Het zijn struikvormige besdragers en die houden van zure grond. Er worden meestal per struik vier of vijf gesteltakken aangehouden en deze moeten de eerste twee jaar niet in worden gekort. Let goed op, want op de gesteltakken vormt de struik vruchtdragende scheuten. Deze vruchten verschijnen alleen aan die eenjarige scheuten. Dan zijn er nog de rode en witte bessen. Het zijn struiken die vrijstaand worden geteeld of aangebonden aan draden. Ze kunnen ook als haag worden aangeplant. Er worden meestal bij de struiken vier of vijf takken aangehouden. Deze dien je wel ieder jaar goed te snoeien. Wanneer ze eenmaal de gewenste hoogte hebben bereikt, dan moet je ze terug knippen tot op een sterke zijscheut. Er zijn ook nog zwarte bessen. Het zijn struiken die vaak alleen als vrijstaande struik worden aangeplant. Je ziet de mooiste trossen vruchten komen bij eenjarig hout (dat dus het jaar ervoor is gevormd). Hierbij dragen de drie- en vierjarige takken minder rijk. Vanaf het tweede jaar kun je het beste kiezen voor vervangingssnoei daarbij dien je vier of vijf takken aan te houden. Let goed op dat je de driejarige takken regelmatig gaat vervangen door nieuwe grondscheuten.
Als je frambozen hebt, dan heb je zomer- en herfstframbozen. Wanneer je de zomerframboos hebt, dan draagt deze op grondscheuten die in het jaar ervoor zijn gevormd. Let goed dat je nieuwe planten in de herfst in de grond gaat zetten en ze dan ook gaat snoeien. Deze moet je namelijk tot op kniehoogte terug snoeien. Dit zorgt er voor dat de vorming van nieuwe scheuten wordt bevorderd. Hierbij kun je het beste maximaal acht tot twaalf scheuten per meter aanhouden. Deze kun je dan aan een draad binden nadat het blad is afgevallen. Het jaar daarna kun je de scheuten op tien cm boven de bovenste draad toppen. Als je hebt geoogst dan moet je de afgedragen scheuten afknippen. Deze sterven na de oogst anders toch af. En dan kunnen zich alweer nieuwe scheuten vormen en het proces zich herhalen. Dan heb je nog de herfstframbozen. Deze dragen na de zomer vruchten aan scheuten die in hetzelfde jaar zijn gevormd. Bij deze soort snoei je in de herfst na de oogst alle scheuten kort af. Hierbij moet je vanaf het voorjaar tien tot twaalf nieuwe scheuten aanhouden en binden.
De Japanse wijnbes is een echte klimmer en moet je eigenlijk net als een zomerframboos behandelen. De vruchten worden hierbij aan twijgen gedragen die zich het jaar daarvoor hebben gevormd. Als de oogst klaar is dan sterven de twijgen welke gedragen hebben voor een deel af. Deze kun je dan wegknippen en dan komen er nieuwe grondscheuten.
Als je het hebt over half klimmende vruchtstruiken dan zitten de vruchten aan de eenjarige grondscheuten. In de zomer komen er nieuwe scheuten. Deze kun je uitgebogen aan draden vastzetten en op het moment dat de scheuten boven de bovenste draad uitgroeien, moet je ze 10 cm daarboven toppen. Je ziet aan de hoofdscheuten dan weer nieuwe zijscheuten komen en daaraan groeien de bramen. Als je afgedragen takken hebt dan kun je deze het beste in het voorjaar snoeien. Wanneer jij de takken verwijdert, blijft er een mooi verzorgde struik over, die ook zonder vruchten gezien mag worden.
