Ratten zijn hele intelligente dieren. Volgens Quest staat de rat zelfs op nummer zeven van de slimste dieren ter wereld! In tegenstelling tot hamsters zijn ratten erg sociaal. Je moet ze daarom altijd met 2 of meer houden. Het beste zet je alleen ratten bij elkaar met hetzelfde geslacht, ratten planten snel voort. Het leuke van ratten is dat ze echt contact met je zoeken en je aandacht willen. Bij andere knaagdieren zul je dit minder snel hebben.
Ratten zijn behoorlijk groot, zeker in vergelijking met muizen en hamsters. Omdat ze ook nog zo intelligent zijn, is een grote kooi erg belangrijk. Ze moeten voldoende kunnen bewegen en zich kunnen vermaken. Een kooi moet minimaal 80x50x80 centimeter zijn, maar groter is altijd beter. De minimale afmetingen zijn een echt minimum, als je meer ruimte hebt is het echt beter om een grote kooi te kopen. De kooi moet zo hoog zijn omdat de ratjes genoeg moeten kunnen klimmen. Om ervoor te zorgen dat de ratten niet vanaf boven naar beneden vallen, kun je plateau's en hangmatjes aanschaffen of maken.
De traliekooien voor fretten, chinchilla's en ratten zijn vaak prima geschikt. Daarnaast kun je kiezen voor een grote volière, hier moet je dan wel het één en ander in aanpassen. Let sowieso op dat de spijlen horizontaal zijn, anders kunnen de ratjes erg moeilijk klimmen. Daarnaast zijn volières vaak erg hoog, dat vinden de ratjes wel fijn, maar tegen het vallen moeten er wel genoeg hangmatjes opgehangen worden. Aquaria en lage kooien zijn niet echt geschikt voor ratten, ze zullen zich snel vervelen en bij aquaria zal de urinegeur de longen van de ratten kunnen beschadigen. Je kunt ook zelf een rattenkooi maken. Als je hiervoor kiest, houd dan in het achterhoofd dat ratten echte knagers zijn. Je moet de kooi dus 'knaagproof' maken.
Ratten zijn alleseters, net zoals de mens. Een gevarieerd dieet zal je ratten gezond houden. Rattenvoer uit de winkel is een goede basis. Vul deze basis aan met vers groente en fruit. Geef je ratten het liefste dagelijks wat extra fruit en groente. Ook vers vlees en vis wordt gewaardeerd. Als je je ratten een keer wilt verwennen, kun je een eitje voor ze koken. Kattenvoer uit het blik kun je prima aan rittens (jonge ratten) geven. Je moet er altijd voor zorgen dat de ratten genoeg eten tot hun beschikking hebben. Etensresten kunnen prima aan ratten worden gegeven. Met vet, gekruid of zout eten moet je wel opletten.
Helaas worden ratten niet oud, de meeste ratten worden niet ouder dan 3 jaar. Wanneer je ratten gaat houden moet je rekening houden met eventuele dierenartskosten. Niet alle dierenartsen hebben veel verstand van ratten, het is dus belangrijk dat je een dierenarts zoekt die genoeg verstand heeft van deze diersoort.
Het is niet altijd gemakkelijk om te zien of een rat ziek is, maar je kunt onder andere kijken naar gedragsverandering, verandering in de ademhaling, vreemde bulten of andere opvallende veranderingen. Wanneer je twijfelt is het verstandig om een dierenarts op te zoeken. Tumoren komen helaas behoorlijk vaak voor bij ratten. Tumoren kunnen operatief verwijderd worden, maar de kans blijft bestaan dat er nieuwe tumoren terugkomen. Ook de luchtwegen van ratten zijn een zwakke plek. Om deze problemen te voorkomen is het belangrijk dat je de juiste bodembedekking kiest, gebruik geen zaagsel. Daarnaast kan urinedamp de longen beschadigen, om die reden zijn aquaria niet geschikt. Naast tumoren en luchtwegproblemen zijn er verschillende vachtproblemen zoals vlooien, mijt en luis.
Als je besluit ratten als huisdier te houden, moet je er altijd twee of meer nemen. Je kunt er niet altijd voor je rat zijn, daarom heeft hij of zij echt een groepsgenoot nodig. 2 ratten kost nauwelijks meer geld, tijd en verzorging. Een rat alleen zal gedragsproblemen krijgen en zelfs depressief kunnen worden. Je hebt dus twee veel leukere en tammere huisdieren als je twee ratjes neemt.
Als je één ratje hebt die alleen zit en je er een nieuwe rat bij wilt zetten, moet je wel even op een aantal dingen letten. Als je jonge rittens van onder de 8 weken bij elkaar zet, zal het bijna altijd gewoon goed gaan. Maar als je oudere ratten bij elkaar zet, kan het misgaan. Bij een eerste ontmoeting kan er heftig gesnuffeld worden, gepiept worden en kan één van de ratjes op de rug geduwd worden. Dit zijn onschuldige zaken. Als de ratten gaan vechten kun je ze scheiden door te spuiten met een plantenspuit. Ook kun je iets tussen ze zetten, maar gebruik nooit alleen je hand. Bij de introductie van een nieuwe rat moet je er gedurende langere tijd bij zijn, zodat je kunt ingrijpen in het geval van een gevecht.
Het fokken van ratten moet met grote aandacht gebeuren. Er kan een heleboel misgaan, voor het fokken van ratten heb je veel tijd, ruimte en geld nodig. Besef dit goed voordat je begint. Daarnaast zijn er al veel rattery's en zitten de opvangen vol. Een nest ratten kan wel uit 20 jongen bestaan, waarvoor je allemaal een nieuw tehuis voor moet kunnen vinden. Dat is vaak helemaal niet zo gemakkelijk. Het is verstandiger om het fokken van ratten aan de specialisten te laten of ratjes uit opvangen te helpen zolang die nog vol zitten.
Je kunt je ratjes beter niet kopen in een dierenwinkel. De ratjes zijn hier vaak van een slechte afkomst en zullen vaak sneller ziek worden. Het beste kun je ratjes uit een knaagdierenopvang halen. Deze ratjes zijn als het goed is gevaccineerd en gecontroleerd op ziektes. Ook jonge ratjes kun je bij een opvang halen. Ratjes kun je ook van een goede fokker, een rattery, halen. De ratjes zijn beter opgevoed en daarom vaak tammer dan ratjes uit de dierenwinkel.
Tussen vrouwtjes en mannetjes ratten bestaat een verschil. Mannetjes zijn wat groter en ook luier. Wanneer je een vrouwelijke rat op schoot neemt, zal ze erg actief zijn en rond willen rennen. Mannetjes ratten blijven liever lekker op schoot liggen. Deze persoonlijkheidsverschillen gelden over het algemeen, er bestaan altijd individuele verschillen. Ongecastreerde mannetjes plassen meer om een territorium af te bakenen. Het hok van mannetjesratten zal daarom sneller stinken.
