Verschillende vormen van runenschrift
Er bestaan meerdere runenalfabetten, welke deels identieke runen hanteren en deels andere runen gebruiken. De drie bekendste zijn de Oude Futhark, de jonge Futhark en de Angelsaksische Futhark. Meerdere oude schriftsystemen bevatten tekens die erg doen denken aan runen. Het Hongaars werd tot het jaar duizend in runen op schrift gesteld.
De oudste algemeen erkende runeninscriptie is op een kam afgebeeld die gevonden is op het Deense eiland Funen, deze inscriptie dateert ongeveer uit het jaar 160 van onze jaartelling. In het runenschrift is het woord harja te lezen. Er bestaat veel mysterie rond het ontstaan en het gebruik van de runen.
De Oude Futhark
Het meest gebruikte en bekendste runensysteem is de Futhark, genoemd naar de eerste zes letters, het omvat vierentwintig symbolen, verdeeld in drie groepen van acht, de aett. De Noorse god Odin zou de runetekens en hun betekenis ontvangen hebben in een hevige levensstrijd, op zijn kop hangend aan de levensboom Yggdrasil.
Runen staan voor klanken en energieën
Runen zijn eenvoudige tekens. Iedere rune is een letter en vertegenwoordigt een klank. Maar ook is ieder teken een symbool dat staat voor een bepaalde dynamiek. Je zou het een filosofisch systeem kunnen noemen, een wereldbeschouwing, waarin fenomen als zon, ijs, water, tijd, erfelijkheid door een rune belichaamd worden. Zo staan de vierentwintig runen voor vierentwintig aspecten van het leven.
Waarom runen?
De runen zijn afkomstig uit een tijd dat het Christendom nog niet tot Noord-Europa was doorgedrongen. Deze runen staan symbool voor een wereldbeeld dat onze voorouders hanteerden. Het kan wellicht een bijdrage leveren aan het opnieuw contact maken met onze oorsprong, onze relatie met de natuur en de natuurfenomenen en met de aarde.
De eerste zes runen van de Futhark
Het begin, de F
De Futhark begint met de F rune, Fehu genaamd. Deze rune staat voor de hoorn des overvloeds. Het onophoudelijke proces van wording. Alles wordt vervuld van de levensstroom die niet te stuiten is.
Hier aan het begin van de cyclus van 24 runen komt de mens als nomade op het toneel, altijd in beweging, zijn noodzakelijke bezittingen met zich mee nemend. Zo staat de F rune voor mobiele rijkdom, het vee dat onontbeerlijk is voor het overleven.
Ook staat deze eerste rune voor de familie en familiebanden, het voeden en behoeden van elkaar.
U, de oer-rune
Uruz is de oerkracht, het kan de allereerste aanzet zijn van een enorme kracht die bergen kan verzetten. Zoals een kleine sneeuwbal rollend alsmaar groter wordt. Uruz is de kracht van de wil. Ook genezing valt onder deze rune.
Th-rune
Ook Thurisaz symboliseert hier aan het begin van de runencyclus een oerkracht. Het is een gerichte kracht die obstakels kan opruimen en/of overwinnen. Deze rune heeft met chaos te maken, waarin ordening gebracht moet worden.
De Aas
Net als in het kaartspel heten de goden Aas, Ase. Deze A rune is de rune van Odin, de godheid die volgens de overlevering de runen na enorme opoffering ontvangen heeft, terwijl hij hing aan de mythische levensboom: Yggdrasil. Een andere naam voor deze rune is Ansuz. De rune gaat over de gefluisterde boodschappen uit het godenrijk. Wie goed luistert vangt de boodschap op, inspiratie.
Ritt de R-rune
Volgens de oude verhalen werd de zon vervoerd in een zonnewagen, elke dag maakte hij deze rit van oost naar west. Deze rune staat voor een aantal begrippen die beginnen met een R, zoals: Rit, reizen, oriënteren; raad vragen en beraadslagen, vergaderen: ritme, het ritme en de ratel van de sjamanistische reis. De R-rune wordt ook Raidho genoemd.
Ken rune
Ken staat voor de letter K. Kennen, kunnen, inzicht en techniek vallen onder deze vuurrune. Het is de fakkel van helderheid. Het is het vuur van de smid die zijn vak verstaat.
Enkele runen uit de tweede aett
De tweede serie van acht waarin de vierentwintig runen worden ingedeeld bevat de ijs rune en de zonnerune
De ijs rune
De Is-rune (spreek uit: ies) is de letter voor i, maar is ook het symbool voor ijs. Het is de ijspegel, een verticale lijn: I
De energie die deze rune symboliseert is die van de koude winterperiode. Dit duidt een lastige periode in het leven aan, waarin er echter veel geduld, weerstandsvermogen en mentale weerstand ontwikkeld kunnen worden. Ook symboliseert deze rune die bestaat uit een verticale lijn, de staf van de sjamaan. Hier wordt men getest, hoe standvastig men is en hoe goed men in staat is uit taaie levensomstandigheden toch een gunstig resultaat te verkrijgen. De Is-rune ontwikkelt in het individu de kracht van degene die zich niet uit het veld laat slaan.
De zon rune
Verschillende namen in verschillende oude Noord-Europese talen worden gebruikt voor deze rune die de letter S symboliseert: Sieg, Sol, Sowelu, Sunnan. Het is de hete, dynamische kracht die alles overwint. De zon-rune is de krachtigste rune van de vierentwintig runen van het runensysteem. Het is een positieve rune van zelfvertrouwen, initiatief en doelgerichtheid. Maar de donkere kant hiervan is zelfoverschatting, een overmaat aan zelfvertrouwen. Wie te hard werkt, onstuitbaar is en vergeet te pauzeren kan een burn-out krijgen.
Misbruik
Alles kan misbruikt worden, hoe positief in aanleg ook, zo is deze krachtige rune door Hitler misbruikt. Het symbool van de SS was deze dubbele zon-rune die de de Oud-Duitse naam 'Sieg' draagt.
De derde aett
De derde serie van 8 runen begint met de oeroude godheid Tyr
T-rune, de godheid Tyr
Tyr of Tiwaz is als godheid niet meer zo bekend, waarschijnlijk was hij in oeroude tijden een zeer belangrijke godheid. Tyr wordt de Lichtende genoemd. Hij is een godheid van gerechtigheid en symboliseert de steunende kracht van de goden. Tyr komt op voor de zwakken, hen die hulp nodig hebben. Tyr is een doelgerichte daadkracht.
B-rune
Berkano is de genezende, beschermende en behoedende kracht. Zoals het ei het kuiken omhult en de kip het ei warm houdt en koestert, zodat het tere leven ongestoord kan groeien totdat het sterk genoeg is, zo is de energie van deze rune. Berkano is de procesbegeleidster. In overgangssituaties is Berkano de begeleidende, eventueel sturende en behoedende kracht.
L-rune symboliseert water
De rune voor water heet Laguz. Hij ziet eruit als een L op zijn kop. Water stroomt daarheen waar het laag is, wellicht is dit fenomeen terug te vinden in de naam. Laguz, de water rune staat voor stromen, overgave, intuïtie, fantasie, de droomwereld. Ook staat deze rune voor reiniging en zuivering.
Dag rune
Dagaz is de D-rune. In de naam is het woord dag terug te vinden, en Dagaz staat voor het begin en het einde van de dag. Dit zijn de belangrijke en magische momenten van overgang en transformatie. Deze rune is de laatste van de vierentwintig en staat voor dat moment waarop het licht wordt en alle zwaarte overstegen en overzicht bereikt wordt. De vorm van de rune ziet eruit als een vlinder, het symbool voor transformatie.
Runen als facetten van het leven zelf
Tot zover een kleine bloemlezing van een aantal runen en waar ze voor staan. Runen kunnen gebruikt worden om meer inzicht te krijgen. Een enkele rune staat symbool voor een wereld aan betekenis en dynamiek. Het leven heeft vele facetten en fasen. De vierentwintig runen werpen elk hun eigen licht op de vele thema's en zovele verschillende aspecten van het leven.
