Laten we beginnen met uitleggen wat een burn-out nu eigenlijk is. De naam zegt het eigenlijk al: bij een burn-out is iemand emotioneel en fysiek uitgeput en is niet meer in staat om volledig te functioneren. Het vuur in iemand is even gedoofd, om het zo maar even te zeggen. Volgens psychotherapeut Herbert Freudenberger en Christina Maslach (de mensen die de naam 'burn-out' in het leven hebben geroepen) is een burn-out te herkennen aan drie, min of meer samenhangende, verschijnselen:
Wie denkt dat een burn-out alleen fysiek is, heeft het dus mis. Het is ook een mentaal spel. Te veel stress op het werk of in een privésituatie kunnen een mogelijke oorzaak voor een burn-out zijn. Maar ook perfectionisme kan een risico vormen voor de gezondheid.
Deze twee aandoeningen lijken op het eerste oog erg op elkaar, maar zijn toch erg verschillend. Een burn-out is te herkennen aan het hebben van te weinig energie om de dagelijkse taken te kunnen volbrengen. Een outfit klaarleggen is al een behoorlijke taak, omdat de persoon in kwestie geen energie heeft om naar de kast te lopen en verschillende kledingstukken te pakken. Een depressie daarentegen kan gezien worden als een stemmingsstoornis. Nieuwe kleding kopen, op vakantie gaan, een verjaardag vieren of naar de film: een depressief persoon kan zich nergens op verheugen.
Maar waarom lijken deze aandoeningen dan zo op elkaar? Bij beide aandoeningen is de persoon vaak 'futloos'. Bij een burn-out omdat er daadwerkelijk geen energie is, bij een depressie omdat een persoon nergens de lol meer van in kan zien en zich daarom geen andere houding aan weet te nemen. Beide aandoeningen zijn erg pittig en afhankelijk van het traject kan een burn-out tot wel 12 maanden en een depressie tot wel meerdere jaren duren.
Nederlanders vinden het over het algemeen best lastig om ergens aan toe te geven. "Ben ik wel moe? Of heb ik gewoon een paar nachten wat minder goed geslapen?" of "Vind ik mijn werk gewoon niet zo leuk, dat ik er meer stress aan ervaar?". Hieronder staan de symptomen die in verband staan met een burn-out.
Herken je jezelf in de hierboven genoemde symptomen? Dan is het aan te raden om met je huisarts, een psychiater of ervaren coach te praten. Onlangs kwam in het nieuws dat veel mensen zich hebben ontpopt tot "anti-stress coach", alleen maar omdat er zoveel mensen kampen met een (beginnende) burn-out. Vaak hebben deze coaches geen enkele medische kennis en willen zij alleen geld in het laatje krijgen. Ga op zoek naar iemand met de benodigde kennis.
In de meeste gevallen is een burn-out een resultaat van opgestapelde stress in het werk- of privéleven van een persoon. Dat betekent echter niet dat dat voor iedereen geldt. Draag je niet ongemerkt iets mee uit het verleden wat steeds maar blijft opstapelen. Een burn-out laat zien dat je lichaam 'op' is, dat er geen energie meer is om bepaalde dingen te verwerken. Ga eens in gesprek met een psychiater of NLP coach. Zij houden vaak een spiegel voor, zodat je er echt achter komt waar de klachten vandaan komen. Misschien is het niet (alleen) de stress op je werk die de emmer deed overlopen, maar is het misschien ook de thuissituatie waar je je niet prettig bij voelt. Het bijhouden van een dagboek of het maken van persoonlijke vlogs (voor eigen doeleinden, niet direct om online te delen) kan ervoor zorgen dat patronen zichtbaar of duidelijk worden.
Is er geconstateerd dat je te maken hebt met een (beginnende) burn-out? Dan is 'rust' het beste medicijn om weer uit dat diepe dal te komen. Een burn-out kan namelijk tot wel 12 maanden duren. Een weekend goed slapen is niet voldoende. Maak tijd voor jezelf. Niet tijd voor jou en je partner, ook niet tijd voor jou en je kind(eren), niet voor jou en je vriend(inn)en. Tijd alleen voor jezelf. Pas dan kan je tot de kern komen en zodra je weet wat de échte oorzaak is, kan je daar aan werken. En vergeet niet: alles op zijn tijd. Er is geen haast en ook geen deadline, doe het op je eigen tempo.
Een burn-out is niet niks. Misschien heb je iemand in je direct omgeving die te maken heeft met een burn-out en heb je van dichtbij kunnen zien wat dat met iemand doet. Maar hoe voorkom je een burn-out? Wij zetten een aantal tips op een rijtje. Daarbij willen we aangeven dat dit geen succesformule is om nooit een burn-out te krijgen. Het is volledig afhankelijk van de levensstijl en houding van een persoon.
