Een allergie is de meest voorkomende chronische ziekte in Nederland. Ongeveer een kwart van de Nederlandse bevolking heeft een allergie. Een allergische reactie ontstaat doordat het immuunsysteem niet schadelijke stoffen aanvalt. Deze stoffen worden ook wel allergenen genoemd.
Normaal gesproken valt het immuunsysteem enkel stoffen en micro-organismen aan die het lichaam proberen binnen te dringen en schadelijk zijn. Deze stoffen worden herkent en onschadelijk gemaakt. Bij een allergie gaat er echter iets mis met het immuunsysteem, waardoor het lichaam stoffen aanvalt die eigenlijk helemaal niet schadelijk voor ons zijn. Als gevolg hiervan ontstaat een allergie voor deze niet schadelijke stoffen.
Er zijn vele soorten allergieën, maar de meest voorkomende zijn netelroos, dermatitis, astma en hooikoorts. Verder kun je ook een allergie hebben voor bepaalde soorten voeding, bepaalde chemicaliën, beten of steken van insecten of haren van bepaalde dieren. Een allergische reactie tast meestal tijdelijk de huid, de slijmvliezen, de luchtwegen of het maag-darmstelsel aan.
Het is niet helemaal duidelijk waardoor een allergie precies wordt veroorzaakt. Wel weten we dat erfelijkheid vrijwel altijd een factor is bij het ontstaan van een allergie. Het is echter niet zo dat je de allergie erft, maar je erft enkel de aanleg dat je een allergie ontwikkelt. Des te meer personen in je familie een allergie hebben, des te groter de kans dat jij op een gegeven moment ook een allergie ontwikkelt.
Er is een sterk vermoeden dat de mate van hygiëne eveneens een rol speelt bij het ontstaan van een allergie. In de Westerse samenleving is de omgeving vaak heel schoon, waardoor ons lichaam een minder sterk immuunsysteem zal opbouwen. Hierdoor is de kans op het ontwikkelen van een allergie groter. Dit kunnen we ook terugzien in de statistieken, aangezien allergieën veel vaker voorkomen in West-Europa dan in werelddelen waar de hygiëne minder is, zoals Oost-Europa of ontwikkelingslanden.
Als laatste lijkt het erop dat er een verband is tussen het ontwikkelen van een allergie en het eten van veel voorverpakte voedingsmiddelen.
Zoals we hierboven al noemden is een allergische reactie een aanval van het immuunsysteem op stoffen die normaal gesproken niet schadelijk zijn. Het immuunsysteem valt deze stof dan aan alsof het gaat om een schadelijke stof, zoals een bacterie of een virus. Hierdoor ontstaat een allergische reactie en kun je verschillende klachten ervaren.
De meest voorkomende allergenen (niet schadelijke stoffen die door het immuunsysteem worden aangevallen) zijn graspollen, schimmels, bepaalde voedingsmiddelen (lactose, gluten, pinda’s en noten, schaal- en schelpdieren), huisdieren, huisstofmijt, schoonmaakmiddelen, chemicaliën en geneesmiddelen.
Zodra je een allergische reactie op een bepaalde stof hebt gehad, onthoudt het immuunsysteem dit. Als je lichaam opnieuw in aanraking komt met deze stof, zal het immuunsysteem dit herkennen en opnieuw antilichamen tegen deze stof aanmaken. Een allergie is daarom een chronische ziekte: elke keer wanneer je in aanraking komt met de stof waarvoor je allergisch bent zal je een allergische reactie krijgen.
Er zijn verschillende symptomen die wijzen op een allergische reactie. Tijdens een allergische reactie komen er bepaalde mediatoren vrij en/of vertoont het lichaam een onterechte afweerreactie. Hierdoor kun je last krijgen van pijn, jeuk en huiduitslag. Galbulten en angio-oedeem kunnen ook ontstaan bij een allergische reactie.
Verder zal je als je een allergische reactie hebt op graspollen, last krijgen van hooikoortsverschijnselen. Hierbij kun je denken aan kortademigheid, rode ogen en kriebels in de keel. Indien je astma hebt, krijg je last van astmatische verschijnselen. Daarnaast kun je bij een allergische reactie een intolerantie voor bepaald voedsel krijgen er kan een daling optreden in je bloeddruk.
In ernstige gevallen kun je een anafylactische reactie krijgen, zoals een anafylactische shock. En in het allerergste geval kan een allergische reactie een hartstilstand veroorzaken.
Indien je lichte klachten ervaart en vermoed dat dit om een allergie gaat, is het aan te raden om langs de huisarts te gaan. Zeker indien je vaker plotseling last hebt van deze klachten. Probeer zelf na te gaan in welke situaties je last krijgt van deze klachten.
Krijg je last van hooikoortsverschijnselen in de lente? Heb je steeds wanneer je een bepaald voedingsmiddel hebt gegeten last van klachten? Of krijg je een allergische reactie telkens wanneer je in aanraking bent geweest met een bepaald schoonmaakmiddel? Op deze manier kun je zelf proberen te ontdekken waarvoor je precies allergisch bent.
Indien je last hebt van ernstige allergische klachten (hartkloppingen, duizeligheid, toenemende benauwdheid), is het belangrijk om meteen contact op te nemen met de huisarts of huisartsenpost. Bij hevige benauwdheid, een zwelling in de keel of luchtpijp en/of shockverschijnselen, dien je direct 112 te bellen of door iemand te laten bellen. Ga terwijl je wacht op medische hulp rustig zitten en span je niet in.
Een allergische reactie kan op verschillende manieren worden behandeld. De behandelingsmethode waarvoor wordt gekozen is afhankelijk van het soort allergie, de manier waarop de allergie zich uit, de locatie en de ernst van de allergische reactie. In ieder geval is het belangrijk om mogelijke allergenen te vermijden. Daarnaast kunnen bij lichte tot matige symptomen antihistaminica, desensibilisatie behandeling en cromoglicaat helpen.
Verder kun je gebruikmaken van oogdruppels als je last hebt van droge of jeukende ogen. Tegen allergische eczeem kunnen verschillende crèmes en zalven helpen. Heb je last van een loopneus, een dichtzittende neus of moet je veel niezen? Dan kun je gebruikmaken van een neusspray.
Indien het gaat om een ernstige allergische reactie, zal de behandelend arts kiezen voor andere medicijnen en therapieën. Zo kan de arts middelen met corticosteroïden worden ingezet. Bij het optreden van een anafylactische reactie wordt over het algemeen gekozen voor een behandeling met adrenaline of epinefrine.
Indien je het vermoeden hebt dat je een allergie hebt, kun je het beste langs de huisarts gaan. Hij of zij kan een bloedtest afnemen en eventueel medicatie voorschrijven. Het is ook mogelijk dat de huisarts je doorverwijst naar een allergoloog.
Een allergoloog kan door middel van een huidpriktest, een patchtest, een intracutane huidtest of een neusprovocatie onderzoeken waarvoor je precies allergisch bent. Dit kan ook worden gedaan door het uitvoeren van een eliminatie/provocatietest of het volgen van een eliminatietest. Helaas geeft geen een van deze testen honderd procent uitsluitsel, maar hiermee kan wel sterk worden vermoed voor welke allergeen je allergisch bent.
Als je vaker last hebt van allergische reacties en waarschijnlijk een allergie hebt, kun je het beste zelf proberen uit te vinden waarvoor je allergisch bent. Kijk naar de symptomen die optreden en ga na met welke stoffen je elke keer voordat je een allergische reactie had in aanraking bent gekomen. Als je een vermoeden hebt voor welke allergenen je gevoelig bent, kun je deze stoffen het beste zoveel mogelijk proberen te vermijden.
Je kunt bij een allergie voor huidschilfers van dieren het beste je huisdier weg doen en je aanwezigheid in gebouwen waar huisdieren zijn zoveel mogelijk proberen te beperken. Als je een allergie hebt voor huisstofmijt, kun je de kans op een allergische reactie verminderen door het huis en voornamelijk de slaapkamer zoveel mogelijk stofvrij en droog te houden. Zorg ook voor een goede ventilatie.
Indien je hooikoorts hebt, kun je de ramen in de lente/zomer (het pollenseizoen) het beste zoveel mogelijk dichthouden. Op die manier houd je de graspollen uit je huis. Indien je allergische bent voor bepaalde schoonmaakmiddelen of cosmetica, kun je het beste andere middelen gebruiken (het liefst zo neutraal mogelijk). Test deze middelen eerst door een beetje op de arm te smeren.
