Als ondernemer of pandeigenaar ben je verantwoordelijkheid voor de brandveiligheid. Het woord brandveiligheid is een veel omvattend begrip en kan worden opgedeeld in drie categorieën die elk betrekking hebben op een specifieke fase van een brand.
Het eerste onderdeel van de brandveiligheid richt zich op het voorkomen van een brand. Er zijn afhankelijk van het type bedrijf en het pand verschillende maatregelen die genomen dienen te worden om de risico’s op een potentiële vuurhaard zo veel mogelijk te verkleinen. Hierbij kan onder andere gedacht worden aan het werken met gevaarlijke stoffen en het eventueel opslaan hiervan, maar ook hoe er met elektriciteit wordt omgegaan en waar stopcontacten geplaatst zijn. Een onderdeel van brandpreventie begint al bij de bouw en de inrichting van een pand.
Brandbestrijding is gericht op alle maatregelen die genomen moeten worden en apparatuur die aanwezig moet zijn om een vuurhaard direct en efficiënt te kunnen bestrijden. Ook hier is het type bedrijf en het type brand bepalend voor het materiaal. In sommige panden is het verplicht om een sprinklerinstallatie te hebben. Wanneer er bijvoorbeeld met serverrooms en veel elektra gewerkt wordt kan er gekozen worden voor bepaalde blusmethodieken die geen verdere schade aanrichten aan de apparatuur. Water kan gebruikt worden om te blussen, maar kan op sommige type branden een averechts of geen effect hebben. Het is dan ook belangrijk dat de blusapparatuur vooraf afgestemd is op eventuele risico’s. Brandblussers dienen om de twee jaar gecontroleerd te worden. Ook het aanleggen van eventuele droge blusleidingen in hoge gebouwen en flats valt onder de categorie brandbestrijding. Dit is verplicht bij gebouwen hoger dan 20 meter of gebouwen die lastig zijn te bereiken voor de brandweer.
Brand escalatie gaat over alle maatregelen die zijn genomen om een beginnende vuurhaard op tijd op te merken en hier op de juiste manier mee om te gaan. Een brandalarm is vaak essentieel om iedereen op de hoogte te stellen van een vuurhaard. Ook rookmelders en andere soorten brandmelders zijn vaak nodig om specifieke ruimtes af te sluiten, zodat de vuurhaard zich niet verder kan verspreiden. Brand escalatie is ook gericht op het zo snel mogelijk in veiligheid kunnen stellen van alle aanwezigen en om de hulpdiensten zo snel mogelijk hun gang te kunnen laten gaan. Hieronder valt ook het vrijhouden en uitstippelen van vluchtroutes, alsook het informeren van medewerkers en in werking stellen van ontruimingsplannen.
Als ondernemer is het soms lastig om zelf alle maatregelen uit te vinden en deze in werking te stellen. De overheid heeft dan ook een document gecreëerd dat gebruikt wordt door alle pandeigenaren in Nederland. Dit document bevat alle voorwaarden en verplichte maatregelen die in een pand genomen dienen te worden ten behoeve van de brandveiligheid. Het bouwbesluit 2012 is een zeer uitgebreid document waarin er onderscheid wordt gemaakt tussen verschillende panden en de functie van deze panden. Zo gelden er bijvoorbeeld andere regels voor een pand waarin meer mensen aanwezig zijn dan in een woonhuis. Ook is de functie van het pand bepalend voor de maatregelen op het gebied van de brandveiligheid. Bijvoorbeeld in panden waar ook ’s nachts mensen aanwezig zijn, zoals verpleeghuizen en hotels, gelden andere regels dan in een kantoor dat alleen overdag open is.
Naast alle regelgeving in het bouwbesluit op het gebied van brandmelders en blusapparatuur kan het ook zijn dat er in sommige gevallen een extra omgevingsvergunning brandveilig gebruik aangevraagd moet worden. Dit gebeurt voor gebouwen die een verhoogd risico met zich meebrengen. Voorbeelden van bedrijven of gebouwen die een omgevingsvergunning nodig hebben zijn:
- Gebouwen waarin zich veel (jonge) kinderen bevinden (kinderdagverblijven, BSO’s en peuterspeelzalen)
- Verzorgingsgebouwen waarin meer dan 10 verstandelijk beperkte mensen aanwezig zijn (sociale werkplaatsen en dagbesteding)
- Panden waarin meer dan 10 mensen overnachten (hotels, ziekenhuizen, verzorgingstehuizen, gevangenis)
De lokale overheden en gemeentes kunnen ondernemers helpen met vragen over deze omgevingsvergunning. Dit is ook het adres om de daadwerkelijke vergunning aan te vragen en vaak kan dit ook online via de website van de lokale gemeente.
Het bouwbesluit bevat niet alleen de regelgeving met betrekking tot welke apparatuur in welke panden gebruikt dient te worden, maar bevat ook specifieke voorwaarden van de gebruikte materialen en apparatuur. Zo dient bijvoorbeeld alle blusapparatuur periodiek gekeurd te worden. Dit geldt voor brandblussers en brandslangen, maar ook voor bijvoorbeeld droge blusleidingen. Ook op het gebied van brandalarmen en apparatuur omtrent de brand escalatie, zoals bijvoorbeeld rookmelders zijn er specifieke eisen om aan te voldoen. In veel gevallen wordt er bijvoorbeeld gerefereerd naar NEN 2555 rookmelders. Dit is een rookmelder die specifieke eigenschappen heeft en aan bepaalde kwaliteitseisen voldoet. NEN staat in dit verband voor Nederlandse Norm. De NEN 2555 rookmelder is een type rookmelder die naast dat deze aangesloten is op de netstroom, ook een extra stroomvoorziening heeft in de vorm van een batterij. Met deze rookmelders wordt er rekening gehouden met een scenario, waarbij een brand kan zorgen voor het afslaan van de netstroom. Door de batterij in de rookmelder, blijft de rookmelder ook zonder netstroom functioneel en kan er alsnog op tijd geëscaleerd worden. Een tweede verschil met lagere kwaliteit rookmelders, is dat NEN 2555 rookmelders gebruik maken van het optische meetprincipe om brand te detecteren, wat beduidend meer accuraat is dan andere waarneming methodes.
Als ondernemer kan het in sommige gevallen vrij complex zijn om alle facetten van de brandveiligheid helemaal zelf te regelen. Vooral voor grotere bedrijven en bedrijven die met gevaarlijke stoffen werken komt er nogal wat kijken bij het brandveilig maken en houden van een pand. Er zijn dan ook diverse brandbeveiligingsbedrijven die kunnen worden ingeschakeld om te helpen bij het faciliteren en het opzetten van een plan op maat om een gebouw of bedrijf brandveilig te houden. In sommige gevallen moet er gewerkt worden in kleine ruimtes met maar een in- of uitgang waar er een verhoogd risico is op het ontstaan van een brand. Het kan zijn dat er een vereiste is dat er een brandwacht ingehuurd wordt voor dit soort scenario’s. De brandwacht is iemand die de ruimte in de gaten houdt en in contact staat met de persoon in de ruimte. Ook houdt de brandwacht bij wie er naar binnen en naar buiten gaan. Vaak zijn er gediplomeerde mensen in dienst bij een brandbeveiligingsbedrijf, waar je in deze gevallen een beroep op kan doen. Vrijwel alle verzekeraars eisen dat er wordt voldaan aan het bouwbesluit en dat alle nodige voorzorgsmaatregelen zijn getroffen om een brand te voorkomen en bestrijden voordat zij een dekking verlenen. Een brandbeveiligingsbedrijf kan helpen bij het voldoen aan alle vereisten en het keuren en onderhoud van alle nodige apparatuur.
