Nog onlangs organiseerde the Financial Times zijn jaarlijkse Commodities Global Summit in Lausanne, Zwitserland. De sfeer onder de aanwezigen was er een van gematigd optimisme. Dat is verrassend, omdat 2013 voor de meeste commodities een bijzonder moeilijk jaar was. Voor 2014 zijn de vooruitzichten echter radicaal veranderd. In het eerste kwartaal van dit jaar zijn prijzen fors gestegen vanwege extreme weersomstandigheden in diverse belangrijke producerende regio’s. Volgens Cargill, een grote speler in agribusiness, moet de wereld er serieus rekening gaan houden, dat instabiele weersomstandigheden een fact of life zijn geworden. Volatiliteit vreet aan de mogelijkheden om grote voorraden aan te leggen en dat jaagt de prijzen omhoog. Er mag dan immers nog maar weinig misgaan. Daar komt nog bij, dat de vraag naar bijvoorbeeld vlees alleen maar blijft stijgen. De nieuwe middenklasse in de Opkomende Markten wil nog steeds proeven van het Westerse dieet.
Volgens Cargill gaan klimaatveranderingen een structurele rol spelen bij de prijsvorming voor landbouwproducten. Daarnaast zijn uiteraard incidentele gebeurtenissen van invloed op de prijsvorming. Het lopend jaar mag zich wat dat betreft ‘vervloekt’ noemen. In de loop van dit jaar zal El Nino weer gaan opspelen. De ervaring leert, dat dit verschijnsel wereldwijd van invloed is op oogsten, soms positief maar heel vaak negatief.
Daarnaast wordt de wereld opgeschrikt door snel oplopende spanningen tussen het Rusland en het westen rondom Oekraïne. Dit land is van oudsher een belangrijke producent en exporteur van granen, zoals tarwe. De oplopende spanningenwerpen de vraag op of het land wel aan zijn exportverplichtingen kan voldoen. Zo heeft Egypte nog onlangs 230 000 ton besteld. De markt is het er over eens, dat deze bestelling niet zonder risico is. Door de crisis, die al in 2013 is begonnen, hebben veel boeren niet hun normale programma kunne afwerken. In veel gevallen waren banken niet bereid boeren krediet te verlenen voor hun investeringen in zaad en kunstmest. Dat brengt de oogst van dit jaar in gevaar, maar als de huidige spanningen aanhouden ook die van volgend jaar. Het kan dus bijna niet uitblijven of Oekraïne zal niet meer aan zijn exportverplichtingen kunnen voldoen. Alleen al de dreiging van een mogelijk verbod op export duwt nu al de prijs omhoog. Een complicerende factor is nog of het Westen zal besluiten een boycot in te stellen van Russische landbouwproducten. De kans daarop lijkt vooralsnog niet groot, maar uit te sluiten is het niet.
Naast El Nino en politieke spanningen spelen er nog meer factoren die de prijs van tarwe in 2014 eerder verder zullen doen stijgen dan dalen. De langdurige en extreem strenge winter in de VS heeft al eerder twijfels doen groeien over de kwaliteit en kwantiteit van de graanoogst, waaronder tarwe, in de Verenigde Staten. De vorst was zo streng, dat het waarschijnlijk een deel van het al ingezaaide graan aangetast heeft. En na de vorst is er nu de droogte. Die treft vooral de zuidelijke staten van de VS. Volgens het ministerie van landbouw is momenteel slechts 34% van de tarwe op het veld in goede of uitstekende conditie. Dat is alweer 2% minder dan in 2013. Om het allemaal nog erger te maken verwachten verschillende weerstations voor de Great Plains te koud weer voor de tijd van het jaar met in sommige staten nog veel sneeuwval. Dat is allemaal niet gunstig voor de nog jonge tarwe, die net de kopjes boven de grond uitsteken.
In de markt groeit daarom nu al het idee, dat 2014 wel eens een jaar van relatieve schaarste kan worden. Sommige landen proberen nu al om het potentiele kwaad voor te zijn en bestellen nu al hun tarwe. We hebben Egypte al gememoreerd, maar ook Taiwan plaatste afgelopen weken een order van 92,550 ton in de VS. Het gevoel van relatieve schaarste drijft de prijzen omhoog. Aan het begin van deze week stegen prijzen voor verschillende soorten tarwe met 3% - 4% tot wel $ 7,39 per bushel. Binnenkort verschijnt een nieuwe USDA rapport over de kwantiteit en kwaliteit van de oogst voor dit jaar. Als uitkomsten tegenvallen, ligt een verdere stijging van de prijs in het verschiet. Als dan ook nog de spanning rond Oekraïne aanhoudt, is een hernieuwde sprong richting $ 8,00 per bushel niet meer denkbeeldig.
