Autisme is een stoornis in de sociaal-emotionele ontwikkeling en gaat vaak gepaard met een verstoorde taalontwikkeling en/of een gebrekkige ontwikkeling van communicatieve vaardigheden.
Kinderen met autisme ervaren de wereld om zich heen heel anders. Daarom kan autisme ook een informatieverwerkingsstoornis worden genoemd. Kinderen met autisme nemen dingen vaak niet als een geheel waar, maar als allemaal losse details. Deze losse details moeten ze vervolgens in hun hoofd in elkaar puzzelen. Hierdoor kost het meer moeite om normale dagelijkse situaties te verwerken.
Ook concentreren is vaak moeilijk, want welke prikkels zijn op dat moment belangrijk en welke prikkels juist niet? Allerlei situaties die voor kinderen zonder autisme meteen duidelijk zijn, moeten door een kind met autisme eerst ontcijferd worden.
Het ontcijferen en interpreteren van gezichtsuitdrukkingen en emoties is vaak extra moeilijk, waardoor contact en het opbouwen van relaties met anderen heel anders verloopt.
Doordat het kinderen met autisme constant moeite kost om de wereld om zich heen te ontcijferen, zijn ze vaak snel overprikkeld. Ook kan de stoornis ertoe leiden dat kinderen angstig zijn en/of zich terugtrekken. Begrijpelijk, als je jezelf voorstelt hoe het is om in een wereld te leven die je maar moeilijk kan begrijpen.
Autisme is moeilijk te beschrijven en voor veel mensen nog moeilijker te begrijpen. Dit komt deels doordat autisme in veel verschillende vormen en gradaties voorkomt. Daarom wordt er ook wel gesproken van autismespectrum stoornis (ASS).
Verschillende vormen van autisme zijn:
Klassiek autisme
Veel dingen over autisme zijn nog niet bekend. We kunnen nog niet achterhalen waardoor autisme precies veroorzaakt wordt. Ook qua de behandeling wordt er nog volop geëxperimenteerd om bestaande methodes te verbeteren en nieuwe methodes te ontwikkelen. Er is nog veel onderzoek nodig om erachter te komen welke behandelingen effectief zijn en welke niet.
De diagnose autisme wordt vaak pas op latere leeftijd gesteld, omdat het simpelweg een moeilijke diagnose is. Het komt ook vaak voor dat kinderen wel enkele symptomen van autisme vertonen, terwijl andere symptomen juist ontbreken. Toch is het belangrijk om autisme zo vroeg mogelijk te herkennen, zodat er rekening gehouden kan worden met de stoornis.
Indien de diagnose niet of pas later gesteld wordt, is de kans groot dat het kind constant overvraagd wordt, omdat men niet weet waar het kind van binnen mee worstelt. Dit overvragen belemmert de sociaal-emotionele en algehele ontwikkeling van het kind.
Omdat ouders natuurlijk het meeste tijd doorbrengen met hun kinderen, spelen zij een belangrijke rol bij het vroegtijdig herkennen van autisme.
Kinderen met autisme vertonen vaak op zeer jonge leeftijd al symptomen. Zelfs onder de twee jaar zijn deze symptomen al te herkennen.
Het is wel belangrijk om te weten dat deze symptomen niet noodzakelijkerwijs op autisme hoeven te wijzen. Ieder kind ontwikkelt anders en enkele afwijkingen hoeven daarom niet meteen zorgelijk te zijn. Indien een kind echter de meerderheid van de symptomen vertoont, is dit wel een indicatie van een autismespectrum stoornis (ASS).
Symptomen bij kinderen onder de twee jaar:
Heb je een baby en herken je deze symptomen? Dan is het aan te raden dit te bespreken met het consultatiebureau of je huisarts. Zij kunnen je verder helpen en indien nodig doorverwijzen.
De symptomen van autisme kunnen bij baby’s al erg duidelijke zijn, maar naarmate kinderen groeien, worden de symptomen nog duidelijker.
Kenmerken van autisme bij kinderen boven de twee jaar:
Herken je veel van deze symptomen bij je eigen kind? Bespreek dit dan met je huisarts.
Kinderen met autisme hebben vaak een afwijkende spraakontwikkeling. Hoe dit zich uit, is afhankelijk van het intelligentieniveau van het kind.
Kinderen met autisme en een laag intelligentieniveau lopen vaak achter met hun spraakontwikkeling. Sommige kinderen praten zelfs helemaal niet.
Kinderen die autisme een hoog intelligentieniveau hebben, lopen zeker niet altijd achter als het om spraakontwikkeling gaat. Wel verloopt de ontwikkeling van hun spraak vaak anders dan bij andere kinderen.
Enkele opvallende afwijkingen die vaak voorkomen zijn:
Soms lijkt een kind problemen te hebben met het maken van contact en/of lijkt het kind gedragsproblemen te vertonen, terwijl hier eigenlijk een gehoorprobleem aan ten grondslag ligt. Als je kind niet goed hoort, lijkt het immers alsof je kindje niet goed op jou reageert en weinig contact maakt. Ook belemmeren gehoorproblemen de spraakontwikkeling.
Soms kunnen gehoorproblemen leiden tot symptomen die op autisme lijken. Om de symptomen goed te kunnen beoordelen, is het daarom aan te raden om te onderzoeken of er sprake is van gehoorproblemen.
Indien er een vermoeden van een autismespectrum stoornis bij een kind is, wordt dit uitgebreid onderzocht. Een psycholoog of kinderpsychiater onderzoekt het kind uitvoerig aan de hand van gesprekken en testen. Hierbij wordt er gekeken wat de mogelijkheden en de beperkingen van het kind zijn.
Er is geen middel waarmee autisme genezen kan worden. Het is een blijvende stoornis. De behandelmethoden zijn daarom vooral gericht op het bieden van voorlichting en ondersteuning aan ouders en het creëren van een zo goed mogelijke omgeving voor het kind. Ook krijgt het kind vaak extra hulp bij het aanleren van communicatieve en sociale vaardigheden.
Hoewel er van uitgegaan wordt dat autismespectrum stoornissen grotendeels bepaald worden door biologische factoren waar wij geen invloed op hebben, heeft de omgeving wel invloed op hoe de stoornis precies tot uiting komt. Met andere woorden: de juiste omgeving kan ervoor zorgen dat de klachten die uit de stoornis voortkomen zoveel mogelijk beperkt worden. Om deze reden krijgt gezinsondersteuning veel aandacht.
Naast ondersteuning voor de ouders, wordt er ook ondersteuning aan andere kinderen in het gezin geboden. Een kind met een autismespectrum stoornis heeft namelijk niet alleen een grote invloed op de ouders, het hele gezin wordt erdoor beïnvloed.
