Je wil graag zelf blijven wonen in de woning. Bijvoorbeeld omdat je kinderen hebt en je deze graag in hun eigen huis wil laten opgroeien. Je kan dan afspraken maken met je ex-partner over het blijven wonen in de woning. Het is belangrijk dat jullie het hier beide over eens zijn. Als jullie het hier allebei over eens zijn moet je jouw partner uitkopen. Het is hiervoor belangrijk om van de woning een taxatie te laten maken. Je kan ook met elkaar afspreken dat je geen taxatie doet, maar de laatste WOZ waarde neemt. Eventueel kan je de WOZ waarde corrigeren met de laatste actuele marktontwikkelingen. Bij het verdelen van bijvoorbeeld een woning moeten ook de schulden meegenomen worden. Stel de woning is € 200.000 waard. Alleen er zit nog een hypotheekschuld op van € 150.000. Van de waarde wordt de hypotheekschuld afgetrokken. Er blijft nog € 50.000 over. Je partner krijgt hier de helft van.
Als je de koopwoning zelf overneemt is het belangrijk dat er een nieuwe hypotheek komt. De hypotheek mag niet meer op de naam van je ex-partner komen te staan. Meestal wordt er een nieuwe hypotheek afgesloten over de resterende hypotheekschuld op alleen jouw naam. Het enige nadeel is dat dit wel mogelijk moet zijn. Je moet in staat zijn om de hypotheeklasten alleen te dragen. Sinds de strengere hypotheekregels is het lastiger geworden om dit in je eentje te kunnen financieren. Dit is de reden dat woningeigenaren er meestal toch voor kiezen om de woning te verkopen en in een nieuwe woning verder te gaan. Laat dus eerst doorrekenen wie van de twee mogelijk de hypotheek kan dragen.
Als je de koopwoning verlaat behoud je het recht op de winst van de woning bij verkoop. Als de woning niet verkocht gaat worden moet je ex-partner je uitkopen zoals hierboven beschreven. Totdat alles geregeld is blijf je aansprakelijk voor de hypotheeklasten. Stel dat je alvast een woning gaat huren dan ben je verplicht om nog wel steeds de helft van de hypotheeklasten van je oude woning te betalen. Ondanks dat je er op dit moment niet meer in woont. Je hebt tenslotte nog wel een hypotheekovereenkomst op beide namen staan. Het is wel mogelijk om hier samen afspraken over te maken. Bijvoorbeeld omdat je ex-partner er in woont betaald die iets meer. De hypotheekverstrekker staat hier echter buiten en kan op beide de hypotheek verhalen. Als je er samen niet uitkomt dan kan je eventueel mediation overwegen. Hierbij kan je onder begeleiding afspraken maken over de afhandeling en kosten.
Het komt regelmatig voor dat het niet mogelijk is om een hypotheek af te sluiten op één van de inkomens. Vanwege de nieuwe regelgeving rondom hypotheken zijn er meestal twee inkomens nodig om een koopwoning aan te schaffen. Als geen van beide de woonlasten kan opbrengen of een hypotheek op de woning kan krijgen dan moet de woning verkocht worden. Bij de verkoop van de woning bij een echtscheiding heeft de hypotheekverstrekker altijd voorrang. Dit betekent dat met de opbrengst eerst geprobeerd wordt de hypotheekschuld af te lossen. Blijft er nog geld over? Dan krijgen jullie beide een restant van de verkoop. Dit is in principe ieder de helft. Blijft er een restschuld over? Dan ben je hier allebei aansprakelijk voor. Het zou kunnen dat de bank besluit om dit bedrag volledig bij je ex-partner te verhalen. Dit bedrag kan later wel bij de ander bijvoorbeeld in delen verhaald worden. Dit gebeurt bijvoorbeeld als je ex op dit moment geen inkomen heeft.
Hebben jullie destijds samen een hypotheek met NHG afgesloten? Dan dekt deze eventueel de tekorten die zijn ontstaan. Het zou kunnen dat de NHG bijvoorbeeld de restschuld van € 10.000 op zich neemt. Het zou wel kunnen dat op een later moment deze kosten alsnog op jullie verhaalt worden. Dit verschilt vaak per situatie die is ontstaan. Laat je hierover goed informeren voordat je de NHG inschakelt bij een verkoop met verlies. Je weet zo ook wat er in de toekomst op je staat te wachten.
Het is natuurlijk prettig als jullie samen goede afspraken kunnen maken over de verdeling van bijvoorbeeld de inboedel of de koopwoning. Helaas verloopt een echtscheiding lang niet altijd vredig. Het zou dus goed kunnen dat jullie er samen niet uit kunnen komen wie de woning krijgt. Het is slim om bij deze beslissing ook eens met de bank te gaan praten. Wie kan er straks een hypotheek krijgen om de restschuld te dragen? Als beide geen optie is dan kan je het beste gaan verkopen. Als slechts één van beide een financiering krijgt voor de restschuld is dit de beste optie. Maar dan nog kan je het er niet over eens worden. Het kan dan slim zijn om mediation of een advocaat in te schakelen.
Als jullie nog wel samen kunnen praten, maar er alleen niet uitkomen dan is mediation een oplossing. Dit is goedkoper dan een advocaat en een mediator kan je ondersteunen om afspraken te maken over de verdeling van alle randzaken bij een echtscheiding. De mediator helpt je ook bij een convenant en het indienen van de echtscheiding. Een mediator zal alleen nooit partij gaan kiezen. Je moet dus nog wel samen kunnen praten om mediation een succes te maken. Als dit niet meer mogelijk is dan is alleen een advocaat inschakelen een optie. De rechter zal dan gaan bepalen wie de koopwoning krijgt. Meestal kijkt de rechter naar jullie financiële situatie. Als dit voor beide geen optie is dan besluit de rechter altijd om de woning te verkopen en dat jullie beide hieraan moeten meewerken. Dit zal ook in de meeste situaties het uitgaanspunt zijn. Vooral omdat je niet meer snel op één inkomen een hypotheek krijgt.
Het zou kunnen dat je getrouwd bent op huwelijkse voorwaarden. Bijvoorbeeld als je partner de woning al gekocht had voordat jullie gingen trouwen. Je kan dan getrouwd zijn op huwelijkse voorwaarden. Hierin kan staan dat de woning altijd eigendom blijft van je ex-partner. De woning staat dan op de naam van je ex-partner en je kan hier geen aanspraak op doen. Zelfs niet als je elke maand netjes de helft van de hypotheek betaald hebt. Het komt soms wel voor dat je recht hebt op de overwaarde die is opgebouwd tijdens het huwelijk. Je kan recht hebben op de helft van de overwaarde. De rechter kan hier eventueel een besluit over nemen bij een echtscheiding.