Zout wordt veel gebruikt in onze voeding en de vraag is of zout slechts voor je is. Op deze pagina wordt beschreven wat het effect van zout precies op ons lichaam is. In de basis is het mineraal belangrijk voor het regelen van de vochtbalans van ons lichaam, maar tegelijk merk je ook dat er verschillende nadelen aan het gebruik van zout zitten.
Het is slecht wanneer je teveel zout binnenkrijgt en dat uit zich voornamelijk door een hoge bloeddruk en een verhoogde kans op hart- en vaatziekten. In de regel wordt er teveel zout gegeten in Nederland. Gelukkig is er steeds meer onderzoek naar het gebruik van zout en wordt er door de voedingsindustrie steeds meer gedaan aan het gebruik van teveel zout. Ongeveer 80% van het zout dat we gebruiken zit in de voeding die we kopen. Het is dus zowel belangrijk om minder keukenzout te gebruiken als op te letten op de etiketten van ons eten en drinken.
Normaal zit er niet zoveel zout in ons eten en het is dan ook vooral een stof die wordt toegevoegd door fabrikanten om ons eten meer smaak te geven. We zien dit vooral bij vleeswaren, kaas, bewerkte groenten, sauzen en brood. In kant-en-klaarmaaltijden, pizza’s en snacks wordt ook een behoorlijke hoeveelheid zout toegevoegd.
In de keuken worden over het algemeen verschillende soorten zout gebruikt. Denk aan zout zonder jodium, keukenzout, zout met jodium, Lo Salt en een aantal andere soorten. Gebruik liever geen zout zonder jodium bij het koken. Om te voorkomen dat we te weinig jodium binnenkrijgen wordt deze stof aan ons zout toegevoegd. Bepaalde soorten zout als zeezout bevat geen jodium. Op de verpakking staat vrijwel altijd aangegeven of er wel of geen jodium aan zout is toegevoegd.
Ongeveer 25% van het zout dat we consumeren vinden we terug in ons brood. Wanneer je zonder zout kookt is het dan ook nog steeds mogelijk om teveel zout binnen te krijgen. In één boterham zit ongeveer een halve gram zout en wanneer je dat optelt is dat behoorlijk wat. Gelukkig zijn er soorten brood waar minder zout in aanwezig is. Het is misschien even wennen om dit soort brood te eten, maar wanneer het gaat om onze gezondheid vinden veel mensen dit niet erg.
Wanneer je producten uit de supermarkt bekijkt ontdek je al vrij snel dat er in kant-en-klare producten meer zout zit dan je normaal gewend bent. De smaak van deze producten is daardoor prettiger, maar tegelijk is het niet goed voor de gezondheid. In een kant-en-klare pizza zit ongeveer het meeste zout van alle producten uit de supermarkt. De meeste pizza’s bevatten meer dan 6 gram zout en dat is meer dan ons dagelijks wordt aanbevolen. Eet je een kant-en-klare pizza? Dan mag je die dag eigenlijk niets meer eten met zout.
De Nierstichting is zich goed bewust van het gebruik van zout. Om aan de richtlijnen van Goede Voeding te voldoen is het volgens hen belangrijk om niet meer dan 5 of 6 gram zout per dag te eten. Zout heeft volgens de Nierstichting te maken met het bewaren van vocht. Wanneer de nieren goed werken plas je natrium gemakkelijk uit en blijft de hoeveelheid vocht en zout in balans. Wanneer de nieren slechter functioneren blijft er sneller vocht in het lichaam en stijgt de bloeddruk. De Nierstichting wijst ook op de gevaren voor de nieren. De kans op schade bij de nieren neemt toe wanneer de bloeddruk te hoog wordt. Tegelijkertijd heeft zout ook een schadelijk effect op de nieren zelf. Nierpatiënten krijgen bijvoorbeeld snel een verminderde nierfunctie wanneer er teveel zout wordt ingenomen. Het gebruik van minder zout leidt tot een lagere bloeddruk, een nierfunctie die langer goed blijft en minder kans op hart- en vaatziekten.
Wanneer je nastreeft om maximaal 5 of 6 gram zout per dag te eten is het een uitdaging om voeding nog steeds even smaakvol te houden. Het gebruik van de juiste specerijen en kruiden kan een enorme verbetering in de smaak van voeding betekenen. De combinatie van verschillende kruiden geeft een aangename smaak aan voeding en dat is precies wat je nodig hebt om ook bij een zoutarm dieet nog van alles te genieten.
Uiteraard mag je nog steeds zout gebruiken wanneer je voor een zoutarm dieet kiest. Let op dat moment echter goed op de hoeveelheden die je gebruikt en lees altijd een etiket voor je iets besluit te eten. In het begin kan het wat spastisch voelen, maar later weet je in welke producten er veel zout zit en wordt het gemakkelijker om keer op keer een verstandige keuze te maken.
Tot slot nog een aantal tips om minder zout te eten op een prettige manier:
