Jongerenwerk, wat is dat?

Jongerenwerk, wat is dat?

Jongerenwerk is het werken, bezig zijn met jongeren die in een kwetsbare positie zitten. Samen activiteiten ondernemen, praten met jongeren over actuele problemen, jongeren begeleiden bij het oplossen van problemen, jongeren die het spoor bijster zijn op de rit proberen te krijgen. Dit alles gebeurt in hun eigen omgeving door een professional. Er worden ook gesprekken gevoerd over belangrijke actuele zaken die de jongeren bezighouden, alcohol en drugs bijvoorbeeld.

Jongerenwerk is veelomvattend. De begeleider staat tussen de jongeren en niet er boven. De begeleider kent het deel van de stad of het dorp, de wijk, waarin  de jongeren wonen. Hij of zij kent de problemen die er spelen. De begeleider moet stevig in zijn of haar schoenen staan, want er kan veel op hem of haar afkomen. De jongerenwerker moet een goed inlevingsvermogen hebben en begrip voor de problemen waarmee jongeren soms te maken krijgen.

De jongerenwerker

De jongerenwerker begeleidt en traint de vaak kwetsbare jongeren om hen op deze manier een nieuwe kans te bieden in de toekomst. Dit kan op verschillende manieren worden vorm gegeven.

• De aanpak zal veel afhangen van de problematiek waarmee men te maken krijgt.
• Er zijn bij een groep kansarme jongeren of jongeren die problemen veroorzaken vaak veel begeleiders betrokken.
• Er is sprake van een multidisciplinaire aanpak, waarbij begeleiders breed ingezet kunnen worden. Denk aan: ervaringsdeskundigen, politie, het onderwijs, het UWV en de jeugdhulpverlening. Zij kunnen elk op hun eigen vakgebied een steentje bijdragen.
• De opleiding die je nodig hebt voor jongerenwerk kan zowel op MBO niveau alsook op HBO niveau.
• De volgende opleidingen sluiten goed op het jongerenwerk aan: Sociaal Pedagogisch Werker, Sociaal Pedagogische Hulpverlening, Maatschappelijk Werk en Dienstverlening en Culturele en Maatschappelijke vorming. Aanverwante beroepen zijn bijvoorbeeld Maatschappelijk Werker en Werken in de Jeugdreclassering.
• In het jongerenwerk zit je als begeleider midden in de ontwikkelingsfase van jongeren naar volwassenheid (adolescentie) en je dient daarbij ondersteuning te kunnen geven op diverse gebieden.

Jongerenwerk, wat houdt dit werk in?

Het is niet in een regel te vertellen wat jongerenwerk inhoudt. Ook niet in twee regels. Het hangt namelijk steeds weer af van de jongeren die je gaat begeleiden. Er wordt altijd gekeken wat de jongeren nodig hebben en dat is nooit een standaard verhaal of een standaard activiteit die je samen gaat doen. Uiteraard heb je een plan van aanpak en ideeën bij de hand, maar uiteindelijk maak je samen met de jongeren een passend programma, een programma op maat! Dat is heel belangrijk om de jongeren te (blijven) motiveren. In het jongerenwerk krijg je te maken met jongeren tussen de 12 en 23 jaar, kwetsbare jongeren, jongeren die de draad kwijt zijn, jongeren die geen enkel toekomstperspectief zien. In het jongerenwerk is het belangrijk om:

• Contact te krijgen met de jongeren
• Een goede relatie op te bouwen met de jongeren, soms lukt het zelfs om een vertrouwensrelatie te krijgen
• Problemen die er spelen bij jongeren in een bepaalde wijk te signaleren, of bij een bepaalde jongere die overal buiten valt
• De jongeren toekomstperspectief te bieden
• Contacten te leggen tussen jongeren onderling, dit te stimuleren, maar ook om de jongeren in contact te brengen met hun omgeving
• De jongeren meer zelfredzaam te maken
• De jongeren te laten participeren in de samenleving, je begint daarmee dichtbij huis in hun eigen omgeving.

Het is belangrijk dat je bij jongerenwerk altijd uit gaat van de jongeren, van hun leefwereld en hoe zij zich ontplooien. Je werkt samen met de jongeren en staat naast hen en niet boven hen. Behaalde resultaten met de jongeren zijn je beloning. Jongerenwerk geeft (meestal) veel voldoening. Je leven wordt er zelf zoveel rijker door als je ziet dat niet alles zo vanzelfsprekend is als je dacht. Je ervaart dat veel jongeren grote problemen hebben, er zelf niet uitkomen, dat het de ouders ontbreekt om adequaat hulp te bieden, dat jongeren vaak in een hopeloze situatie zitten waar ze zonder de juiste hulp niet uit komen. Het jongerenwerk biedt uitkomst door te observeren, te praten, het vertrouwen te winnen en samen met de jongeren te zoeken naar zaken die het leven de moeite waard maken, waardoor jongeren weer aan de toekomst durven denken en belangrijker nog dat ze eraan willen werken.

Jongerenwerk op straat

Waar vind je de jongeren die baat kunnen hebben bij het jongerenwerk? Het antwoord is "op straat". Een jongerenwerker staat tussen de jongeren en dat is letterlijk zo.

• De jongerenwerker weet welke groepen jongeren waar op straat rond hangen. Hij of zij weet deze groepen te vinden, maakt een praatje en hoort erg veel over wat er zoal speelt in een wijk tussen de groepen onderling bijvoorbeeld. Maar ook individuen met problemen komen in zicht bij het jongerenwerk door de oplettendheid van de jongerenwerker.
• Jongeren kunnen doorverwezen worden naar hulpverlenende instanties.
• Het jongerenwerk kan samen met andere hulpverleners activiteiten opzetten, waaraan straatjongeren mee gaan doen. Het contact maken op straat met de jongeren is van het grootste belang, want daar moeten vervolgens meer contacten uit voortvloeien.
• Heeft een jongerenwerker het vertrouwen van een jongere of een groep dan wordt hij of zij op handen gedragen en de jongeren komen met hun problemen en leggen die bij de hulpverlener neer om erover te praten. Het lukt soms om jongeren in een gebouw onder te brengen op bepaalde tijden en met een bepaald doel. Daarvoor heeft het jongerenwerk uiteraard de medewerking van de gemeente nodig.
• Er zal dan ook regelmatig contact gelegd worden tussen het jongerenwerk, de gemeente maar ook met de politie, bijvoorbeeld als de groep jongeren overlast bezorgt. Deze samenwerking werkt haar vruchten af, de jongeren staan weer in contact met de samenleving. Zij voelen zich geaccepteerd als er dingen voor en met hen worden geregeld en er wordt niet alleen meer met een straffende vinger naar de groep straatjongeren gewezen.
• Er wordt ook naar hen geluisterd, er wordt rekening gehouden met hun situatie, maar belangrijker nog er wordt iets gedaan om ze uit de uitzichtloze situatie te halen.
• Jongerenwerk is heel belangrijk voor alle jongeren die buiten de boot (dreigen te) vallen om deze mensen toekomstperspectief te bieden, uitzicht op een beter leven. Jongerenwerk laat jongeren zien dat het ook anders kan met veel inzet van de jongeren zelf en een beetje professionele hulp.
• Niet door de jongeren met de vinger na te wijzen, maar door te luisteren naar de jongeren wat zij missen en wat ze nodig hebben, door middenin de groep te gaan staan!