Psychotherapie, wat is dat?

Psychotherapie

Bij psychotherapie gaat het over een effectieve gespreksbehandelmethode voor mensen met psychische stoornissen en problemen. Hierbij staan de gesprekken tussen de cliënt(en) en een deskundige hulpverlener centraal. De behandelingen zijn kort, maar kunnen ook langdurig ingezet worden wanneer dat nodig is. Het kan namelijk zijn dat bij sommige ernstige psychische problematiek het belangrijkste resultaat van de behandeling pas te behalen is na een jaar. Wanneer de psychotherapie door een BIG-geregistreerde psychotherapeut (of psychiater/klinisch psycholoog) wordt uitgevoerd, dan voldoet de therapie aan de kwaliteitseisen die door de overheid vast zijn gesteld.

Doel psychotherapie

Het doel van psychotherapie is de psychische klachten verminderen of beter hanteerbaar maken. Hierbij zijn twee dingen heel belangrijk, namelijk de inzet van de cliënt en de deskundigheid van de psychotherapeut. De behandeling van de psychotherapie  is bij iedereen anders en is dan ook afhankelijk van de aard van de problemen en ook van iemands mogelijkheden. Het is voor iemand die psychotherapie krijgt vaak hard werken, het gaat vaak met ups en downs. Het is de bedoeling dat iemand door de psychotherapie de problemen beter kan hanteren en er beter mee om kan (leren) gaan.

Psychotherapie inzetten

Volgens deskundigen is psychotherapie de eerste keuze behandeling bij mensen met angst-, stemmings- en persoonlijkheidsstoornissen. Ook zou het de voorkeursbehandeling zijn voor kinderen, volwassenen en ouderen met een enkelvoudige en een meervoudige, complexe psychische problematiek. De psychotherapie wordt ook ingezet bij mensen met een persoonlijkheidsproblematiek. Er zijn grote verschillen binnen de psychotherapie als het gaat over de verschillende daarop afgestemde behandelingssituaties (ambulant, dag klinisch en klinisch), maar ook de verschillende soorten van behandelintensiteit en de keuze voor de verschillende methoden en technieken. Er bestaan verschillende vormen van psychotherapie. Het kan gegeven worden als ‘individuele’ psychotherapie, maar ook als een groepspsychotherapie of een systeembehandeling. Er zijn diverse vormen van psychotherapie en daarbinnen kunnen de diverse methoden toe worden gepast:

• Cognitieve gedragstherapie is een combinatie van gedragstherapie en cognitieve therapie. De nadruk ligt bij de gedragstherapie op het wijzigen van gedragspatronen, die de emotionele problemen in stand kunnen houden. De nadruk bij cognitieve therapie ligt op het veranderen van de manier van denken, die mensen hanteren. Dan is er de cognitieve gedragstherapie en daarbij ligt de nadruk vaak wat meer op de manier van denken en ook op het interpreteren van de patiënt en soms ligt de nadruk meer op de manier van doen en laten.
• Psychoanalyse en psychoanalytische psychotherapie. Bij deze therapieën wordt er vanuit gegaan dat we ons vaak niet bewust zijn van de drijfveren van ons eigen gedrag. Het kan zijn dat iemand in zijn of haar functioneren geremd wordt door bijvoorbeeld gevoelens die niet alleen met actuele gebeurtenissen te maken hebben. Bij deze therapievormen is het doel het bewust maken van verborgen gedachten en gevoelens. Hierdoor kunnen de psychische problemen beter begrepen worden en verwerkt worden.
• Cliëntgerichte psychotherapie is altijd persoonsgericht, procesgericht en pragmatisch. Bij het persoonsgericht gaat het in de eerste plaats erover dat de cliënt als persoon centraal staat. Hierbij bepaalt de cliënt zelf wat hij of zij wel en niet in de therapie aan bod wil laten komen en hoe ver hij of zij daarin wil gaan. Bij procesgericht is de therapie een proces gericht op het denken, voelen en handelen en om dan te (her)integreren. Bij pragmatisch gaat het er over dat de therapeut niet aan één manier van werken vastzit, er zijn namelijk diverse benaderingswijzen die ingezet kunnen worden.
• Relatie- en gezinstherapie (systeemtherapie), bij deze therapievormen zijn de partners of gezinsleden vaak samen in therapie. Bij deze therapie staan de problemen van één of meerdere betrokkenen dan ook centraal.
• Groepspsychotherapie, dit is therapie die in de groep plaatsvindt en vaak gaat het over acht tot tien patiënten. Hierbij werkt iedereen aan zijn of haar eigen problemen. In de groep kan en mag iedereen elkaar helpen. Het is geschikt voor iedereen die ook met individuele psychotherapie behandeld kan worden. Bij deze therapievorm kan de doelstelling en de duur altijd verschillen.
• Kinder- en jeugdpsychotherapie, deze therapie is geschikt voor kinderen en jongeren van 0 tot 22 jaar en de ouders of verzorgers van de cliënt. Vaak hebben ze verschillende problemen op psychisch, sociaal-emotioneel of gedragsmatig gebied. Deze therapie wordt ingezet wanneer de ontwikkeling van het kind verstoord dreigt te raken of stagneert. Hierbij wordt eerst heel nauwkeurig in kaart gebracht hoe een kind functioneert in zijn of haar omgeving. Aan de hand daarvan wordt de behandeling gekozen die het best aansluit bij de problematiek. Ook zal de therapeut ouderbegeleiding of -therapie in groeps- of gezinsverband aanbieden. De kinderen tot 12 jaar krijgen vaak speltherapie.
• Integratieve psychotherapie dit wordt vaak omschreven als ‘het al dan niet in combinatie, op een verantwoorde en verantwoordbare wijze kunnen toepassen van verschillende methoden van behandeling’.
  
  

Psychotherapeut taken

De psychotherapie wordt uitgevoerd door een psychotherapeut. Deze is werkzaam in een instelling voor geestelijke gezondheidszorg of in een zelfstandige praktijk. Het gaat om een professional die zich richt op de behandeling van patiënten met complexe problematiek. Vaak gaat het dan over meervoudige problematiek, persoonlijkheidsproblematiek of een combinatie. Je moet als psychotherapeut goed zijn opgeleid in het interpreteren van informatie over de cliënt voor het maken van een probleemanalyse en indicatiestelling.

• Een psychotherapeut mag een diagnose stellen bij cliënten. Dit kan aan de hand van gesprekken en bijvoorbeeld diagnostische testen.
• De psychotherapeut geeft behandelingen aan individuen, maar ook aan groepen en families.
• Een psychotherapeut zal overleggen met andere disciplines om zo vast te stellen wat de beste behandeling is voor een cliënt.
• Een psychotherapeut ontwerpt en implementeert diverse behandelprogramma’s.

Het is belangrijk dat je een goede psychotherapeut kiest voor deze behandelingen. Je wil namelijk ook van je klachten afkomen of in ieder geval dat je ermee om kunt gaan. Klachten kunnen namelijk verminderen, als je samen een geschikt programma op hebt gesteld. Goede begeleiding is daarbij van groot belang en deze kan een goede psychotherapeut je bieden.

Wet BIG

Als je als psychotherapeut aan het werk gaat, dan is het goed om te weten dat de registratie wettelijk geregeld is. Het beroep is namelijk opgenomen als basisberoep in de Wet Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (Wet BIG). De wet heeft een doel en dat is de kwaliteit van de beroepsuitoefening in de individuele gezondheidszorg bevorderen en bewaken.