Een miskraam wordt ook wel een ‘spontane abortus’ genoemd. Hiermee wordt bedoeld dat de niet-levensvatbare vrucht wordt verloren binnen een zwangerschapsduur van zestien weken. Ongeveer 10% van zwangerschappen eindigt in een miskraam en wel een kwart van de vrouwen krijgt ooit in haar leven een miskraam. Ongeveer twintigduizend vrouwen krijgen jaarlijks een miskraam in Nederland.
Er zijn verschillende factoren die een miskraam kunnen veroorzaken. Hieronder kun je lezen wat de meest voorkomende factoren zijn.
In veel gevallen ontstaat een miskraam als gevolg van afwijkingen in de vrucht. Deze afwijkingen zijn ontstaan tijdens de bevruchting of latere celdelingen en zijn zo ernstig dat ze niet met het leven verenigbaar zijn. Ook kan het voorkomen dat de moeder of de vader een erfelijke afwijking heeft in de chromosomen dat bij hen niet tot uiting komt, maar dat bij de vrucht zorgt voor ernstige afwijkingen. Het lijkt er daarom op alsof het lichaam een soort natuurlijk selectiesysteem heeft en dat om die reden de vrucht wordt afgestoten.
Een andere mogelijke reden waardoor een miskraam kan ontstaan, is doordat er geen vruchtje is. Er is alleen een leeg vruchtzakje in de baarmoeder aanwezig en daarom stoot het lichaam dit automatisch af.
Als je rookt tijdens de zwangerschap, kan dit meerdere negatieve effecten hebben op de ontwikkeling van de vrucht. Zo kan het onder andere de conditie van de bloedvaten in en naar de placenta verslechteren. Dit kan leiden tot het overlijden van de vrucht die vervolgens door het lichaam wordt afgestoten. Het is dan ook heel verstandig om niet te roken tijdens de zwangerschap.
Over het algemeen krijgen moeders van hogere leeftijd vaker een miskraam. Dit komt doordat het ontwikkelen van afwijkingen aan de chromosomen op hogere leeftijd namelijk groter wordt.
Als de baarmoeder te klein is, kan de placenta zich niet goed ontwikkelen. De vrucht kan dan te overlijden komen. Een te kleine baarmoeder kan ontstaan doordat het dubbel is aangelegd of door een schot in de baarmoeder. Verder kunnen poliepen of verklevingen ook een mogelijke oorzaak zijn. Dit kan voorkomen bij vrouwen waarbij een curretage is uitgevoerd bij een eerdere miskraam.
Ook lijkt het erop dat een teveel aan het Luteïniserend hormoon een miskraam tot gevolg kan hebben. Dit is een hormoon dat helpt bij het ontstaan van de eisprong. Het is niet bekend waarom een teveel aan dit hormoon tot een miskraam kan leiden.
Als je een stollingsafwijking hebt, heeft het bloed in je lichaam de neiging om sneller te stollen. Hierdoor kunnen problemen ontstaan bij de doorbloeding van de placenta en dit kan een miskraam tot gevolg hebben.
Een miskraam kun je vaak het beste herkennen aan de hand van vaginaal bloedverlies. De meeste zwangere vrouwen maken zich vaak direct zorgen als ze ineens bloed verliezen. Dat is ook logisch, want dit bloedverlies zou een miskraam kunnen aanduiden. Als het inderdaad om een miskraam gaat, krijg je waarschijnlijk ook last van menstruatiepijn, pijn in de rug en/of krampen in de buik. Samen met het bloed komen er ook klonten en stolsels mee.
Meestal komt de miskraam enkele dagen of één of enkele weken op gang nadat je voor het eerst bloed verloor. Als je ineens bloed verliest, is het een goed idee om langs de huisarts te gaan. Hij kan voor je kijken of het inderdaad om een miskraam gaat of dat het bloedverlies door iets anders is ontstaan. Zo zou het ook het gevolg kunnen zijn van een afwijking aan de baarmoedermond of een bloedvaatje dat tijdens de geslachtsgemeenschap is gesprongen.
Een van de andere symptomen miskraam is een afname van de zwangerschapsverschijnselen. Deze verschijnselen ontstaan normaal gesproken onder invloed van het zwangerschapshormoon hCG. Vermoeidheid, ochtendmisselijkheid, gespannen borsten en vaker plassen zijn een aantal typische zwangerschapsverschijnselen.
De concentratie van het zwangerschapshormoon in ons lichaam wordt minder als er een miskraam op komst is. Dit betekent dus ook dat de zwangerschapsverschijnselen afnemen. Als je dit merkt, is het dus verstandig om een arts te raadplegen. Wel is het zo dat de zwangerschapsverschiijnselen aan het einde van het eerste trimester altijd iets minder worden en dan hoeft het dus geen aanduiding te zijn voor een miskraam.
Als je een late miskraam krijgt, kan het voorkomen dat je ook last krijgt van weeën en het breken van de vruchtvliezen. Je kunt dan plotseling vruchtwater en veel bloed verliezen. Indien dit bij jouw gebeurt tijdens de zwangerschap, ga dan meteen naar het ziekenhuis.
Als je last hebt van één of enkele symptomen miskraam, is het verstandig om altijd de huisarts te raadplegen. Bij bloedverlies gaat het in ongeveer 50% van de gevallen echt om een dreigende miskraam. De huisarts kan kijken of de baarmoedermond open is gegaan. Als de baarmoedermond inderdaad openstaat, duidt dit op een dreigende miskraam.
Helaas is er geen enkele behandeling om een dreigende miskraam te voorkomen. De vrucht is namelijk niet levensvatbaar en daar kan niets aan worden gedaan. Meestal stuurt de dokter je weer terug naar huis en dien je hier af te wachten of er inderdaad een miskraam komt. Wel kan er van tevoren nog een echo worden gemaakt om te zien of het hartje van de vrucht nog klopt en er een miskraam te verwachten is. Het wachten op de miskraam duurt gemiddeld één tot twee weken en kan emotioneel erg zwaar zijn.
Het is ook mogelijk om te kiezen voor een zogenaamde curettage. De gynaecoloog rekt de baarmoedermond dan op en schraapt de baarmoeder leeg of zuigt het leeg met een dun slangetje. De vrucht en het vruchtzakje komen dan naar buiten. Voor curettage wordt vaak alleen gekozen als er heftig bloedverlies optreedt of als het te emotioneel is om de zwangerschap af te maken. Ook kan een curettage na de miskraam worden uitgevoerd om eventuele miskraamresten weg te halen.
Een miskraam die doorzet kun je herkennen aan kram in de onderbuik die uitstraalt naar de bovenbenen en/of rug. Dit wordt veroorzaakt door samentrekkingen van de baarmoederspieren en het kan op weeën lijken. Tegelijkertijd verlies je veel bloed uit vagina en na een aantal uren komt de vrucht met het vruchtzakje naar buiten. Je ziet dan een blaasje met een stevig vlies met roze vlokken gevuld met helder vocht.
Het kan soms lastig zijn om te herkennen of het inderdaad om een miskraam gaat, omdat het vruchtzakje vaak met bloed is bedekt. Je kunt het weefsel daarom het beste iets uit elkaar rekken om te kijken of je een blaasje ziet met helder vocht. Als dit niet het geval is, kan het ook om een gewoon bloedstolsel gaan.
Helaas treden niet altijd de kenmerkende symptomen miskraam op bij een dreigende miskraam. Sommige zwangere vrouwen krijgen helemaal geen last van symptomen, terwijl er wel sprake is van een dreigende miskraam. Soms wordt dan pas op een echo gezien dat het hartje van de vrucht niet meer klopt.
Na een miskraam duurt het lichamelijk herstel vaak niet lang. Vaak heb je nog een aantal dagen last van bloedverlies en vervolgens gaat dit over in bruine afscheiding. Het is het beste om nog even te wachten met geslachtsgemeenschap totdat je geen bloed meer verlies. Na ongeveer zes weken zul je waarschijnlijk weer de eerste menstruatie hebben. Het is ook meteen weer mogelijk om zwanger te worden.
Ook al duurt het lichamelijk herstel niet zo lang; het emotioneel herstel is vaak stukken moeilijker. Het verlies van de vrucht kan verschillende emotionele gevoelens bij zowel jou als je partner oproepen, zoals boosheid, verdriet, ongeloof en schuldgevoelens. Bij sommige vrouwen kan dit overgaan in een zogenaamde postpartum depressie. Vaak doe je er goed aan om na een miskraam met anderen te praten om het verdriet te verwerken, zoals je partner, een therapeut, vrienden en familie of lotgenoten.
