Tramadol (Ultram) en codeïne zijn beide opiaten en verdovende middelen die worden voorgeschreven voor de verlichting van matige pijn. Codeïne is ook een middel wat wordt voorgeschreven om hoest te behandelen. Codeïne is een afgeleide van de papaverplant zoals andere verdovende middelen, waaronder morfine, heroïne en opium. Tramadol is dan weer synthetisch. Wel is het gelijkaardig aan codeïne.
Beide pijnstillers zijn minder krachtig dan andere opiaten, wat betekent dat hun potentieel op verslaving en terugtrekking lager is. Dat betekent echter niet dat ze geheel veilig zijn. Beide kunnen zowel fysiek als psychologisch gewoontevormend zijn.
Bijwerkingen van deze geneesmiddelen - afgezien van een mogelijke verslaving - kunnen duizeligheid, verwarring, sedatie en constipatie zijn.
Noch tramadol noch codeïne mag worden genomen met alcohol of andere kalmeringsmiddelen omdat ze de effecten potentieel kunnen vergroten. Bijzonder gevaarlijk is de kans op ademhalingsdepressie, waardoor u kunt stoppen met ademen als u te veel codeïne of tramadol inneemt of een van beide met de verkeerde medicatie mengt.
In Nederland zijn codeïne en tramadol, net als andere opiaten, gereguleerde stoffen, en een speciale vergunning is vereist om ze voor te schrijven. Codeïne en tramadol worden echter vaker voorgeschreven dan andere opioïde medicijnen zoals hydrocodon of oxycodon. Hierdoor denken sommige patiënten dat codeïne en tramadol niet dezelfde risico's met zich meebrengen als andere voorgeschreven opiaten.
Tramadol en codeïne zijn beide opiaten. Codeïne wordt gemaakt van de papaverplant, net als morfine, heroïne en opium. Tramadol is chemisch vergelijkbaar met codeïne, maar het wordt gesynthetiseerd uit precursormoleculen in een laboratorium. Veel artsen prefereren het omdat het minder vatbaar is voor verslaving dan andere opioïden, maar dit betekent niet dat het geheel onschadelijk is.
Opiaten werken omdat het centrale zenuwstelsel drie belangrijke opioïdereceptoren in de zenuwcellen heeft die, in combinatie met natuurlijke opioïden die uw lichaam aanmaakt, pijnvoeling, beloning, aspecten van de gastro-intestinale functie, aspecten van de ademhalingsfunctie en aspecten van de urogenitale functie regelen. Deze receptoren zijn genoemd naar Griekse letters: Mu receptoren, Delta-receptoren en Kappa receptoren. Ze zitten op het membraan van zenuwcellen en beginnen met werken wanneer een opioïde - of het nu van nature in het lichaam voorkomt of in de vorm van een geneesmiddel - in de molecule past. Het werkt net zoals een sleutel op een slot.
Deze geneesmiddelen bootsen de natuurlijke opioïden na die door het lichaam worden geproduceerd. Hun moleculen passen in dezelfde receptoren en activeren ze. Codeïne, tramadol, morfine, en alle andere papaver derivaten activeren vooral de Mu receptoren, wat betekent dat ze " agonisten" zijn.
Deze receptoren en de van nature voorkomende (endogeen) opioïden waarmee ze gepaard gaan, zijn verantwoordelijk voor de eigen inspanningen van het lichaam om de pijn te verzachten. Hierdoor kan het overspoelen van de Mu receptoren met farmaceutische opioïden zoals codeïne, tramadol en andere de pijnstillende eigenschappen de pijnverzachting stimuleren.
Omdat het endogene opioïde systeem ook de beloningswegen regelt, kunnen farmaceutische opioïden zeer verslavend zijn. Endorfines zijn de belangrijkste endogene opioïden die het zenuwstelsel afscheidt als bijvoorbeeld een reactie op seks, een heerlijke maaltijd en andere vormen van plezier. Omdat opiaatgeneesmiddelen dezelfde Mu receptoren en endorfines activeren, zijn euforie en een diep gevoel van welzijn potentiële bijwerkingen van alle opiaatgeneesmiddelen op de markt. Patiënten kunnen lichamelijk en geestelijk verslaafd raken omdat zij naar die staat van gelukzaligheid beginnen te hunkeren.
Tramadol en codeïne zijn veel minder krachtig dan andere opiaten zoals morfine, heroïne en zijn synthetische tegenhanger Fentanyl. Daarom kan het gebruik van tramadol en codeïne voor hoest of gematigde pijnklachten op korte termijn aangeraden worden. Er is immers een relatief laag risico op verslaving.
Het endogene opioïde systeem, zoals eerder vermeld, helpt de spierreflex te reguleren zoals bijvoorbeeld bij het in- en uitademen. Omdat opiaatmedicijnen deze ademhalingsreactie onderdrukken, kunnen kleine doses van medicijnen zoals codeïne helpen om hoesten te onderdrukken en keelpijn te verminderen bij allerlei ziekten en aandoeningen waarbij hoesten en keelpijn de symptomen zijn. Hoewel onderzoekers begrijpen dat de hoestreflex geassocieerd is met het endogene opioïde systeem, hebben ze nog niet precies begrepen wat het mechanisme is waarmee codeïne hoest onderdrukt. Ze weten bijvoorbeeld nog steeds niet waarom het niet werkt voor chronische hoest.
Tramadol wordt gebruikt bij de behandeling van matige tot matig hevige pijn. Verlengde afgifte tabletten worden gebruikt bij matige tot matig ernstige chronische pijn bij volwassenen die een continue behandeling voor een langere periode nodig hebben.
Codeïne wordt gebruikt voor de verlichting van lichte tot matig hevige pijn en voor het onderdrukken van hoest.
De meest voorkomende bijwerkingen van codeïne en tramadol zijn onder andere:
Sommige patiënten die tramadol nemen, hebben aanvallen gemeld. Het kan serotoninesyndroom veroorzaken in combinatie met andere geneesmiddelen die ook serotonine verhogen.
Dit is geen volledige lijst van bijwerkingen voor tramadol of codeïne. Zorg ervoor dat u uw arts vraagt naar de mogelijke bijwerkingen van deze geneesmiddelen als u ze worden voorgeschreven.
Codeïne en tramadol kunnen gewoontevormend zijn. Mentale en fysieke afhankelijkheid kan zich voordoen, maar is onwaarschijnlijk als het gebruikt wordt voor kortdurende pijnverlichting. Als er met tramadol of codeïne na langdurig gebruik plotseling wordt gestopt, kunnen ontwenningsverschijnselen zich voordoen.
De psychologische of fysieke afhankelijkheid die tramadol en codeïne kunnen veroorzaken is vergelijkbaar met andere verdovende middelen.
Abrupte terugtrekking van tramadol en codeïne kan resulteren in:
Onttrekkingsverschijnselen zijn vergelijkbaar met die van andere opiaten. Als artsen deze medicijnen willen afbouwen, moeten ze geleidelijk aan het aantal recepten verminderen om deze symptomen te vermijden.
Niemand heeft systematisch de veiligheid van tramadol of codeïne tijdens de zwangerschap onderzocht, maar zwangere moeders moeten het gebruik van een opiaat vermijden vanwege het risico van afhankelijkheid bij de zich ontwikkelende foetus. Kleine hoeveelheden van zowel tramadol als codeïne worden in de moedermelk afgescheiden, maar de dosis is meestal te klein om problemen voor de baby te veroorzaken. Als u één van deze medicijnen u wordt voorgeschreven wanneer u de borst geeft, zouden u en uw arts de risico's zorgvuldig moeten evalueren alvorens een besluit genomen wordt.
Tramadol (Ultram) en codeïne zijn beide opioïden of opiaten die gebruikt worden om pijn te bestrijden. Codeïne wordt ook gebruikt als hoestmedicijn. Zowel codeïne als tramadol zijn minder krachtig en dus minder verslavend dan andere opiaatmedicijnen zoals morfine. Lees meer over bijwerkingen, dosering en informatie over de veiligheid van deze geneesmiddelen via de bronvermelding onderaan.
