Elke vrouw in haar vruchtbare periode verliest elke maand bloed: de menstruatie. Maar de menstruatie is niet de enige reden waarom een vrouw bloed kan verliezen; ook de innesteling kan (licht) bloedverlies veroorzaken. Tijdens de innesteling baant de bevruchte eicel zich een weg door de baarmoederwand. Soms gebeurt het dat er tijdens het innestelen een bloedvat geraakt wordt, wat gepaard gaat met bloedverlies. Dit kan een innestelingsbloeding veroorzaken. Dit bloedverlies kan een roze, rode of bruine kleur hebben. Naast de menstruatiebloeding en de innestelingsbloeding, kan ook een miskraam een bloeding veroorzaken. Deze drie bloedingen zijn allemaal anders, en zijn van elkaar te onderscheiden, maar dan moet je wel het verschil kunnen herkennen.
Alle vrouwen in hun vruchtbare periode verliezen elke maand bloed in de vorm van hun menstruatie. De eerste menstruatie zal optreden in de puberteit, en deze bloedingen zullen elke maand terugkeren tot de vrouw de menopauze heeft bereikt. In die tussengelegen periode zal de menstruatie enkel stoppen wanneer er sprake is van een zwangerschap. Soms is de menstruatiebloeding anders dan we gewend zijn, en is er sprake van een zwangerschap. De bloeding die aan het begin van de zwangerschap ontstaat wordt geen menstruatiebloeding genoemd, maar een innestelingsbloeding. Maar hoe ontstaat de menstruatiebloeding, en hoe ontstaat de innestelingsbloeding? Wat zijn de verschillen en hoe kan je zien of het gaat om menstruatiebloed of bloed afkomstig van de innesteling?
Geen enkele vrouw vindt het fijn om ongesteld te zijn, maar de menstruatie is wel positief: het geeft aan dat de vrouw vruchtbaar is. Als er geen menstruatie is, is er namelijk ook geen eisprong en is de vrouw in kwestie onvruchtbaar (of zwanger). De menstruatiecyclus wordt door verschillende hormonen aangestuurd, en elke cyclus start op dag 1. Dag 1 is de dag dat de menstruatie begint. De vrouw is niet zwanger en de hoeveelheid oestrogeen en progesteron (twee hormonen) nemen af, waardoor het baarmoederslijmvlies wordt afgebroken. Het afgebroken baarmoederslijmvlies komt als de menstruatie het lichaam van de vrouw uit. De ongesteldheid duurt vaak tussen de 3 en 7 dagen. Vanaf het moment dat de menstruatie gestart is, zal de hypofyse (een kliertje in de hersenen) het follikelstimulerend hormoon (FSH) gaan aanmaken, dat de eierstokken aanstuurt om een aantal eicellen (follikels) te laten rijpen. Deze follikels die aan het rijpen zijn, produceren het hormoon oestrogeen, waardoor de follikels groter worden. Elk follikel bevat vloeistof met een onvolgroeid eitje. De groeiende follikels bevatten uiteindelijk een rijp eitje. Toch zal maar één follikel de overhand krijgen en een rijpe eicel bevatten. In een enkel geval zijn dit er twee, of wanneer er medisch wordt ingegrepen kunnen er nog meer rijpe eicellen in de follikels zitten.
Het hormoon oestrogeen zorgt ervoor dat de baarmoederwand verdikt wordt met baarmoederslijmvlies. Het baarmoederslijmvlies is erg belangrijk, omdat een bevruchte eicel zich in het baarmoederslijmvlies gaat innestelen. Het slijmvlies dat wordt opgebouwd, bevat belangrijke voedingsstoffen om de eicel een goede start te geven. Het niveau van oestrogeen is erg hoog, en daardoor stijgt ook het niveau van luteïniserend hormoon (LH). Rond de 12e tot 16e dag van de menstruatiecyclus is het niveau LH zo hoog, dat er een follikel scheurt en de rijpe eicel vrijkomt. De eicel maakt tijdens het scheuren een sprong naar de eileider toe: de eisprong. De eisprong wordt ook wel ovulatie genoemd.
Als het eitje uit de follikel is gesprongen, zal de productie van oestrogeen bijna helemaal stoppen. De lege follikel verandert en heet nu het ‘gele lichaam’. Het gele lichaam produceert het hormoon progesteron, wat de baarmoeder voorbereidt op de komst van de bevruchte eicel. Wanneer de eicel niet bevrucht is, zal de productie van oestrogeen en progesteron afnemen, en de baarmoederwand zal ook worden afgebroken. Dit afbreken van het baarmoederslijmvlies veroorzaakt een bloeding, die bekend staat als de menstruatie. De menstruatie duurt 3 tot 7 dagen, en keert met regelmaat terug: gemiddeld iedere 28 dagen, maar de duur van de menstruatiecyclus kan variëren van 21 tot 35 dagen.
De eicel kan bevrucht worden, en in dat geval zal er een aantal dingen in het vrouwenlichaam gaan veranderen. De rijpe eicel kan vanaf het moment van de eisprong 24 uur lang in leven blijven. Als er spermacellen zijn de eicel tegenkomen, kan de eicel bevrucht worden. Wanneer één spermacel door de wand van de eicel dringt, zal de cel ondoordringbaar worden en kunnen andere zaadcellen niet meer naar binnen. De bevruchte eicel vervolgt haar weg naar de baarmoeder, doordat minuscule trilhaartjes in de eierstokken de eicel voortbewegen. Tijdens deze reis zal de eicel zich razendsnel delen. In de baarmoeder aangekomen kan de eicel zich gaan innestelen in het baarmoederslijmvlies. Dit is zo rond 7 dagen na de bevruchting.
Als de bevruchte eicel zich innestelt, kan er bloed vrijkomen. Dit kan, maar is zeker geen vereiste. Een geslaagde innesteling hoeft namelijk niet altijd gepaard te gaan met een bloeding, de bloeding wordt enkel veroorzaakt als er tijdens het innestelen een bloedvaatje geraakt wordt. Wetenschappers zijn er nog niet helemaal uit waarom de ene vrouw wel een innestelingsbloeding krijgt, en de andere vrouw niet. Waarschijnlijk komt het omdat de ene vrouw sneller bloed dan de ander. Dit zou betekenen dat de bloedvaten van sommige vrouwen sterker en steviger zijn dan die van andere vrouwen.
Een innestelingsbloeding is vooral te herkennen aan het tijdstip waarop de bloeding optreedt: zo’n week voordat je normaal gesproken ongesteld zou moeten worden. Ook is een innestelingsbloeding minder hevig als een menstruatie, en duurt de innestelingsbloeding ook korter. Vaak gaat het bij een innestelingsbloeding om enkele druppeltjes bloed dat roze tot helderrood van kleur is. Er kan ook wat oud bloed uit de vagina komen, dit heeft een bruine kleur. De innestelingsbloeding duurt vaak één dag, maar kan ook twee tot drie dagen duren.
De kans op een miskraam is het grootst tussen de periode na de bevruchting en voor de verwachte menstruatie. In deze periode gaan de meeste bevruchte eicellen ten gronde. Omdat de meeste vrouwen op dit moment nog niet bewust zijn van het feit dat ze zwanger zijn, lijkt de miskraam vaak op een gewone menstruatie. De menstruatie kan in dit geval wel wat heviger zijn dan de vrouw normaal gesproken gewend is.
Wanneer een miskraam ná de menstruatie optreedt, gaat dit vaak gepaard met hevige buikkramp. De buikkramp is in dit geval veel heviger dan gewone menstruatiepijn. Hoe langer de zwangerschap geduurd heeft, hoe meer buikkramp er zal zijn en hoe groter de bloeding is. Ook komen er dan meer bloedstolsels en/of brokken met het bloed naar buiten. Mocht een miskraam in gang gezet zijn door het lichaam, is deze niet te vermijden. De natuur gaat zijn gang en de bevruchte eicel had geen kans van slagen. De bloedingen ten gevolge van een miskraam zullen pas stoppen als de baarmoeder geheel leeg is.
Het verschil tussen een innestelingsbloeding en een bloeding veroorzaakt door een miskraam, is duidelijk te merken. De bloeding van een miskraam is groter dan een innestelingsbloeding, is heviger en duurt langer. Soms kan het wel moeilijk zijn om een bloeding van een miskraam te onderscheiden van een bloeding veroorzaakt door de menstruatie.
