Niet iedereen heeft met een compressor gewerkt en veel mensen hebben ook geen idee hoe dit apparaat werkt. Misschien dat je ze wel eens gezien hebt als je bijvoorbeeld een autogarage bezoekt. Daar worden verrijdbare compressors gebruikt voor het oppompen van autobanden. Maar of je nu een doe-het-zelver bent of dat je professioneel met gereedschappen werkt, een compressor kan een zeer handig hulpmiddel zijn. Het toestel kan je veel werk uit handen nemen en is aan te sluiten op verschillende soorten gereedschap. Op deze manier ben je in staat om nog efficiënter je gereedschap te bedienen.
Een compressor is een meestal op elektriciteit werkend apparaat dat lucht aanzuigt en samenperst. Deze samengeperste lucht kan het apparaat via een slang onder hoge druk verlaten. Aan de slang kunnen allerlei gereedschappen gekoppeld worden, zoals een luchthamer, een nietpistool, verfpistool, schuurmachines en zelfs beitels. Met een ventiel aan de slang kan het dienen om onder andere autobanden op te pompen. De samengeperste lucht zet gereedschappen dus in beweging zonder dat jij hier moeite voor hoeft te doen. Maar je kunt de geperste lucht ook gebruiken voor het reinigen van oppervlaktes en het spuiten van verf. Er zijn heel grote uitvoeringen die voorzien zijn van een grote druktank, maar ook hele kleine. Wil je een compressor kopen, dan hangt het af waar je deze voor wilt gebruiken. Op basis daarvan kies je voor een grote of kleine uitvoering.
Er zijn schroefcompressors en zuigercompressors. Het verschil tussen beide soorten zit hem in de intern gebruikte techniek voor de opbouw van de persluchtdruk. De zuigercompressor zal voor de klusser of de hobbyist voldoende zijn. De luchtdruk wordt gevormd door het op-en-neer gaan van een zuiger in een cilinder. Hiermee is een luchtdruk mogelijk van verschillende hoogtes. Enkel wanneer het apparaat in gebruik is, zal de zuiger op-en-neer bewegen en heb je luchtdruk. Een schroefcompressor heeft twee naast elkaar liggende en ronddraaiende schroeven die zorgen voor de opbouw van de luchtdruk. Door deze methode is het mogelijk om de luchtdruk continue te behouden. Het spreekt voor zich dat de schroefcompressor daarom vooral voor professionele doeleinden wordt gebruikt als er constant perslucht benodigd is. Je verliest geen tijd doordat het toestel weer moet opstarten en opnieuw perslucht moet aanmaken. Een schroefcompressor is ook een stuk stiller dan een zuigercompressor. Voor de meeste klussen zal je niet hoeven te zoeken naar een schroefcompressor, omdat een zuigercompressor hier voldoende voor is.
Het belangrijkste aan een compressor is dat het aanzuigende lucht nodig heeft om te werken. Hoeveel lucht een dergelijk apparaat kan verwerken om tot perslucht om te zetten is afhankelijk van het model. Dit staat meestal in de handleiding van het apparaat en ook het gereedschap dat je gebruikt zal de minimale en maximale capaciteit aangeven. De hoeveelheid lucht wordt weergegeven in l/min, oftewel het aantal liters per minuut bij een druk van 1 bar. Voor normaal gebruik voor bijvoorbeeld gereedschap, zal je aan een maximale drukcapaciteit van 8 tot 10 bar genoeg hebben. Maar het is verstandig om er een aan te schaffen die een hogere druk aankan. Als je namelijk het apparaat gebruikt, zal de druk wat lager worden. Minimaal een compressor 10 bar is daarom aan te raden. Er zijn ook uitvoeringen die zijn uitgerust met een druktank. De druktank zorgt voor een stabiele luchtdruk, zodat je tijdens het gebruik geen of nauwelijks last hebt van het aan-en-uitschakelen. Een druktank maakt het toestel wel groter, zwaarder en zeker ook duurder. Dit is dan vooral ook interessant als je er veelvuldig een nodig hebt voor professionele doeleinden.
Omdat een compressor intern uit verschillende bewegende onderdelen bestaat, zijn veel modellen oliegesmeerd. Hoewel een oliegesmeerde compressor goed genoeg is voor de meeste klussen, heeft het ook de nodige nadelen. In de gebruikte perslucht kan olie zitten. Dit is bij sommige klussen niet zo handig. Denk daarbij aan een uitvoering die je gebruikt voor het verven. Je wilt natuurlijk geen olie in je verf hebben, want dit beïnvloedt het eindresultaat. Daarom is er ook een alternatief met een olievrije compressor. In de perslucht is dan in het geheel geen olie aanwezig. Olievrije modellen worden bij specifieke professionele processen ingezet zoals in de voedingsindustrie, of op medisch gebied. Een voorbeeld is de boor van de tandarts. Deze wordt ook aangestuurd door een compressor en moet olievrij zijn. Het is niet zo dat, als je een oliegesmeerd apparaat gebruikt, je altijd olie in je perslucht hebt maar er is wel altijd een risico. Bij gebruik van een oliegesmeerde uitvoering zijn er enkele zaken waar je om moet letten. Gebruik je het apparaat constant in een koude omgeving, dus beneden de 5° Celsius? Gebruik dan een olievrije uitvoering. Bij kou zal de olie dikker worden en dit kan schade aan de compressor veroorzaken. Daarnaast zal je het oliepeil regelmatig moeten checken en eventueel regelmatig de olie verversen. Een oliegesmeerd model is wel beduidend goedkoper dan een olievrije compressor.
De compressorslang is nodig om samengeperste lucht te laten ontsnappen. Deze slang is aan de compressor gekoppeld met een snelkoppeling. Hierdoor kan de slang er ook afgehaald worden en kun je een andere slang gebruiken. Dit zal in veel gevallen nodig zijn, vooral als je er veelvuldig mee werkt. De bijgeleverde slang is vaak te kort en een langere slang aanschaffen is soms noodzakelijk. Er zijn ook speciale haspels voor de slang te koop. Na gebruik wordt de slang weer automatisch opgerold. Met een lange slang heb je het voordeel dat je ook op grotere afstanden van het toestel kunt werken.
Benodigde gereedschap bij een compressor
Soms worden er hulpmiddelen bij het apparaat geleverd. Dit is niet altijd het geval en dan zal je apart de onderdelen moeten aanschaffen. Er zijn verschillende basisbenodigdheden die handig zijn om in het bezit te hebben als je een compressor gaat gebruiken.
Een luchtpistool is onmisbaar. Hiermee kun je apparaten gemakkelijk met lucht schoonmaken. Dit kan ook om hele specifieke onderdelen gaan, zoals gevoelige computeronderdelen of de ketting van je fiets. Met een luchtpistool is het ook mogelijk om dingen op te blazen zoals een bal, luchtbed of autobanden. Bij het opblazen van autobanden heb je nog wel een speciaal ventiel nodig. Overigens zijn er ook speciale pistolen voor het opblazen van fiets- en autobanden te koop.
Bij sommige verfklussen is een verfpistool een zeer handig hulpmiddel. Een verfpistool verstuift de verf, waardoor je kunt verven op grote oppervlakten of op moeilijk bereikbare plekken zoals een hek met allerlei krulornamenten. Kleine verfpistolen worden vaak door hobbyisten gebruikt voor bijvoorbeeld het schilderen van modelbouw.
Niet- of nagelpistool
Moet je grote oppervlakken nieten, dan kan een nietpistool een uitkomst zijn. Het scheelt namelijk heel veel kracht, want je laat de compressor de nietjes in het oppervlak schieten. De nietpistool wordt vooral professioneel gebruikt.
Moet je veel schroeven vastdraaien of juist opendraaien? Dan is dit handmatig niet te doen. Een schroefboormachine is al een uitkomst, maar met een slagmoersleutel die aangesloten is op de compressor duurt dit luttele seconden. Vooral schroeven die heel vast zitten en onmogelijk los te draaien zijn, worden met een slagmoersleutel in een mum van tijd losgedraaid.
