Een VPN, ook wel een Virtueel Particulier Netwerk, is een manier om je internetverkeer te beveiligen, anoniem te blijven en met alle vrijheid te kunnen surfen. Gezien tegenwoordig bijna alles online gebeurt (bankzaken, verzekeringen en abonnementen), is het belangrijk meer tijd te besteden aan het beveiligen van je internetverbinding. Als je een VPN hebt geïnstalleerd wordt al je internetverkeer door een virtuele tunnel geleid. De VPN-software versleutelt al het uitgaande dataverkeer vanaf jouw computer, tablet of smartphone, en stuurt het vervolgens via de beveiligde tunnel naar de VPN-server. Vanaf hier wordt je data op een veilige manier doorgestuurd naar bijvoorbeeld de websites die je bezoekt. Alle informatie die van de website terug naar jou wordt gestuurd wordt ook weer via de VPN-server gestuurd, die alles nogmaals vergrendeld naar jou terug stuurt. Op deze manier komt de data veilig aan op jouw computer en wordt voor jou ontsleuteld en toegankelijk gemaakt door de VPN-software. Deze software van de VPN-provider die je op je PC installeert zorgt er dus voor dat jij het internet kan bezoeken zoals je dat gewend bent, maar dan op een veilige manier. Dit klinkt misschien complex maar de software van je VPN-provider regelt dit allemaal voor je. Als gebruiker merk je hier nauwelijks iets van; je kan gewoon gebruikmaken van het internet zoals je dat gewend bent. Het enige wat je wel eens kan merken is dat je verbinding iets trager is door de versleuteling. Dit verschilt per provider.
Naast dat een VPN je gegevens versleutelt zorgt het er ook voor dat je IP-adres verborgen is voor de wereld. Je IP-adres in de identificatiecode van jouw internetverbinding. Deze is onder normale omstandigheden zichtbaar voor websites die je bezoekt. Zo kunnen zij informatie over jou inwinnen en opslaan waar jij op klikt. Met een VPN wordt jouw eigen IP-adres verborgen en ga je het internet op via het IP-adres van de VPN-server. De VPN-provider heeft de beschikking over heel veel IP-adressen over de hele wereld. Ook kan het zijn dat je met honderd anderen tegelijk gebruikmaakt van hetzelfde IP-adres, maar omdat alles versleuteld is heeft dit geen gevolgen voor je veiligheid. Daarnaast heb je dus de mogelijkheid om met een IP-adres uit het buitenland het internet op te gaan. De voordelen hiervan zullen later worden behandeld. Dit kan wederom best ingewikkeld klinken, maar de VPN-providers hebben gebruiksvriendelijke software gecreëerd waardoor iedereen er mee kan werken.
De mogelijkheid tot anoniem internetten is misschien wel het belangrijkste voordeel van een VPN. Het gaat veel anderen in essentie namelijk niets aan wat jij op het internet doet. Omdat je IP-adres verborgen wordt door de VPN is het onmogelijk voor websites om jouw daadwerkelijke identiteit te achterhalen. Ook kunnen zij geen profiel over jou samenstellen. Websites doen dit bijvoorbeeld zodat ze gericht kunnen adverteren. Op deze manier hebben zij veel invloed over wat jij te zien krijgt. Maar dit brengt natuurlijk ernstige privacybezwaren teweeg. Om meer grip te krijgen op wat bedrijven en websites over jou weten kun je zelf maatregelen nemen om je privacy te waarborgen. Een VPN is hier uitermate geschikt voor. De websites die je bezoekt zien slechts het nietszeggende IP-adres van de VPN-server, in plaats van jouw eigen IP-adres.
VPN wordt ook aangeraden als een algemene bescherming van je computer. Door via de VPN-servers online te gaan wordt al je internetverkeer vergrendeld. Overheden of hackers kunnen nu onmogelijk nog zien wat jij op internet doet. Mochten ze je data onderscheppen, dan zien zij enkel een wirwar van zwaar vergrendelde, gecodeerde en voor hen onleesbare data. De privacy die eigenlijk vanzelfsprekend zou moeten zijn kan dus met een VPN worden gerealiseerd. Verder hanteren sommige VPN-providers een zogenaamd ‘zero-logs beleid’, wat inhoudt dat zij niks opslaan van jouw online activiteit. Zelfs al zouden autoriteiten druk uitoefenen op de VPN-provider om die informatie te verschaffen dan zouden ze dat niet kunnen omdat ze het simpelweg niet hebben. Mocht je dit punt heel belangrijk vinden dan is het goed om van tevoren uit te zoeken wat de beste provider is voor jou (een VPN-provider die geen logs bijhoudt dus).
Een andere handige toepassing van een VPN kan zijn om geografische blokkades te omzeilen. Zoals eerder genoemd kun je met een VPN-provider via een van hun vele VPN-servers het internet op. VPN-providers hebben vaak servers over de hele wereld en geven je de mogelijkheid om aan te geven vanuit welke locatie je het internet op wil. Zo kun je dus instellen dat je bijvoorbeeld via een server in de Verenigde Staten het internet op gaat. Ook kan je vanuit het buitenland besluiten met een Nederlandse VPN-server te verbinden, waardoor je gebruik kan maken van het internet alsof je zelf in Nederland bent. Websites zoals Uitzending Gemist kun je in het buitenland vaak niet streamen; de programma’s zijn slechts in Nederland terug te bekijken. Maar als je in het buitenland met een VPN via een Nederlandse server gaat internetten krijg je wel toegang tot de programma's op Uitzending Gemist. Het werkt ook de andere kant op. Mocht je in Nederland graag toegang hebben tot het Amerikaanse aanbod van Netflix, dan zijn hier bij sommige VPN providers ook mogelijkheden toe.
Deze blokkades zijn in principe wel begrijpelijk als je bedenkt dat je voor dezelfde film in ieder land nieuwe uitzendrechten moet kopen. Maar er zijn ook blokkades die meer lijken op censuur. Zo kun je in sommige landen bepaalde sociale media niet op, omdat de regering daar bepaald heeft dat sociale media gevaarlijk zijn of het staatsgezag ondermijnen. Ondanks blokkades vanuit de regering, kun je via een VPN in deze landen dus toch gebruikmaken van bijvoorbeeld Facebook en Twitter. De overheidsblokkade werkt namelijk op basis van IP-adressen.
Er zijn gratis en betaalde VPN-providers. Hoewel ze in principe hetzelfde doen is het wel goed om je van tevoren even te verdiepen in de verschillen tussen de providers. Bij gratis VPN-providers is er vaak een beperking aan de hoeveelheid data die je kan verbruiken. Ook kan het zijn dat je advertenties te zien krijgt, of dat je internetsnelheid afgeknepen wordt. De betaalde VPN-providers bieden vaak ongelimiteerde data, een stabiele en snelle verbinding en een goede klantenservice mocht je ergens hulp bij nodig hebben. Gezien de hoeveelheid providers kan het handig zijn een vergelijkingssite te bezoeken. Deze sites hebben de verschillende aanbieders getest en geven duidelijk de voor- en nadelen van ieder abonnement aan. Als je eenmaal een abonnement hebt afgesloten bij een provider is het vaak heel gemakkelijk. De meeste (betaalde) VPN-providers hebben erg eenvoudige installatiemethoden die zich vaak vanzelf wijzen. Als je de software hebt geïnstalleerd kan je vrijwel meteen, via een druk op de knop, het internet op via de VPN-server. Meestal verbindt deze automatisch eerst met een server in eigen land, maar dit kun je vervolgens zelf aanpassen wanneer je wilt. Nu is je internetverkeer beveiligd en anoniem.