Een hypotheek is een recht dat je aan iemand geeft om jouw onroerend goed te verkopen als jij in gebreke blijft met het betalen van rente en aflossing, zodat men op die manier het geld (rente en aflossing) alsnog krijgt uit de opbrengst van de verkoop. Nu zal een hypotheeknemer niet meteen tot verkoop van een onroerend goed overgaan als je een keer de rente en aflossing niet op tijd betaalt, daarvoor moet het probleem wat groter zijn. De hypotheeknemer (dit is de geldgever) loopt geen risico als hij geld uitleent met als onderpand een huis of een bedrijf.
Als het goed is, is het bedrag van de hypotheek namelijk niet hoger dan de waarde van het onroerend goed. Tegenwoordig wordt er veel voorzichtiger omgegaan met het verstrekken van hypotheken, omdat er veel huizen onder water staan, waardoor veel mensen in financiële problemen zijn gekomen. De volledige naam voor hypotheek is hypothecair krediet of hypothecaire lening, een lening met een onroerend goed als onderpand. Het woord 'hypotheek' wordt het meest gebruikt. Er zijn diverse hypotheken die je kunt afsluiten onder andere de lineaire hypotheek, de annuïteiten hypotheek, de spaarhypotheek, de beleggingshypotheek enz. Je kunt zelf de maximale hoogte van je hypotheek berekenen, dat kan online, maar je kunt ook een adviesgesprek aanvragen met een financieel adviseur. Hij kan je advies op maat geven. Er wordt in elke situatie gekeken naar de draagkracht. Er worden minder risico's genomen met het verstrekken van hypotheken door problemen in het verleden.
De hypotheeknemer (de geldgever) is degene die het recht op het onderpand (onroerend goed) heeft als de geldnemer in gebreke blijft. Het onderpand is de waarborg.
De hypotheekgever (de geldnemer) is degene die het recht op het onderpand (onroerend goed) geeft aan degene die hem of haar geld leent. Zijn huis of bedrijf is de waarborg voor de hypotheeknemer.
Koop je een huis of een bedrijf dan heb je veel geld nodig. Bijna niemand kan dit contant betalen. De meesten moeten voor de aankoop van een huis of bedrijf een hypotheek afsluiten bij een geldverstrekker. De geldverstrekker sluit met jou een overeenkomst. Jij krijgt het geld dat je nodig hebt voor de aankoop van onroerend goed en daarvoor betaal je rente en aflossing. Je betaalt de lening binnen de afgesproken termijn terug aan de geldverstrekker. Voordat een geldverstrekker overgaat tot het geven van geld voor de aankoop van onroerend goed gaan er berekeningen aan vooraf. De geldverstrekker wil er zeker van zijn dat jij aan je verplichtingen kunt voldoen. Jij bent er ook mee gebaat dat jij de rente en aflossing op tijd kunt betalen. Je zult daarom ook niet meer kunnen lenen dan jouw inkomen toestaat. Er zijn regels die gebruikt worden om te bepalen wat je maximaal kunt lenen voor je hypotheek.
Jaren geleden werd er veel geld geleend voor de aankoop van een huis, er werd bijvoorbeeld ook een verbouwing meegeteld en het bedrag van de lening werd behoorlijk hoog. Na een aantal jaren werd er besloten of men moest noodgedwongen het huis verkopen. De waarde van de huizen stegen alsmaar, maar er kwam een periode dat de huizenprijzen sterk daalden en maar bleven dalen. Als de aankoop van het huis bijvoorbeeld 225.000 euro was, met een hypotheek van 235.000 euro (aankoop plus verbouwing) en een verkoopprijs van 200.000 euro het maximale was, dan begrijp je dat er een groot gat zit tussen de bedragen. Bij verkoop van het huis wordt eerst het bedrag van de hypotheek aan de geldverstrekker terug betaald en wat blijft erover? Een negatief bedrag, want 200.000 euro ontvangen bij verkoop minus 235.000 euro terugbetalen aan de geldverstrekker is 35.000 euro tekort om terug te betalen. Er blijft dus een restschuld staan bij de geldverstrekker van 35.000 euro. Het huis staat onder water! Je kunt dus niet verkopen, want dan heeft de geldverstrekker geen onderpand (waarborg) meer voor die 35.000 euro restschuld. Je zult met elkaar in gesprek moeten hoe je dit moet oplossen.
Veel mensen gaan naar hun 'eigen' bank om daar een hypotheek af te sluiten. Banken verstrekken hypotheken, maar ook bij hypotheekondernemingen en tussenpersonen als verzekeringsagenten en makelaars kun je een hypotheek aanvragen. Je kunt een hypotheek afsluiten tegen bepaalde voorwaarden.
