De slimme meter registreert wat huishoudens verbruiken aan energie en geeft dit door aan de netbeheerder. De netbeheerder geeft dit verbruik op zijn beurt weer door aan jouw energieleverancier. De leverancier communiceert de meterstanden twee keer per maand door aan jou als klant middels een kostenverbruiksoverzicht. Dit kan alleen als de meter aan staat; je kunt er namelijk ook voor kiezen om de meter te laten installeren maar deze wel ‘uit’ te laten zetten. Hierover lees je meer in de alinea ‘Slimme meter accepteren of weigeren’. Staat de meter uit, dan moet je de meterstanden zelf doorgeven aan de leverancier.
Bewust omgaan met energie wordt steeds belangrijker. Net als groene energie, waarvan nog niet genoeg op te wekken is om volledig in onze energiebehoeften te voorzien. De slimme meter kan een belangrijke rol spelen in de bewustwording van ons energieverbruik, al kan dit alleen in combinatie met hiervoor bedoelde applicaties en websites. Hierover lees je meer onder ‘Energieverbruiksmanagers’. Daarnaast is de slimme meter heel handig om een beter beeld te krijgen van de hoeveelheid stroom die huishoudens terugleveren aan het net als zij zelf duurzame energie opwekken. Hierdoor ontstaat een beter beeld van de behoefte aan energie, waardoor we minder fossiele brandstoffen hoeven te verbruiken. De slimme meter is er dus grotendeels met het oog op een duurzamere wereld met een lager energieverbruik. Neem je een slimme meter, dan kun je er in combinatie met energieverbruiksmanagers voor zorgen dat je minder energie verbruikt. Dit heeft een lagere energierekening als resultaat. In combinatie met energie vergelijken en het uitkiezen van een contract met voordelige (en groene) energie, valt er flink te besparen op de energierekening en het milieu.
In 2015 zijn netbeheerders begonnen met het aanbieden en plaatsen van slimme meters. Een deel van Nederland heeft dus al een slimme meter en voor 2020 moet ieder huishouden er een aangeboden hebben gekregen. De installatie gaat volgens planning van de netbeheerders. Ben je aan de beurt voor de plaatsing van de slimme meter, dan hoor je dat middels een aankondigings- en afsprakenbrief. Hierop staat het moment waarop de netbeheerder de meter wil gaan installeren. Komt dit moment niet uit, dan kun je ervoor kiezen om een nieuwe afspraak te maken. En wil je nu alvast weten wanneer de installatie bij jou op de planning staat, dan kun je ook kijken of de netbeheerder de planning online heeft staan. In veel gevallen is dit zo.
Het kan zijn dat je de slimme meter graag eerder wilt krijgen dan dat de installatie op de planning staat. Je kunt hiervoor dan een aanvraag doen bij de netbeheerder. De plaatsing van de meter zal dan binnen drie maanden plaatsvinden. Hiervoor rekent de netbeheerder, in tegenstelling tot bij de geplande plaatsing, wel kosten. In het geval van het plaatsen van een gas- en elektriciteitsmeter bedraagt dit 72,60 euro. Het plaatsen van enkel de elektriciteitsmeter kost 67,76 euro. Dit is het geval als je geen gasaansluiting hebt.
De installatie van de slimme meter is in een aantal gevallen gratis. Dit is het als je aan de beurt bent voor het plaatsen van de meter volgens de planning van de netbeheerder. Ook in nieuwbouwwoningen en panden waarbij een grote renovatie plaatsvindt is de plaatsing gratis. En is de oude meter toe aan vervanging? Dan wordt deze ook kosteloos vervangen door de slimme meter. In andere gevallen betaal je wel voor het laten plaatsen van de meter. Dit is het geval als de netbeheerder de meter al heeft aangeboden, maar jij deze toen hebt geweigerd of wel hebt laten installeren maar niet aan hebt laten zetten (waardoor deze niet uitgelezen kan worden). En wil je de meter eerder ontvangen dan op de planning staat, dan moet je betalen voor de vervroegde plaatsing.
Als de netbeheerder de slimme meter aanbiedt, dan zijn er drie manieren waarop je kunt reageren op de eventuele plaatsing. Je kunt de meter accepteren en aan laten zetten, accepteren en uit laten zetten of de slimme meter weigeren. De slimme meter is dus niet verplicht. Wat is het verschil tussen deze opties?
In dit geval kan niet alleen jij, maar ook de netbeheerder de meterstanden aflezen. Hier zijn een aantal vaste uitleesmoment voor: standaard eens per twee maanden, als je verhuist, als je een andere energieleverancier kiest en bij de jaar- en eindafrekening. Je hoeft hierdoor geen meterstanden door te geven aan de leverancier, want die ontvangt deze via de netbeheerder.
Bij het accepteren van de slimme meter kun je er ook voor kiezen om de communicatiemogelijkheden niet in te schakelen. Je zet dus niet heel de slimme meter uit, want dan kan deze ook geen verbruik bijhouden, maar de mogelijkheid voor de netbeheerder om deze af te lezen. Sommige mensen kiezen hiervoor omdat ze het geen fijn idee vinden dat al hun verbruik ingezien kan worden. Wel zijn de meterstanden voor jouzelf af te lezen en is er ook een extern apparaat aan de meter te koppelen waarmee het inzicht in het verbruik voor jou als verbruiker verbetert. De meterstanden moet je daarom zelf doorgeven aan de leverancier. Wil je de communicatiemogelijkheden aan laten zetten, dan moet je de netbeheerder hierover benaderen. Deze kan kosten rekenen voor het aanzetten van de meter.
Het staat je vrij om de meter te weigeren als je deze niet wilt laten installeren. Ook hier geldt dat als je de meter later toch wilt laten installeren, de netbeheerder hier kosten voor kan rekenen. Is de huidige meter toe aan vervanging, dan is het plaatsen wel gratis. En weiger je de slimme meter, maar is de huidige meter op dat moment toe aan vervanging? Dan zal deze gratis vervangen worden met een digitale meter die niet op afstand is uit te lezen.
Met een slimme meter heb je meer mogelijkheden om inzicht te krijgen in jouw energieverbruik. De slimme meter zelf heeft niet zoveel invloed op hoe je omgaat met energie. Maar in combinatie met energieverbruiksmanagers – applicaties en websites waarmee je het verbruik in de gaten kunt houden – kan de meter hier wel invloed op hebben. Zo hebben sommige energieleveranciers een slimme-meter-app die je kunt downloaden. Hiermee is het energieverbruik heel inzichtelijk. Neem je een slimme-meter-applicatie, dan geef je de netbeheerder daarmee continu toegang tot jouw meterstanden.
Aan het uitlezen van de slimme meter zijn strenge regels verbonden. De netbeheerders hebben maar een aantal momenten in het jaar waarop zij de meterstanden mogen aflezen – tenzij jij toestemming geeft voor meer uitleesmomenten.
