Meestal begint zwangerschapsvergiftiging na de 20ste zwangerschapsweek. Het komt ook voor dat vrouwen er pas na hun bevalling last van krijgen. Als je 72 uur na je bevalling nog geen symptomen van zwangerschapsvergiftiging vertoont, kan je ervan uitgaan dat het gevaar geweken is.
Een zwangerschapsvergiftiging kan je zelf herkennen aan de volgende symptomen:
Wanneer je last hebt van een of meerdere van de bovenstaande klachten, raden we je aan om je verloskundige of gynaecoloog hierover te informeren. Om te controleren of je daadwerkelijk last hebt van zwangerschapsvergiftiging, zal je bloeddruk en de hoeveelheid eiwit in je urine gecontroleerd worden. Bij een te hoge bloeddruk en te veel eiwit in je urine, kan er geconcludeerd worden dat je last hebt van zwangerschapsvergiftiging.
Nog niet alle factoren die leiden tot een zwangerschapsvergiftiging zijn bekend. Wel zijn er factoren waarvan we weten dat ze het risico op zwangerschapsvergiftiging vergroten.
De term zwangerschapsvergiftiging is eigenlijk een beetje ouderwets. In de medische wereld wordt de term zwangerschapshypertensie gebruikt. De naam zwangerschapsvergiftiging leidt namelijk tot verwarring. De aandoening heeft namelijk niks te maken met gif. Ook heeft de aandoening geen verband met je voeding. In de volksmond is zwangerschapsvergiftiging echter nog steeds de meest gebruikte benaming.
De term zwangerschapsvergiftiging is eigenlijk een verzamelnaam voor verschillende complicaties die voor kunnen komen tijdens de zwangerschap of net na de bevalling. Deze complicaties hebben met elkaar gemeen dat er sprake is van een hoge bloeddruk. De volgende complicaties vallen onder de naam zwangerschapsvergiftiging:
Hieronder vind je een korte toelichting over deze vier complicaties.
Zwangerschapshypertentie
Bij zwangerschapshypertensie is er sprake van een verhoogde bloeddruk gedurende de tweede helft van de zwangerschap, terwijl de bloeddruk tijdens de eerste 20 weken normaal was. Deze hoge bloeddruk kan als gevolg hebben dat je nieren en lever tijdelijk niet optimaal werken en ook in de bloedstolling kunnen er afwijkingen ontstaan. Zodra je onderdruk boven de 90-95 uitstijgt, is er kans op complicaties. Je verloskundige of gynaecoloog zal dan waarschijnlijk extra controles inplannen.
HELLP syndroom
HELLP is een afkorting van de Engelse benaming Hemolysis, Elevated Liver enzymes and Low Platelets. Dit betekent bloedafbraak, leverfunctiestoornissen en verminderd aantal bloedplaatjes. Bij het HELLP syndroom is er ook sprake van een hoge bloeddruk en van te veel eiwitverlies. Het lichaam voert dan via de urine te veel eiwitten af. Het ongeboren kindje kan door dit syndroom een groeiachterstand oplopen.
Pre-eclampsie
Bij pre-eclampsie is er sprake van een hoge bloeddruk en worden er via de urine te veel eiwitten afgevoerd. Bij pre-eclampsie kan een verminderde werking van de placenta (de moederkoek) optreden. Hierdoor krijgt het ongeboren kindje te weinig voedingsstoffen. Als gevolg hiervan kan het kindje een groeiachterstand ontwikkelen. Ook kan pre-eclampsie de werking van je organen zoals je lever, nieren en bloedvaten verminderen.
Eclampsie
De ernstigste vorm van zwangerschapsvergiftiging is eclampsie. Eclampsie is levensbedreigend voor zowel de moeder als het kind. Een ziekenhuisopname is daarom noodzakelijk. Bij eclampsie krijgt de zwangere vrouw last van stuipen. Deze zijn te vergelijken met een epileptische aanval. Ook kan je hierbij kort bewusteloos raken. Bij deze vorm van zwangerschapsvergiftiging is er sprake van vaatproblemen in de hersenschors. Dit is het deel van onze hersenen dat verantwoordelijk is voor het ontvangen en interpreteren van de informatie uit ons lichaam. 1 op de 200 vrouwen die de ernstige pre-eclampsie of het HELLP syndroom hebben, krijgen uiteindelijk eclampsie.
Een zwangerschapsvergiftiging kan verschillende gevolgen hebben. Hoe ernstig de gevolgen zijn, hangt natuurlijk af van welke aandoening je precies hebt. Over het algemeen zijn kindjes die geboren worden uit een zwangerschap met zwangerschapsvergiftiging kleiner en lichter in vergelijking met andere baby’s. Dit komt door het verminderd functioneren van de placenta, waardoor het kindje niet alle benodigde voedingsstoffen binnenkrijgt.
De vrouw krijgt tijdens de zwangerschapsvergiftiging vaak last van vochtophopingen. Dit komt doordat de bloedvaten door de hoge bloeddruk poreus worden, waardoor er meer vocht uit de bloedvaten weglekt. Vaak worden ook de nieren en de lever poreus. Deze organen functioneren dan minder goed. Dit veroorzaakt onder andere een grote afvoer van eiwitten via de urine.
Helaas is er nog geen behandeling voor zwangerschapsvergiftiging beschikbaar. Wel zijn er verschillende methoden om de symptomen te bestrijden. Om de bloeddruk te verlagen, krijg je medicijnen en moet je veel rusten. Het kan zijn dat je kalmerende middelen krijgt en tijdelijk in bed moet blijven. De oorzaak van de problemen kan dus nog niet worden aangepakt, maar je klachten wel. Je klachten zullen hierdoor verminderen, wat ook een positief effect heeft op je kindje.
Een ziekenhuisopname is bij zwangerschapsvergiftiging lang niet altijd nodig. Wanneer je bloeddruk slechts matig verhoogd is, de waarden van je urine en bloed goed zijn en je baby goed beweegt, is een ziekenhuisopname niet noodzakelijk. Soms zijn medicijnen ook niet nodig. Wel zal je vaker op controle moeten om goed in de gaten te houden hoe het met jou en je kindje gaat. Nemen je klachten tussentijds toe? Neem dan altijd even contact op met je gynaecoloog.
Als je een ernstige vorm van zwangerschapsvergiftiging hebt, kan het nodig zijn om de geboorte vroegtijdig op te wekken. De geboorte kan opgewekt worden vanaf het moment dat je baby buiten de baarmoeder kan leven zonder ernstige gevaren. Gemiddeld is dit vanaf een zwangerschapsduur van 29 weken. Hierbij worden de risico’s van de vroegtijdige geboorte afgewogen tegen de risico’s die jij en je kindje lopen als de zwangerschap wordt voortgezet. Hierbij wordt rekening gehouden met:
De lichamelijke klachten van een zwangerschapsvergiftiging verdwijnen na de geboorte weer. Je houdt er geen lichamelijke schade aan over. Ook je bloedvaten, nieren en lever herstellen na de zwangerschap weer.
