Een ontstoken haarzakje ontstaat als gevolg van een infectie met bijvoorbeeld een bacterie of een schimmel. Hierdoor zwelt het aangetaste haarzakje op en vervolgens groeit het uit tot een puistje dat met pus is gevuld. Dit ziet eruit als een klein, rond puntje met een geelrode kleur. Het verschil tussen een ontstoken haarzakje en een puistje is dat een puistje groter wordt en ook alleen voorkomt. Bij folliculitis gaat het niet om één ontstoken haarzakje, maar meestal ontstaat er een groepje ontstekingen naast elkaar. Wel heeft folliculitis veel weg van acné, maar bij acné gaat het om een ander soort ontsteking van het haarzakje.
Een ontstoken haarzakje wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door een infectie met een bacterie. Bij veel mensen zit deze bacterie in hun neus en dit brengt bij hen verder geen klachten met zich mee. Vanuit de neus kan de bacterie zich echter verplaatsen naar andere delen van het lichaam en hier een haarzakje infecteren en dus folliculitis veroorzaken. Daarnaast kan de aandoening ook ontstaan door een ander soort bacterie die zich verspreid via zwembaden en bubbelbaden. Als je op deze manier besmet raakt met de bacterie, kan de folliculitis ontstaan op het gehele lichaam. Een ontstoken haarzakje kan tevens ontstaan als gevolg van een infectie met een gist of een schimmel.
De groei van bacteriën, schimmels en gisten wordt bevorderd door een slechte hygiëne. Een haarzakje kan alleen geïnfecteerd worden met een bacterie, een gist of een schimmel, als het haarzakje ook beschadigd is. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat de hoofdhuid of de huid erg droog is en jeukt, waardoor je het iets hebt opengekrabt. Bij een droge huid kunnen dode huidcellen zich ook gaan opstapelen en de poriën afsluiten. Hierdoor kunnen puistjes ontstaan.
De huid kan daarnaast ook beschadigd raken door scheren in de verkeerde richting of overmatig scheren. Als gevolg hiervan kunnen er ingegroeide haren ontstaan en daardoor kunnen deze haarzakjes gaan ontsteking. Verder kan wrijving door het dragen van te strakke kleding, overmatig zweten of blootstelling aan bepaalde chemicaliën (teer, oliën) de huid en de haarzakjes beschadigen. Mensen met diabetes lopen ook een hoger risico om folliculitis te krijgen en in sommige gevallen kan het gebruik van een steroïde crème op de huid de haarzakjes beschadigen. Verder lijken ook hormonale factoren een rol te spelen bij het ontstaan van folliculitis.
De symptomen van een ontstoken haarzakje kunnen soms worden verward met de verschijnselen van acne, clownseczeem en rosacea. Toch treden er bij een ontstoken haarzakje wel iets andere klachten op. Op de plaats van het ontstoken haarzakje zit een rode bult of een puistje en dit kan een jeukend en/of pijnlijk gevoel geven. De huid voelt daarnaast ook geïrriteerd aan.
Als gevolg van het scheren hebben sommige mannen regelmatig last van ontstoken haarzakjes. Het is dan belangrijk om erop te letten dat je niet tegen groeirichting in scheert en het kan goed zijn om een scheer- en aftershavecrème te gebruiken die antibacteriële bestanddelen bevatten. Verder kan folliculitis woden voorkomen door wat ruimere kleding te dragen. Ook is het beter om geen vette zalven of crèmes te gebruiken. Verder is het verstandig om geen handdoeken of scheerspullen van anderen te gebruiken, want een bacterie, schimmel of gist kan zich dan gemakkelijk verspreiden en bij jou folliculitis veroorzaken.
Indien de folliculitis vaker terugkomt en je waarschijnlijk te maken hebt met een chronisch vorm, kan dit deels worden veroorzaakt door een tekort aan voedingsstoffen. Het kan dan helpen om dagelijks een voedingssupplement met vitaminen en mineralen in te nemen. Verder kunnen chronische ontstekingen in het gehele lichaam ook worden verminderd door Omega-3 visolie te gebruiken.
