Werkstress, kenmerken, signalen en oorzaken

Wat is werkstress?

Wanneer er over werkstress wordt gesproken, dan gaat het over stress op je werk. Stress betekent enorme druk uitoefenen op iemand, die druk zorgt dan voor spanning. Je lichaam kan daar op reageren en daar kun je flink last van krijgen. Dit kan door blijven gaan en je lichaam raakt na een tijdje uitgeput en dat voel je ook. Dan raken je energie en reserves op en dan wordt de weerstand gebroken. Daardoor kun je lichamelijke, maar ook psychische klachten krijgen waardoor het een lastige en vaak ook langdurige periode kan zijn die je in gaat.

Als het over stress gaat die zich afspeelt in een werksituatie, dan krijgt het de naam werkstress. Het treedt op bij een minder goede afstemming tussen de eisen en de kenmerken van de werksituatie en de capaciteiten en welke behoeften een individu heeft. Het kan bepaalde gevolgen hebben zoals:

• De productiviteit kan verminderen.
• Motivatie op het werk wordt minder.
• De weerbaarheid is verminderd.
• Je kunt ook ziek worden wanneer je ook lichamelijke en psychische klachten krijgt.
• Je voelt dat je onder grote druk staat en je hebt het gevoel dat je het niet aan kunt. 

Signalen werkstress

Stress kan erg vervelend zijn, net zoals de stress signalen die op kunnen treden. Maar je kunt het ook anders bekijken wanneer je symptomen van stress hebt, dan is dat een waarschuwing. Ze geven aan dat je op moet letten, een stapje terug moet doen omdat er gevaar dreigt. Negeer de signalen daarom ook niet en zorg dat je de symptomen van werkstress kunt herkennen.

Er kunnen diverse signalen zijn van ongezonde stress en dit kan zich uiten op drie manieren:

• Lichamelijke signalen en klachten
• Psychische signalen
• Gedragsmatige signalen

Lichamelijke signalen bij werkstress

Bij de lichamelijke signalen van werkstress gaat het over:

• Een verhoogde bloeddruk hebben. Je bent continu aan het nadenken en je staat onder hoge druk en je hebt geen rust in je lichaam waardoor je bloeddruk verhoogd kan zijn.
• Je kunt last hebben van spierpijn en een verhoogde spierspanning. Je hebt er moeite mee om te ontspannen, je hebt een grote druk op je staan en daar wil je vanaf.
• Je kunt je duizelig voelen omdat je je continu druk maakt en de spanningen niet van je af kunt zetten. Het kan zijn dat je steeds aan het malen bent.
• Hoofdpijn kan ook voorkomen. Je hebt stress, continu druk en geen seconde rust. Daardoor krijg je hoofdpijn, omdat je je niet kunt ontspannen.
• Lichamelijk vermoeid voelen, omdat jij je niet kunt ontspannen.
• Lage rugpijn, door alle stressfactoren gaat het zich lichamelijk uiten.
• Maag- en darmstoornissen, je lichaam is niet in balans. Dit kan zich uiten door de darmen aan te tasten, een gevoelige plek bij veel mensen. 

Psychische signalen bij werkstress

Bij de psychische signalen bij werkstress gaat het over:

• Je kunt last hebben van gespannenheid, continu voel je dat er een bepaalde druk op je uit wordt geoefend.
• Rusteloos en gejaagd zijn. Je wilt veel doen, je hebt het idee dat je veel moet doen en je wilt continu doorgaan maar er is geen rem. Ontspannen lukt niet en je bent in je hoofd heel druk en daarom voel je je rusteloos.
• Somber en neerslachtig, je wilt veel doen maar het gaat niet allemaal. Ook kun je je machteloos voelen en dan heb je geen idee wat je moet doen.
• Verminderde draagkracht, je kunt sneller boos worden omdat je niet meer alles aan kon zoals voorheen wel. Een stapje terug doen wil je niet en dingen uit handen geven ook niet, want dat kan een gevoel geven van falen.
• Machteloos voelen, je kunt het niet aan, anderen wel en waarom jij niet? Je vindt het niet eerlijk en hebt geen idee wat je er mee moet doen.
• Snel ergens van schrikken of geïrriteerd zijn. Je kunt minder hebben dan normaal, omdat je onder grote druk staat en altijd maar bezig bent in je hoofd zonder je te ontspannen.

Gedragsmatige signalen bij werkstress

Bij de gedragsmatige signalen bij werkstress gaat het over:

• Het kan zijn dat je minder productief bent, daar baal je weer van en dit heeft weer invloed op je lichaam en geest.
• Je gaat misschien wel teveel eten, dit is voor veel mensen een uitweg om met stress om te gaan.
• Veel alcohol drinken of medicatie gebruiken (zoals tegen hoofdpijn).
• Je kunt last krijgen van paniekaanvallen en blijven malen, je concentratie gaat daardoor achteruit, je werk wordt minder en je kunt het allemaal niet meer aan en je voelt je schuldig daarover en kunt je er erg boos om maken.
• Je kunt je ook terugtrekken uit sociale contacten. Hoe goed mensen het ook bedoelen, je wilt liever alleen zijn en niet de mensen om je heen hebben die je voorheen altijd graag bij je had.
• Je kunt heel druk zijn en veel praten, omdat je het allemaal niet meer weet en alleen maar met je werk bezig bent.
• Je kunt niet meer genieten en je kunt je niet ontspannen.
• Je kunt veel klagen en anderen of jezelf verwijten maken, je bent snel geprikkeld en bent niet meer de persoon die je eerst was. Anderen zullen dat wel opmerken, maar je wilt er zelf nog niet aan toegeven. Ook de baas kan het opmerken, maar je gaat er tegenin en zegt dat er niets aan de hand is, terwijl er bij werkstress wel degelijk wat gaande is. 

Werkstress oorzaken

Hoe zwaar je werk is, wordt mede bepaald door werkstressoren. Deze kunnen te maken hebben met de arbeidsinhoud en met de werkwijze, maar ook met de arbeidsomstandigheden en de arbeidsverhoudingen. Ook de arbeidsvoorwaarden horen er bij, zoals de werktijden, perspectieven en eventuele beloningen. Oorzaken van werkstress op het gebied van arbeidsvoorwaarden kunnen zijn:

• Het hebben van onregelmatige werktijden.
• Je bent erg onzeker over je werk (werkonzekerheid).
• Stukloon, premieloon.
• Beperkte loopbaanmogelijkheden waar je tegenaan loopt.
• Een lage beloning voor alles wat je doet.

Werkstress gevolgen

Werkstress kan zorgen voor grote gevolgen, zowel op je werk als in de privésfeer. De gevolgen van werkstress die zich op je werk voor kunnen doen zijn:

• Ziekteverzuim of arbeidsongeschikt raken.
• Een verloop van medewerkers.
• Het slechter functioneren van de medewerkers.
• Dagelijks volop conflicten op de werkvloer.
• Een verminderde productie binnen het bedrijf en daardoor een teruglopende productiviteit.
• Een minder goede werksfeer.

Werkstress, tips

Wat er aan werkstress gedaan kan worden hangt van de persoon en de situatie af, maar ook van de mogelijkheden die de organisatie heeft. Maar hierbij een aantal tips:

• De taakinhoud kan veranderd worden wanneer iemand teveel moet doen of teveel boven zijn kunnen moet werken.
• Een open werkoverleg op regelmatige basis kan er voor zorgen dat problemen eerder worden ontdekt en dat er actie kan worden ondernomen.
• De betrokkenheid van de werknemers kan toenemen als de werkgever meer interesse toont, vragen naar hoe het gaat, nader informeren en zelf ook op de werkvloer komen en bekijken hoe het gaat.
• Sommige werknemers hebben meer beslissingsbevoegdheid nodig, waar mogelijk kan dat in worden gevoerd.
• De werkdruk verlagen, prioriteiten kunnen dan worden aangepakt door het management en worden ingevoerd in de hele organisatie.
• Communicatie in de hele organisatie verbeteren door middel van nieuwsbrieven en overleggen zodat iedereen overal van op de hoogte is.
• Zelfsturende teams invoeren.
• De werktijden en/of rusttijden eventueel aanpassen, wanneer daar bij een werknemer behoefte aan is.
• Arbeidsvoorwaarden bespreken (dat kan een mede oorzaak zijn van werkstress als er ongunstige voorwaarden gelden).
• Zorgen voor een betere werksfeer.
• Cursussen/scholing aanbieden aan werknemers, zodat zij ook ervaren dat zij nuttig zijn voor de organisatie en dat er in hen geïnvesteerd wordt.
• Werknemers ondersteunen bij emotioneel ingrijpende gebeurtenissen.
• De stresstolerantie en belastbaarheid verhogen door de fysieke en mentale conditie te verbeteren. Daarbij kan er gekozen worden voor voorlichting over het herkennen van stress, maar ook door ontspanningsoefeningen aan te bieden of door bedrijfsfitness in te voeren.
• Aandacht voor een goede balans tussen werk en privé. Daar kan dan op in worden gespeeld met het heel team. Als het met een collega even wat minder goed gaat, kan er gekeken worden welke rol het team daarin kan spelen. Iedereen is er op deze manier voor elkaar, problemen worden besproken en iedereen is ook wat meer betrokken met elkaar.