In Nederland zijn er steeds meer mensen die last hebben van klachten gerelateerd aan overgewicht en afvallen is dan ook voor velen een “hot topic” er zijn tal van verschillende diëten in omloop en in principe is er niet een specifiek dieet dat voor iedereen het beste resultaat biedt, omdat ieders lichaam op een andere manier reageert op een dieet en ook niet elk dieet past bij elke levensstijl. Afvallen kun je alleen doen, maar kun je ook doen onder begeleiding.
Er zijn tal van verschillende redenen waarom mensen willen afvallen en er zijn ook diverse oorzaken die ten grondslag liggen aan of een grote rol spelen bij overgewicht. Zo is het bijvoorbeeld aannemelijker dat mensen aan overgewicht leiden wanneer beide ouders met overgewicht kampen. Ook andere zaken als stress of te weinig slaap kunnen een rol spelen bij overgewicht. In sommige gevallen kan ook een specifieke gebeurtenis de reden zijn van een gewichtstoename, zoals bijvoorbeeld een sportblessure, maar ook een zwangerschap. Het is belangrijk om dit indien mogelijk te identificeren, omdat dit een grote rol kan spelen bij het bereiken van doelen gerelateerd aan het afvallen.
In veel gevallen is het afvallen met betrekking tot in korte tijd kilo’s kwijtraken niet heel erg veel moeite, maar treden de problemen op na de periode van gewichtsverlies, waarbij het vaak een uitdaging is om op het juiste gewicht te blijven en te zoeken naar een duurzaam en gebalanceerd eetpatroon dat ook goed vol te houden is. Veel mensen kiezen er dan ook voor om niet alleen af te vallen, maar om dit te doen onder begeleiding van iemand die hierin gespecialiseerd is, omdat dit de kans van slagen en de kans op een langdurig resultaat vergroot.
Een van de meest gebruikte manieren om de voortgang te meten bij het afvallen en om doelen te stellen, is door te kijken naar de BMI. BMI is een Engelse afkorting die staat voor Body Mass Index en is een indexcijfer dat wordt berekend op basis van het gewicht, en de omvang, zodat dit een betrouwbaar beeld vormt per persoon. Ieder persoon is verschillend gebouwd en het is dan ook niet verstandig om alleen maar naar het gewicht te kijken. BMI is voor de meeste mensen een betrouwbaar meetpunt, maar kan beter niet worden gebruikt voor topsporters en topatleten of voor kinderen, ouderen en zwangere vrouwen. BMI is het meest geschikt voor mensen in de groep van 16 tot 65 jaar.
Er zijn verschillende beroepen die zich bezighouden met de voeding en beweging. De aanleiding om aan een afval-traject te beginnen is vaak ook bepalend voor het soort begeleiding waarvan gebruik gemaakt wordt. In sommige gevallen kunnen bepaalde klachten of zelfs een medische reden aanleiding zijn van het moeten en willen afvallen. In deze gevallen is het mogelijk dat een huisarts een doorverwijzing maakt naar professionele begeleiding op het gebied van afvallen.
De meeste mensen die kiezen voor het zogenaamd begeleid afvallen maken gebruik van een personal trainer. Er zijn een aantal redenen waarom mensen kiezen voor dit soort begeleiding en dat is, omdat deze vorm van begeleiding bij het afvallen vaak relatief goedkoop is en bovendien ook laagdrempelig is. De meeste sportscholen bieden de diensten van een of meerdere personal trainers aan en ook online zijn er diverse personal trainers te vinden die zowel virtueel, als een-op-een bij de klant thuis personal training sessies aanbieden.
Wanneer mensen kiezen om af te vallen onder de begeleiding van een personal trainer dan begint deze vaak met een kennismakingsgesprek en een zogenaamde nulmeting, waar de BMI wordt gemeten en ook doelen worden besproken passend bij de leefstijl en doelen van de cliënt. Vervolgens wordt er een plan gemaakt, waarbij er een voedingsadvies wordt gegeven in combinatie met een trainingsprogramma en een aantal vooraf vastgestelde meet-momenten om de voortgang te meten. Een personal trainer kan voor veel mensen de ideale begeleiding zijn om af te vallen, maar werkt niet voor iedereen. Het is goed om te bedenken dat de specialiteit in veel gevallen bij de personal training ligt bij het sporten en bewegen en in mindere mate bij de voeding en diëtiek.
Wanneer het gaat over voeding en diëtiek dan is er in principe een beroepsgroep die hierin gespecialiseerd is en dat zijn de diëtisten. Een diëtist is iemand die een afgeronde opleiding voeding en diëtiek heeft gevolgd. Er zijn diverse redenen waarom mensen gebruik maken van de diensten van een diëtist, maar een van de voornaamste redenen, is om af te vallen.
Waar er bij het afvallen met een personal trainer vaak vooral nadruk wordt gelegd op het bewegen en het sporten, richt een diëtist zich vrijwel alleen op de voeding. Bij het afvallen is een van de belangrijkste zaken dat er goed wordt gekeken naar de balans tussen wat er wordt geconsumeerd en wat het lichaam verbruikt op basis van de levensstijl en energieverbruik van het lichaam. In veel gevallen wordt er een analyse gemaakt van het huidige eetpatroon en levensstijl, waarna er een advies en een plan gemaakt kan worden met aanpassingen die moeten leiden tot het gewenste gewichtsverlies.
Een diëtist kan helpen met advies over specifieke ingrediënten en voedingstoffen die soms meer energie geven, maar leiden tot minder gewichtstoename. Naast het soort producten die worden geconsumeerd, is het ook van belang dat er kritisch wordt gekeken naar patronen en tijden waarop er gegeten wordt, omdat dit ook een belangrijke rol kan spelen bij gewichtstoename. In sommige gevallen kunnen een aantal kleine verandering in het eetpatroon al grote veranderingen teweegbrengen in het gewicht.
Elk persoon heeft zijn of haar eigen redenen om te willen afvallen, maar in sommige gevallen kan er een medische noodzaak zijn om af te vallen, omdat het gewicht een bedreiging vormt voor de gezondheid. Een behandelend arts kan hierbij doorverwijzen naar een diëtist. Ook kunnen er medische aanleidingen zijn die zorgen voor gewichtstoename, zoals bijvoorbeeld bij chronische ziektes als artrose en reuma, maar ook door schildklierafwijkingen. In dit soort gevallen is het belangrijk dat er gebruik gemaakt wordt van professionele begeleiding.
Er zijn veel gevallen van overgewicht waarbij er een mentale of psychische oorzaak is. In dit soort gevallen is het niet alleen een diëtist of een personal trainer die begeleiding kan bieden bij het afvallen, maar kan ook een psycholoog een verschil maken. Zo gebeurt het weleens dat mensen een eetstoornis hebben door een verstoord zelfbeeld en ideaalbeeld of dat mensen eten gebruiken als manier om emoties te verwerken of weg te drukken. In dit soort situaties kan een psycholoog helpen bij het verwerken en behandelen van de onderliggende oorzaak en daarbij ook begeleiding bieden bij het afvallen.
