Alimentatie, welke regels gelden er?

Wat is alimentatie?

Kort en bondig betekent alimentatie onderhoudsplicht. Wanneer je in een huwelijk besluit te gaan scheiden hoeven jij en je partner zich niet meer aan de huwelijkse verplichtingen te houden. Echter op deze regel is een uitzondering, namelijk het financiële gedeelte.

• Als jij of je partner zich financieel niet kan redden na een scheiding, dan kan de ander, die daartoe wel de mogelijkheid heeft, de verplichting krijgen om alimentatie te betalen.
• Alimentatie kan betaald worden voor de partner, de partneralimentatie en/of voor de kinderen, de kinderalimentatie.
• Alimentatie is vaak een onderwerp waar veel problemen door ontstaan, bijvoorbeeld de ontvanger van de alimentatie vindt dat de ex partner niet voldoende alimentatie betaalt, of de ex partner vindt dat hij of zij geen alimentatie kan betalen, of vindt dat de ex zelf aan de slag moet om geld te verdienen.
• Alimentatie is vaak een bron van ruzie en ergernis dat niet zelden door de rechtbank moet worden opgelost. Alimentatie was vroeger heel normaal, want de meeste vrouwen hadden zich alleen met het huishouden bezig gehouden en als de man des huizes de benen nam, dan zat de vrouw zonder inkomen. De vrouwen waren destijds financieel totaal afhankelijk van de mannen. Vaak bleven stellen uit financieel oogpunt bij elkaar.
• Omdat de vrouwen tegenwoordig zelf in hun onderhoud voorzien, is partneralimentatie niet meer zo vanzelfsprekend, zeker niet als de kinderen een bepaalde leeftijd hebben bereikt waarop de huisvrouw haar baan kan oppakken of uitbreiden. Dat geldt ook voor de huisman als de rollen waren omgedraaid.

Alimentatie betalen en de belastingen

Alimentatie die jij moet betalen is aftrekbaar, zowel de partneralimentatie als de kinderalimentatie. Naast alimentatie kun je andere onderhoudsverplichtingen hebben, ook deze zijn aftrekbaar. Deze verplichtingen kunnen zowel door de rechter als tussen de ex partners zijn geregeld. De afspraken dienen in elk geval schriftelijk vastgelegd te worden en ondertekend zijn door beide partijen. Voorbeelden van onderhoudsverplichtingen zijn: ouderdomspensioen dat je als alimentatie doorbetaalt, bedrag van bijstand dat de Sociale Dienst aan je ex betaalt en op jou verhaalt enz.

Kinderalimentatie

Jullie gaan scheiden. De kinderen gaan bij moeder wonen, vader gaat kinderalimentatie betalen. De rechter bepaalt de hoogte van de kinderalimentatie. Dit bedrag is elk jaar aan verandering onderhevig. Bij het betalen van kinderalimentatie betaal je mee aan de kosten van levensonderhoud en de kosten van de opvoeding als de kinderen niet bij jou wonen, als er geen sprake is van co-ouderschap. Het minimum bedrag te betalen kinderalimentatie is 25 euro per kind, ook bij een zeer laag inkomen. Er wordt door de rechter rekening gehouden met de behoefte, hoe was het voordat de ouders gingen scheiden? De rechter bekijkt de draagkracht. Wat kan iemand aan kinderalimentatie betalen?

En wat heeft iemand die de kinderen verzorgd nodig, heeft deze persoon zelf een inkomen? De draagkracht en de behoefte worden kritisch bekeken en vervolgens bepaalt de rechter het bedrag van de kinderalimentatie. De rechter zal ook kijken naar eventuele partneralimentatie. Alles wordt schriftelijk vastgelegd en jaarlijks worden de bedragen aangepast. Je kunt zelf een berekening maken van kinderalimentatie. Toch is het belangrijk dat je iemand in de arm neemt, een juridisch adviseur, die met je meekijkt, want kinderalimentatie is maatwerk en afhankelijk van diverse factoren.

Hoelang moet je alimentatie betalen?

Je kunt er samen afspraken over maken hoelang er alimentatie wordt betaald en dit vastleggen. Dit kan ook door een rechter worden gedaan. Is er niets afgesproken en niets vastgelegd dan gelden de wettelijke regels:

• Je betaalt 12 jaar alimentatie bij een huwelijk met kinderen,
• Je betaalt 12 jaar alimentatie bij een huwelijk zonder kinderen dat meer dan 5 jaar heeft geduurd,
• Je betaalt maximaal 5 jaar alimentatie bij een huwelijk zonder kinderen dat korter heeft geduurd dan 5 jaar. De termijn dat je alimentatie moet betalen is gelijk aan het aantal jaren dat het huwelijk heeft geduurd.

Afkopen alimentatie

Alimentatie kun je afkopen, als je geheel financieel onafhankelijk wilt zijn van je ex partner. Over het afkopen van alimentatie moet je goed nadenken of iemand met je mee laten kijken. Er zijn namelijk voordelen aan, zoals de genoemde financiële onafhankelijkheid (ten minste als je geen kinderalimentatie hoeft te betalen), maar er zijn ook nadelen. Onderstaand worden de meest bekende voordelen en nadelen genoemd. Aan jou de taak om in geval van een scheiding te kijken of jij de alimentatie al dan niet wilt afkopen.

Voordelen afkopen alimentatie

• Een groot voordeel vinden velen de financiële onafhankelijkheid als de kwestie alimentatie niet meer speelt,
• Een groot voordeel voor de ontvanger is dat hij of zij rente kan het ontvangen over een groot bedrag, de afkoopsom. Ter voorkoming van het moeten betalen van veel inkomstenbelasting over het totale alimentatiebedrag kan het bedrag als lijfrente worden gestort bij een verzekeraar. Deze verzekeraar betaalt in dat geval elke maand de alimentatie uit.
• Alimentatie afkopen met overbedeling. De alimentatie ontvangende partij krijgt de gehele inboedel toegewezen. Alimentatie afkopen met overbedeling kan ook betekenen dat de alimentatie ontvangende partij de overwaarde van het huis krijgt.
• Alimentatie afkopen door een schuld die je samen hebt aan één partij over te dragen, namelijk de alimentatie betalende partij. De ontvanger ziet dan af van partneralimentatie.

Nadelen afkopen alimentatie

• Wanneer alimentatie wordt afgekocht is er geen herziening mogelijk. Een voorbeeld: als er alimentatie ineens wordt uitbetaald voor 10 jaar en de ontvanger heeft na 4 jaar en nieuwe partner en gaat samenwonen, dan heeft de ex partner dus 6 jaar teveel alimentatie betaald. De alimentatie betaler heeft tevens een rente nadeel, omdat hij ineens een groot bedrag van de spaarrekening moet afhalen, omdat een groot deel van zijn vermogen naar zijn ex gaat. 
• Nog een nadeel is dat de gemeente geen rekening houdt met het feit dat de alimentatie is afgekocht. De gemeente houdt dus geen rekening met onderlinge afspraken. Wanneer de alimentatie ontvanger te zijner tijd bijstand nodig heeft, dan zal de gemeente deze verhalen op de alimentatie betaler. Dit moet dan wel gebeuren binnen de wettelijke termijn van 12 jaar.

Alimentatie afkopen is dus goed mogelijk, maar is wel het afwegen waard. Het is aan te raden om iemand met je mee te laten kijken. Dit geldt zowel voor de alimentatie betaler als voor de alimentatie ontvanger. Het is voor jezelf niet altijd mogelijk alle regels te kennen en alle haken en ogen in acht te nemen.