Het is niet bekend wat de oorzaak is van arteriitis temporalis is. Wel wordt er veel onderzoek gedaan naar mogelijke oorzaken. Ook is bekend dat deze aandoening vaker voorkomt bij vrouwen dan bij mannen. Ook wordt de aandoening bijna alleen gezien bij personen die vijftig jaar of ouder zijn. Hieruit kunnen we opmaken dat geslacht en leeftijd risicofactoren zijn voor het krijgen van arteriitis temporalis. We weten echter niet waarom dit het geval is.
In de meeste gevallen begint arteriitis temporalis met hoofdpijn ter hoogte van de slaap of beide slapen. Vaak is dit een heftige, bonzende hoofdpijn. De huid boven het bloedvat dat ontstoken is kan rood worden en gaan branden of steken. Ook kan het bloedvat dat onstoken is gaan opzetten en knobbelig aanvoelen. Verder kan kauwen en het kammen van de haren pijnlijk aanvoelen. Arteriitis temporalis kan eveneens gepaard gaan met een verminderde trek in eten, gewichtsverlies en koorts. Verder kun je plotseling slechter gaan zien, helemaal niet meer zien of dubbel zien. Dit kan tijdelijk zijn, maar in sommige gevallen is het blijvend.
Het kan voorkomen dat arteriitis temporalis samen gaat met polymyalgia rheumatica (PMR). Dit is een vorm van reuma. Als je ook last hebt van deze aandoening, kunnen er gedurende minstens vier weken langs verschillende klachten optreden. Je kunt last krijgen van pijn in de schouders, in de nek en/of in de heupen. De spieren kunnen 's ochtends stijf en pijnlijk aanvoelen, waardoor het meer moeite kan zijn om op te staan uit je bed of een stoel. Ook duurt het hierdoor vaak meer dan een uur voordat je een beetje op gang komt. In de meeste gevallen zal de pijn verergeren bij bewegen. Arteriitis temporalis en polymyalgia rheumatica kunnen zich tegelijkertijd openbaren, maar het is ook mogelijk dat arteriitis temporalis ontstaat als je al langere tijd PMR hebt.
De huisarts zal in eerste instantie een aantal vragen stellen om duidelijk te krijgen van welke symptomen je precies last hebt. Als deze klachten doen vermoeden dat het om arteriitis temporalis gaat, zal de arts een aantal onderzoeken uitvoeren om de diagnose vast te stellen. Zo zal de arts bijvoorbeeld een bloedonderzoek uitvoeren. Hiermee kan niet direct worden aangetoond dat het om arteriitis temporalis gaat, maar de hoeveelheden BSE en CRP in het bloed kunnen wel worden gemeten. Indien deze beide waarden (sterk) verhoogd zijn, is het duidelijk dat er sprake is van een ontsteking in je lichaam.
Daarnaast kan de behandelend arts een biopsie uitvoeren. Hierbij wordt een klein stukje weefsel weggehaald uit de slagader bij je slaap. De arts zal hiervoor eerst de slaap verdoven. Vervolgens wordt onderzocht of dit stukje weefsel de typische kenmerken van een aderontsteking laat zien. Als dit het geval is, kan de arts de diagnose arteriitis temporalis definitief vaststellen. De ontsteking is echter niet altijd te zien bij een biopsie, aangezien de ontsteking van de slagader heel plaatselijk kan zijn. De ontsteking kan op één bepaalde plaats in de slagader zitten en een paar millimeter verderop is de ader niet ontstoken. Daardoor kan het voorkomen dat er geen ontstekingsmateriaal in het geteste weefsel zit, maar je wel arteriitis temporalis hebt.
Het is ook mogelijk dat de huisarts ervoor kiest om een PET-scan uit te voeren. Hierbij kan de ontsteking in het lichaam in beeld worden gebracht met behulp van lichte radioactiviteit. Het is echter niet mogelijk om de slagader bij de slaap zichtbaar te maken met een PET-scan, aangezien deze ader te klein is. Het kan echter zo zijn dat er bij arteriitis temporalis ook ontstekingen in grotere slagaders optreden en deze zijn met een PET-scan wel te zien. Als dit het geval is, kan de PET-scan het vermoeden dat het om arteriitis temporalis gaat vergroten. Indien er niets te zien is op de PET-scan hoeft dit echter niet te betekenen dat er geen sprake is van arteriitis temporalis, aangezien er bij deze aandoening niet altijd ontstekingen in grotere slagaders optreden.
De definitieve diagnose arteriitis temporalis wordt gesteld aan de hand van een aantal factoren. De arts zal bij het stellen van de diagnose in ieder geval uitgaan van je leeftijd (of je vijftig jaar of ouder bent) en het type hoofdpijn dat je hebt. Ook wordt gecontroleerd of het pijn doet wanneer de arts op de slaap drukt en of de hartslag te voelen is in de slagader bij je slaap. Verder zal de arts kijken of de BSE waarde in je lichaam is verhoofd en of er een aderontsteking is te zien in de biopsie. Indien de arts een PET-scan heeft gemaakt, zal ook de uitslag van deze scan worden meegenomen bij het vaststellen van de diagnose.
In vrijwel alle gevallen zal de arts bij arteriitis temporalis corticosteroïden voorschrijven. Het gaat hierbij om bijnierschorshormoon, ook wel bekend onder de naam prednison. De dosering ligt vaak tussen de veertig en zestig milligram per dag. De corticosteroïden remmen de ontsteking, waardoor de klachten snel zullen verminderen. Meestal duurt een behandeling met prednison ongeveer een tot twee jaar. Daarna ben je in de meeste gevallen geheel genezen van deze aandoening. De medicatie dient heel langzaam te worden afgebouwd, zodat de ontsteking niet zal terugkomen. Het is daarom ook belangrijk dat je gedurende de behandeling steeds de afgesproken hoeveelheid prednison inneemt.
Helaas brengt het gebruik van prednison vaak wel een aantal vervelende bijwerkingen met zich mee. Je kunt door deze medicatie dikker worden (met name in het gezicht) en je kunt last krijgen van een hoger bloedsuikergehalte, maagklachten en bij langdurig gebruik botontkalking. Daarom zal de arts meestal ook andere medicijnen voorschrijven, zoals een middel om de maag te beschermen en een middel om botontkalking tegen te gaan. In sommige gevallen raadt de arts tevens aan om supplementen met calcium en vitamine D in te nemen.