Het is slim om de mogelijke symptomen van Coeliaki tijdig te herkennen. Je weet zo wanneer je eventueel te maken hebt met de aandoening. De volgende symptomen kunnen duiden op Coeliaki:
Soms heb je Coeliaki zonder dat je er klachten van hebt. Hierdoor hebben veel mensen niet door dat ze er last van hebben. Er zijn ook volwassenen die pas op latere leeftijd klachten krijgen.
Het is eigenlijk niet bekend waarom er ineens een intolerantie tegen gluten ontstaat. Het is wel duidelijk dat de aandoening erfelijk is. Als één van de ouders coeliaki heeft is er een kans van 10% dat de kinderen de aandoening ook hebben. Door het eten van gluten ontstaat er een overgevoeligheidsreactie in de darmen. Het slijmvlies van de darmen raakt hierdoor beschadigd. Voedingsstoffen kunnen hierdoor niet goed meer opgenomen worden. Er kan hierdoor een vitamine tekort ontstaan. Bloedarmoede komt regelmatig voor bij Coeliaki. Doordat de binnenkant van de darm beschadigd ontstaat er diarree en buikpijn.
Als je last hebt van buikklachten is het slim om er niet mee rond te blijven lopen. Ga naar de huisarts en geef de klachten aan. De huisarts kan voorstellen om een bloedonderzoek uit te voeren. Tot de uitslag bekend is blijft het belangrijk om je gewone voedingspatroon aan te houden. Als je namelijk tijdelijk geen gluten meer eet is het lastig om Coeliaki in je bloed te zien. In het bloed kunnen antistoffen gevonden worden die aantonen dat je last hebt van Coeliaki. Als er aanwijzingen gevonden zijn dan wordt je meestal doorgestuurd naar het ziekenhuis. Een maagleverdarmarts zal een darmonderzoek doen waarbij een klein stukje slijmvlies uit de dunne darm gehaald wordt. De arts kan onder de microscoop zien of het darmvlies beschadigd is.
Er is slechts één manier om Coeliaki te bestrijden en dat is door te stoppen met het eten van gluten. Gluten zorgen voor alle symptomen en pijnklachten. Door te leven zonder gluten merk je direct dat de symptomen verdwijnen. Gluten zitten vooral in brood en pasta. Dit betekent ook dat je geen paneermeel, koekjes, cake, muesli of pizza mag. Er zijn wel genoeg andere voedingsmiddelen die je wel mag eten met Coeliaki. De volgende voedingsmiddelen mag je gewoon eten:
In de supermarkt staat vaak op de verpakking of er gluten in het product verwerkt zijn. Als je coeliaki hebt moet je levenslang blijven letten op gluten. Vraag bijvoorbeeld in een restaurant om de allergiekaart. In Europa zijn restaurants verplicht om van hun gerechten een allergiekaart te maken. Door glutenvrij te blijven eten krijg je geen last meer van de symptomen. Er zijn helaas geen medicijnen, waardoor je weer gluten kan eten. In sommige supermarkten zijn ook glutenvrije schappen. Je kan hier bijvoorbeeld pasta aanschaffen waarin geen gluten verwerkt zijn.
Coeliaki is een auto-immuunziekte dit betekent dat het lichaam zichzelf aanvalt. In dit geval begint het lichaam de aanval bij de inname van gluten. Als je last hebt van een auto-immuunziekte dan loop je een groter risico op andere ziekte. Dit is de reden dat patiënten met Coeliaki vaak nog andere auto-immuunziekte hebben. Afwijkingen in de schildklier en diabetes komt bijvoorbeeld vaker voor in relatie met Coeliaki. Een lactosetolerantie is ook een aandoening die we vaak zien bij Coeliaki patiënten. Dit laatste is echter geen auto-immuunziekte, maar zien we wel vaak bij patiënten met Coeliaki. Het kan slim zijn om jezelf ook op andere ziektes te testen als je de diagnose Coeliaki gekregen hebt.
Als je zelf Coeliaki hebt is er een kans dat je kindje er ook last van krijgt. Het is hierbij belangrijk om rekening te houden met de glutenintroductie aan je kindje. Geef je kindje nooit producten met gluten in de eerste vier maanden van het levensjaar. Gluten mogen pas gegeven worden tussen de 4 en 12 maanden. Meestal worden gluten al toegevoegd aan babyvoeding. Zelfs als je zelf geen coeliaki hebt wordt het afgeraden om te vroeg met gluten te beginnen. Laat je baby dus niet sabbelen aan een stukje brood. Wetenschappers hebben het vermoeden dat een glutenallergie hierdoor geactiveerd kan worden. Als je het risico op Coeliaki wil verlagen is het slim om pas te starten met de introductie van gluten vanaf het eerste levensjaar. Helaas kan je Coeliaki nooit helemaal voorkomen. De kans op de ziekte wordt wel vertraagd door je baby pas later kennis te laten maken met gluten. Helaas is er geen handleiding met de optimale hoeveelheid gluten voor een baby. Probeer dus niet teveel gluten in één keer te geven en laat je baby langzaam kennismaken.
Coeliaki is helaas levenslang en kan niet herstellen. Het is wel belangrijk dat de aandoening vroeg ontdekt wordt. Bij een vroege ontdekking kan je eerder stoppen met het eten van gluten. De kans dat je dunne darm zichzelf weer kan herstellen is hierbij groter. Bij elk klein spoortje van gluten zal de darm weer opnieuw beschadigen. Probeer daarom altijd gluten te mijden zelfs in het buitenland of restaurant. Er zijn ook mensen waarbij de dunne darm te erg beschadigd is om nog te herstellen. Dit wordt refractaire coeliaki genoemd. Een glutenvrij dieet kan hierbij helaas niet meer werken. Daarnaast heeft iemand met deze vorm van coeliaki een verhoogd risico op kanker. Gelukkig is refractaire coeliaki zeer zeldzaam en hersteld de dunne darm bijna altijd. Meestal gaat het hierbij op patiënten waarbij de diagnose coeliaki pas op een leeftijd van boven de 50 jaar gesteld is. De darm heeft te lang blootgestaan aan gluten. Als je last hebt van refractaire coeliaki dan sta je onder strenge controle van een MDL-arts. Deze arts zal in de gaten houden of er geen tumoren in de dunne darm groeien. Bij normale coeliaki is hier geen extra controle voor nodig. Het is vooral belangrijk dat je stopt met het eten van gluten en de darm herstelt vanzelf.
