Veel nieuwe moeders ervaren de “baby blues” na de bevalling kenmerkend door stemmingswisselingen en huilbuien die gewoonlijk snel vervagen. Maar sommige nieuwe moeders ervaren een ernstiger, langdurige vorm van depressie bekend als postnatale depressie. Zelden ontwikkelen sommige moeders na de bevalling een extreme vorm van postnatale depressie bekend als postpartum psychose.
Postnatale depressie is geen personage fout of een zwakte. Soms is het gewoon een complicatie van de bevalling. Als je postnatale depressie hebt, kan een snelle behandeling helpen bij het beheren van de symptomen zodat je van je nieuwe baby kunt genieten.
Tekenen en symptomen van postnatale depressie na bevalling variëren afhankelijk van het type depressie dat je hebt.
Baby blues symptomen
Tekenen en symptomen van de baby blues – die duren slechts een paar dagen tot een week of twee – kunnen zijn:
Postnatale depressie lijkt op het eerste gezicht veel op de baby blues – maar de tekenen en symptomen zijn intenser en duren langer. De symptomen kunnen uiteindelijk interfereren met je vermogen om voor je baby te zorgen en hebben invloed op andere dagelijkse taken.
Postnatale depressie symptomen kunnen zijn:
Onbehandelde, postnatale depressie kan vele maanden of langer duren.
In geval van postpartum psychose – een zeldzame aandoening die zich meestal ontwikkelt binnen de eerste twee weken na de bevalling – zijn de tekenen en symptomen nog ernstiger dan bij postnatale depressie.
Tekenen en symptomen van de postpartum psychose kunnen zijn:
Als je vermoedt dat je een postpartum psychose ontwikkelt, raadpleeg dan onmiddellijk een arts. Wacht niet langer met hoop op verbetering. Postpartum psychose kan leiden tot levensbedreigende gedachten of gedrag.
Er is geen enkele oorzaak van postnatale depressie. Fysieke, emotionele en lifestyle factoren kunnen allemaal een rol spelen.
Lichamelijke veranderingen. Na de bevalling, kan een dramatische daling van de hormonen (oestrogeen en progesteron) in je lichaam bijdragen aan de ontwikkeling van postnatale depressie. Andere hormonen die door de schildklier worden geproduceerd kunnen ook sterk dalen – waardoor je jezelf moe, traag en depressief gaat voelen. Veranderingen in je bloedvolume, de bloeddruk, het immuunsysteem en de stofwisseling kan bijdragen aan vermoeidheid en stemmingswisselingen.
Emotionele factoren. Wanneer je van je slaap beroofd wordt en overweldigd bent, kun je moeite hebben met het hanteren van zelfs de kleinste problemen. Je kunt bezorgd zijn over je vermogen om te zorgen voor je pasgeboren baby. Je voelt je minder aantrekkelijk of worstelt met je gevoel van identiteit. Je kunt het gevoel hebben dat je de controle over je leven hebt verloren. Elk van deze factoren kunnen tot de postnatale depressie leiden.
Lifestyle invloeden. Vele lifestyle factoren kunnen leiden tot postnatale depressie, waaronder een veeleisende baby of oudere broers en zussen, moeite met borstvoeding, financiële problemen en gebrek aan steun van je partner of andere dierbaren.
Postnatale depressie kan zich ontwikkelen na de geboorte van een kind, niet alleen de eerste.
Het risico neemt toe wanneer:
Het risico op postpartum psychose is hoger voor vrouwen die een bipolaire stoornis hebben.
Onbehandeld, kan een postnatale depressie interfereren met de moeder-kind binding en gezinsproblemen veroorzaken. Kinderen van moeders die onbehandelde postnatale depressie hebben meer kans op gedragsproblemen, zoals slaap- en eetproblemen, driftbuien en hyperactiviteit. Vertragingen in de taalontwikkeling komen ook vaak voor.
Onbehandelde postnatale depressie kan maanden of langer duren. Zelfs bij behandeling, verhoogt postnatale depressie het risico op toekomstige episoden van ernstige depressie bij een vrouw.
De Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM) beschouwt postnatale depressie als een subtype van depressie. De DSM, gepubliceerd door de American Psychiatric Association, wordt gebruikt door de geestelijke gezondheidszorg providers om psychische aandoeningen te diagnosticeren en door verzekeringsmaatschappijen om de vergoeding voor behandeling te bepalen.
Volgens de DSM kan de postnatale depressie worden gediagnosticeerd wanneer tekenen en symptomen van depressie zich binnen vier weken na de geboorte ontwikkelen.
Tekenen en symptomen van een depressieve episode kunnen zijn, onder andere:
Om onderscheid te kunnen maken tussen een geval van de baby blues en een meer ernstige vorm van depressie, kan je arts je vragen om een depressie-screening vragenlijst in te vullen. Ook zal je arts waarschijnlijk bloedtesten uitvoeren om te bepalen of een traag werkende schildklier bijdraagt aan de tekenen en symptomen.
Behandeling en hersteltijd van postnatale depressie variëren afhankelijk van de ernst van de depressie en de individuele behoeften.
De baby blues verdwijnt meestal van zelf binnen een paar dagen tot een a twee weken. In de tussentijd dien je zoveel mogelijk rust nemen als je kunt. Accepteer hulp van familie en vrienden. Zoek contact met andere nieuwe moeders. Vermijd alcohol, die stemmingswisselingen erger kan maken. Als je een traag werkende schildklier hebt, kan je arts schildklier medicatie voorschrijven.
Postnatale depressie wordt vaak behandeld met counseling en medicatie.
Counseling. Het kan helpen de symptomen van postnatale depressie te verminderen door te praten met een psychiater, psycholoog of een andere geestelijke gezondheidszorg. Door middel van counseling, kan je betere manieren vindend bij het omgaan met je gevoelens, problemen op te lossen en realistische doelen te vinden. Soms helpt een gezins- of relatietherapie ook.
Antidepressiva. Antidepressiva zijn een bewezen behandeling bij postnatale depressie. Als je borstvoeding geeft, is het belangrijk om te weten dat alle medicijnen die je neemt in jouw moedermelk terechtkomen. Echter, sommige antidepressiva worden gebruikt tijdens het geven van borstvoeding met weinig risico op bijwerkingen voor de baby. Werk samen met je arts om de mogelijke risico’s en voordelen van specifieke antidepressiva af te wegen.
Hormoontherapie. Oestrogenen kan helpen tegen de snelle daling van de oestrogeenspiegels dat na de bevalling optreedt, die de tekenen en symptomen van postnatale depressie bij sommige vrouwen kan verlichten. Onderzoek naar de effectiviteit van hormoontherapie bij postnatale depressie is echter beperkt. Zoals met antidepressiva, weeg de mogelijke risico’s en voordelen van hormoontherapie met je arts af.
Met de juiste behandeling, verdwijnt postnatale depressie meestal binnen een paar maanden. In sommige gevallen duurt de postnatale depressie echter veel langer. Het is belangrijk om de behandeling voort te zetten nadat je jezelf beter begint te voelen. Te vroeg stoppen met de behandeling kan leiden tot een terugval.
Postpartum psychose vereist onmiddellijke behandeling, vaak in het ziekenhuis.
Wanneer je veiligheid wordt gewaarborgd, een combinatie van medicijnen – zoals antidepressiva, antipsychotica en stemmingsstabilisatoren – kan worden gebruikt om uw tekenen en symptomen onder controle te houden. Soms wordt ook elektroconvulsietherapie (ECT) aanbevolen als een goed middel in strijd tegen postpartum psychose.
Tijdens ECT wordt een kleine hoeveelheid elektrische stroom toegepast op de hersenen. De chemische veranderingen veroorzaakt door de elektrische stroom kunnen de symptomen van depressie verlichten, met name wanneer andere behandelingen hebben gefaald of wanneer onmiddellijke resultaten nodig zijn.
Behandeling voor postpartum psychose kan het vermogen van een moeder borstvoeding te geven beperken. Scheiding van de baby maakt borstvoeding moeilijk, en sommige medicijnen die worden gebruikt om de postpartum psychose te behandelen worden niet aanbevolen voor vrouwen die borstvoeding geven.
Als je een voorgeschiedenis van depressie – met name postnatale depressie – hebt vertel het dan je arts zodra je erachter komt dat je zwanger bent. Je arts zal je nauwgezet controleren op tekenen en symptomen van depressie. Een milde depressie kan worden beheerd met behulp van een steungroep, counseling of andere therapieën. In andere gevallen worden antidepressiva aanbevolen – zelfs tijdens de zwangerschap.
Nadat je baby geboren is, kan je arts een vroege postpartum check-up aanraden om te screenen op tekenen en symptomen van postnatale depressie. Hoe eerder het wordt ontdekt, hoe eerdere de behandeling kan beginnen. Als je een geschiedenis van postpartum depressie hebt, kan je arts antidepressiva behandeling onmiddellijk aanbevelen.
