Burn-out herkennen en voorkomen

Burn-out, wat is het?

Een burn-out is een aandoening waarbij je het gevoel hebt dat je totaal opgebrand bent. Je hebt op dat moment geen energie of enkele motivatie meer om bijvoorbeeld aan het werk te gaan, 's morgens op te staan, klussen af te maken enz.

Burn-out, hoe komt het?

Je kunt met een burn-out te maken krijgen door diverse situaties:

• Het gaat op je werk al een tijdje niet goed en je komt iedere keer weer in een negatieve situatie terecht zonder oplossing. Je krijgt werkstress, je hebt geen motivatie meer en het voelt alsof je helemaal leeg, opgebrand bent.
• Stress in de privé situatie, je maakt je continu druk over je kinderen of een familielid. Dit kan er ook voor zorgen dat je niet aan jezelf denkt en na een tijdje zo moe bent van alles wat er om je heen gebeurt, dat je niets meer gedaan krijgt. Je hele lichaam is moe, doodmoe en zwaar, loodzwaar zonder dat je extreme inspanningen hebt verricht.

Burm-out herkennen

Het is belangrijk dat je een burn-out kunt herkennen. Niet iedereen kent de symptomen van een burn-out en weet wat je er aan kunt doen. Toch is het wel degelijk van belang dat een burn-out herkend wordt. Hieronder vind je tips om een burn-out te herkennen:

• Op het moment dat je merkt dat jij of iemand in de omgeving geen energie meer heeft en nergens meer zin in heeft, kan dat een symptoom zijn van een (beginnende) burn-out. Je ligt vaak lusteloos op de bank en je kunt jezelf niet zover krijgen dat je iets gaat doen. Het liefste lig je op de bank of in bed, je wilt alleen maar slapen en geen gedoe, maar vaak kun je niet slapen of erg kort.
• Je bent continu aan het piekeren en je slaapt slecht. Je bent de hele dag door aan het nadenken (malende gedachtestroom) en dan slaap je niet. Je bent aan het malen en aan het bedenken wat nu of wat als? De gedachten blijven door je heen spoken en je bent doordat je continu in gedachten bent niet bezig met de dagelijkse dingen. Je vergeet vaak dingen.
• Je lichamelijke conditie kan ook verminderd zijn bij een burn-out. Hoofdpijn, snel verkouden, pijn in de benen, een gevoel van totale onrust in je lichaam, duizeligheid en erg moe zijn, het kan allemaal bij een burn-out horen. Je bent totaal uitgeblust, geestelijk en lichamelijk.
• Je bent overgevoelig en snel geïrriteerd, anderen merken het ook aan je dat je niet zoveel kunt hebben. Tijd om aan de bel te trekken, want dit is een duidelijk symptoom van een burn-out.
• Onverschilligheid en onzekerheid komen ook voor bij een burn-out. Je bent minder betrokken bij je werk en je kunt je onverschillig gedragen. Ook kun je je afstandelijk opstellen naar anderen.
  
  

Burn-out voorkomen

Het liefst heb je niet met een burn-out te maken, daarom wil je vast en zeker tips om het te voorkomen. Deze tips geven geen garantie dat je geen burn-out kunt krijgen, maar de kans op een burn-out wordt wel kleiner:

• Voorkomen is beter dan genezen ook bij een burn-out. Zorg daarom dat je jezelf blijft!
• Leer nee zeggen. Vaak wil je alles voor een ander doen en vergeet je jezelf. Leer daarom op tijd nee zeggen, zodat je ook tijd hebt voor jezelf en niet over je grenzen heen gaat. Ga niet over je eigen grenzen, maar laat ook anderen niet over je grenzen gaan. Vroeg of laat gaat dat fout.
• Kom voor jezelf op. Als je een keer je dag niet hebt of je bent moe, geef dan aan dat je vandaag een tandje minder doet. Je kunt het later altijd weer inhalen, maar nu moet je aan jezelf denken en nu gaat het even niet. Schaam je er vooral niet voor en voel je niet schuldig, want dat zorgt voor een negatief gevoel.
• Doe veel leuke dingen naast dingen die je moet doen. Zorg voor voldoende ontspanning. Je hoeft niet altijd bereikbaar te zijn, zet uit die telefoon!
• Maak een ruime planning en gaat het een keer niet? Geen zorgen, morgen weer een dag.
• Leer relativeren, kan dit echt? Prima, maar gaat het niet, doe het dan ook niet. 

Burn-out bestrijden

Helaas kun je niet altijd voorkomen dat je te maken krijgt met een burn-out, maar je kunt er wel wat aan doen:

• Zorg dat je één ding tegelijk blijft doen en focus je op wat haalbaar is, ga niet meer doen dan je aankunt. Ook wanneer anderen meer van je eisen of vragen, geef duidelijk aan dat je nu niet meer werk aan kunt.
• Leer om nee te zeggen, je moet soms van je afbijten. Het begin zal lastig zijn maar de aanhouder wint en na een tijdje voel je je veel beter hierin en zeg je ook gemakkelijker nee tegen anderen.
• Afleiding en ontspanning na je werk zorgen ervoor dat de kans op een burn-out kleiner is.
• Zorg dat je gezond eet, genoeg rust en ook voldoende beweegt, minimaal een half uur per dag bij voorkeur in de buitenlucht ook 's winters.
• Als je lichaam aangeeft dat het genoeg is, stop dan ook en ga niet nog even door. De signalen die je lichaam aangeeft zijn er niet voor niets.
• Ben niet perfectionistisch, goed is goed.
• Blijf relativeren. 
• Heb je een burn-out? Praat erover met een huisarts, een praktijkondersteuner, een psycholoog enz. Er zijn genoeg mensen die je kunnen bijstaan en je helpen met tips om deze zware tijd door te komen. Mindfulness, ontspanning voor lichaam en geest, wordt vaak geadviseerd. Er is niets zweverigs aan, het helpt je juist om goed te aarden, om in balans te komen.