Als je lijdt aan claudicatio intermittens, is een slagader in de benen dus vernauwd of afgesloten. Dit is het gevolg van slagaderverkalking. Vrijwel iedereen krijgt hier op hogere leeftijd mee te maken en dit maakt leeftijd dus ook een risicofactor voor etalagebenen. Er is bekend dat een aantal factoren de slagaderverkalking kunnen beínvloeden. Roken en een ongezonde levensstijl (veel suikers en ongezonde vetten, weinig bewegen) kunnen de kans op slagaderverkalking verhogen. Slagaderverkalking komt ook vaker voor bij personen met diabetes of een hoge bloeddruk (deze aandoeningen ontstaan eveneens als gevolg van een ongezonde levensstijl). Je kunt etalagebenen daarom voorkomen door niet te roken en een gezonde levensstijl te hanteren. De behandeling is hier meestal ook deels op gericht.
Het meest kenmerkende symptoom van claudicatio intermittens is pijn na een stukje lopen. Als je vervolgens even stilstaat, zakt de pijn weer iets en kun je verder lopen. De pijn ontstaat meestal op een plaats in de benen die een stuk boven de vernauwing of afsluiting ligt. Afhankelijk van de afstand die je nog kunt lopen zonder pijn te krijgen, wordt de ernst van de aandoening bepaald. Indien het gaat om een zeer ernstige vorm, kun je ook in rust pijn hebben aan de benen.
Artsen delen claudicatio intermittens in vier verschillende stadia in. In het eerste stadium is er wel sprake van een vernauwing, maar heb je nog vrijwel geen last van pijn. Als de aandoening zich in het tweede stadium bevindt, ondervindt je wel pijn in de benen. Je kunt echter nog wel bepaalde afstanden lopen. We kunnen in dit stadium een onderverdeling maken tussen 2A en 2B. In het stadium 2A kun je meer dan honderd meter lopen zonder pijn en in stadium 2B kun je minder dan honderd meter pijnloos lopen. Meestal blijf je in stadium 2 en zullen de klachten dus niet verder verergeren.
Het kan echter ook voorkomen dat de klachten wel heviger worden en dat je ook last krijgt van pijn in de benen en/of voeten als je in rust bent. De pijn vermindert echter wel wanneer je het been laat hangen in een stoel of in bed. In dit geval spreken we van stadium 3. Indien er daarnaast ook niet genezende wonden (gangreen, necrose) in de benen ontstaat, bevindt de aandoening zich in stadiuum 4. Het kan zo zijn dat de wonden zo ernstig worden dat het been geamputeerd moet worden. Artsen noemen stadia 3 en 4 ook wel kritieke ischemie. In deze twee stadia is er ook sprake van een lage bloeddruk in de benen en kunnen zuurstof en voedingsstoffen niet meer voldoende worden toegevoerd naar het aangedane been.
De huisarts kan de diagnose claudicatio intermittens stellen door de onderzoeken of er sprake is van een vernauwing of afsluiten van een slagader in de benen. Hiervoor zal hij of zij eerst de bloeddruk in de armen meten met een manchet en vervolgens ook de bloeddruk in de enkels. Deze twee waarden worden vervolgens met elkaar vergeleken. De verhouding tussen de bloeddruk in de arm en in de enkel noemen we ook wel de enkel-armindex. Normaal gesproken is de bloeddruk in de arm ongeveer tien tot twintig procent hoger dan de bloeddruk in de enkel. Als er sprake is van een vernauwing van een slagader is de bloeddruk in de enkel duidelijk lager dan de bloeddruk in de arm.
Het kan voorkomen dat de huisarts je voor dit onderzoek doorverwijst naar een vaatlaboratorium of een huisartsenlaboratiorium in een ziekenhuis. Belangrijk is dat je vanaf twee uur voor het onderzoek niet rookt en kleding draagt die losjes om de armen en benen zit. Als je dit niet doet, kan dit namelijk de waarden van je bloeddruk beïnvloeden, waardoor de meting niet betrouwbaar is.bloeddruk bij uw enkel. Bij een bloedvatvernauwing in het been is het verschil groter: de bloeddruk in uw enkel is duidelijk lager dan in uw arm.
Er is geen directe behandeling tot genezing mogelijk voor claudicatio intermittens, maar er zijn wel een aantal behandelingsmethoden die de klachten kunnen verminderen en de risicofactoren voor aderverkalking verminderen. Aderverkalking kan verschillende hart- en vaatziekten veroorzaken, zoals een hartaanval of een beroerte. Daarom is het belangrijk om bij etalagebenen het risico op verdere aderverkalking te verminderen. Dit kan er ook voor zorgen dat claudicatio intermittens zich niet verder ontwikkeld en in een ernstiger stadium komt. De behandelend arts kan je medicijnen voorschrijven tegen factoren die vaatvernauwing veroorzaken, zoals een hoge bloeddruk, hoog cholesterol en suikerzuikte. Soms is een chirurgische ingreep nodig om de vernauwing van het bloedvat in het been op te heffen.
De huisarts zal je daarnaast bij etalagebenen meestal doorverwijzen naar een fysiotherapeut. Deze arts kan je looptraining geven. De meeste mensen met claudicatio intermittens gaan vaak op een inefficiënte manier lopen om de pijnklachten te vermijden. Hierdoor verbruiken ze meer zuurstof en energie en een verkeerd looppatroon kan op den duur blessures tot gevolg hebben. Een fysiotherapeut kan je helpn om de looptechniek te verbeteren, waardoor je tijdens het lopen minder zuurstof en energie verbruikt en de pijnklachten minder zullen worden.
De fysiotherapeut zal eerst je klachten met je bespreken en vervolgens vragen naar de beperkingen die als gevolg hiervan ontstaan bij het bewegen. Daarna wordt vastgesteld hoe goed je conditie is en wat de maximale afstand is die je kunt lopen zonder pijn. Hiervoor dien je bij de fysiotherapeut op een loopband te lopen. Gedurende de behandeling zal dit regelmatig worden herhaald om te zien of er verbetering optreedt en de looptraining effecties is.
Samen met jou zal de therapeut aan de hand van je klachtenpatroon en de uitslagen van de looptest een persoonlijk trainingsschema opstellen. Dit schema bestaat niet enkel uit lopen, maar vaak ook uit spierversterkende oefeningen, fietsen en eventueel aanpassingen van het looppatroon. Je wordt in de eerste weken gemiddeld twee tot drie keer per week behandeld. Hierna zal de begeleiding van de fysiotherapeut langzaam worden opgebouwd en uiteindelijk kun je geheel zelfstandig gaan trainen volgens het schema dat je van de therapeut hebt gekregen. Het is belangrijk dat je dit schema blijft opvolgen, aangezien het dan het meeste effect heeft.
De klachten die optreden bij claudicatio intermittens zijn vervelend, maar over het algemeen hebben deze klachten geen ernstige gevolgen. Wel is het belangrijk dat je hiermee langs een arts gaat en zelf je levensstijl veranderd, zodat de aandoening in ieder geval niet verergerd. Als je rookt, is het van belang dat je hier zo snel mogelijk mee stopt. Door roken wordt de conditie van de bloedvaten namelijk ernstig beschadigd, waardoor aderverkalking optreedt. Door te stoppen met roken worden de klachten in ieder geval niet meer erger en in veel gevallen zelfs iets minder.
Verder is het aan te raden om te kijken naar je voedingspatroon en dit eventueel aan te passen. Suikers en ongezonde vetten kunnen bijdragen aan het ontstaan van aderverkalking. Probeer voedingsmiddelen die deze stoffen in grote hoeveelheden bevatten daarom zoveel mogelijk te vermijden. Heb je overgewicht? Probeer dan af te vallen. Ook is het een goed idee om de voeten goed te verzorgen. Probeer wondjes zoveel mogelijk te voorkomen (bijvoorbeeld door heel voorzichtig te zijn bij het knippen van de nagels) en behandel eventuele wondjes direct op hygiënische wijze. De slechte bloedtoevoer zorgt ervoor dat wondjes en zweren slecht genezen (zeker bij suikerziekte) en het is ook van belang dat je voorkomt dat een wondje op het aangedane been geïnfecteerd raakt.
