Hepatitis A is een ontsteking aan de lever die wordt veroorzaakt door besmetting met een virus. Als de lever ontstoken is door een virus spreken we van hepatitis. Er zijn verschillende soorten virussen die hepatitis kunnen veroorzaken en ze hebbn allemaal een letter gekregen. Hepatitis A was het eerst ontdekte virus dat een leverontsteking veroorzaakt en tot het einde van de tweede wereldoorlog kwam dit virus ook nog veel voor. Nu is de kans op besmetting in Nederland vele malen kleiner geworden, omdat we hier nu een goede riolering en drinkwaterzuivering hebben.
Ook al komt de ziekte in deze rijd nog maar in zeer kleine mate voor in Nederland, in grote delen van de rest van de wereld komt het virus nog wel veel voor. De meeste kinderen die in deze delen van de wereld wonen zijn voor hun tiende vaak al besmet geweest en daarna levenslang immuun geworden. Er is hier in Nederland nauwelijks risico op besmetting, maar het is wel mogelijk om deze hepatitis infectie op te lopen tijdens vakanties in het buitenland.
Het hepatitis A virus wordt overgedragen via menselijke ontlasting en daarom is de kans op deze infectie in landen met slechte hygiënische omstandigheden ook groter. In de eerste twee weken na besmetting is het virus het meest besmettelijk. Het virus beschadigt de cellen van de lever en om die reden worden de functies van de lever minder goed. Een belangrijke functie van de lever is het zuiveren van ons bloed en bij een ontsteking aan de lever wordt deze zuiverende werking minder. Dit zorgt ervoor dat er afvalproducten in ons bloed terecht komen en als gevolg daarvan kunnen we te maken krijgen met verschillende klachten.
Via de ontlasting wordt het virus uitgescheiden en buiten het lichaam kan het lange tijd overleven. Er zijn verschillende manieren waarop het virus kan worden overgedragen. Zo kan iemand besmet raken als hij of zij de wc-bril, de kraan of andere voorwerpen op het toilet aanraakt en vervolgens de mond aanraakt, terwijl daarvoor iemand die hiermee besmet is naar het toilet is geweest.
Het kan ook voorkomen dat je besmet raakt door voedsel te eten of water te drinken dat is aangeraakt met besmette handen. Daarnaast kan het virus zich ook verspreiden via eetgerei. Als je iemand met hepatitis A verzorgt of wanneer je tijdens de geslachtsgemeenschap met mond of de handen in aanraking komt met de anus van een besmette partner, kan de ziekte eveneens worden overgedragen.
Als je net bent besmet met het virus, heb je vaak nog geen last van klachten. Vaak treden de klachten pas op in een later stadium. Bij kinderen kan het zelfs zo zijn dat er helemaal geen klachten optreden. De klachten die bij hepatitis A optreden zijn vaak weer verdwenen naar een tot twee weken, ook al kunnen de vermoeidheid en de geelzucht nog wel enkele maanden blijven.De kenmerken van hepatitis A zijn vermoeidheid, misselijkheid, vermindere eetlust, hoofdpijn, lichte koorts en pijn in de bovenbuik.
Daarnaast kan er ook geelzucht optreden als gevolg van het niet goed functioneren van de lever. De huid en het oogwit zien dan geel als gevolg van de ophoping van geelbruine bilirubine in het bloed. Dit is een afvalproduct dat normaal gesproken door de lever uit het lichaam wordt verwijderd. Als de zuiverende functie van de lever niet goed functioneert, komt er steeds meer bilirubine in het bloed terecht. Geelzucht wordt ook gekenmerkd door donker gekleurde urine, licht gekleurde ontlasting en jeuk.
Een hesmetting met het hepatitis A wordt - in tegenstelling tot andere soorten hepatitis - nooit chronisch, maar de infectie kan wel complicaties met zich meebrengen. Zo zal ongeveer 1,5 procent van de personen met hepatitis A last krijgen van bloedingen, epileptische aanvallen en coma. Er is ook een kans aanwezig dat mensten met deze ernstige vorm van hepatitis A komen te overlijden. Oudere mensen die hepatitis A krijgen hebben de grootste kans op een ernstig beloop van de ziekte.
Als je merkt dat de klachten langer aanhouden dan een paar weken, is het verstandig om een arts te raadplegen. Ook wanneer je erg ziek wordt van de besmetting met het hepatitis A virus, kun je het beste even contact opnemen met de huisarts. Indien de kenmerken van hepatitis A optreden vlak nadat je op reis bent geweest naar de (sub) tropen, is het van belang om een bezoekje te brengen aan de huisarts.
De arts kan een infectie met hepatitis A vaststellen door middel van een bloedonderzoek. Hierbij wordt onderzocht of het bloed antistoffen tegen het herpatitis A virus bevat. Daarnaast kunnen ook direct de leverfuncties worden onderzocht met het bloedonderzoek. Er kan echter ook voor worden gekozen om na het bloedonderzoek nog een leverfunctie onderzoek uit te voeren op een leverbiopsi.
Hepatitis A gaat na verloop van tijd vanzelf over en er is helaas geen behandeling tegen. Je kunt er echter wel zelf voor zorgen dat je gezond leeft en de lever niet teveel beschadigt. Het drinken van alcohol heeft een negatief effect op de lever en het is daarom belangrijk dat je alcoholische dranken laat staan zolang je nog hepatitis A hebt. Daarnaast kunnen medicijnen ook een belastende werking hebben op de lever en om die reden kun je het beste je medicijngebruik met een arts bespreken. Zorg er ook voor dat je voldoende rust neemt en gezond eet, zodat je lichaam voldoende energie heeft om het virus te vernietigen en zich te herstellen.
De allerbeste manier om ervoor te zorgen dat je niet besmet raakt met hepatitis A is door je in te laten enten. Als je op vakantie gaat naar een land waar deze ziekte veel voorkomt, wordt dat ook zeker aangeraden. Ga je op reis naar een land waar het virus nog veel voorkomt en heb je je niet laten inenten? In dat geval kun je het beste zorgen voor een zo goed mogelijk voedselhygiëne. Eet ook geen rauwe zeevruchten, want hierin komt het voedsel vaak voor. Houd er rekening mee dat het virus ook kan worden overgedragen door eetgerei te gebruiken dat in besmet water is gewassen.
