Bij een longontsteking zijn de longblaasjes ontstoken en deze vullen zich met witte bloedlichaampjes en vocht. Normaal gesproken verdedigen de witte bloedlichaampjes ons lichaam tegen ziekteverwerkers en ruimen ze afgestorven cellen in het lichaam op. Aangezien de longblaasjes bij een longontsteking ontstoken zijn, kunnen de longen minder goed zuurstof opnemen. Dit kan levensbedreigend zijn als beide longen zijn ontstoken.
Vaak zijn de klachten van een longontsteking minder duidelijk bij kleine kinderen. Wel zullen kinderen proberen meer zuurstof in de longen te krijgen en om die reden zullen ze de neusvleugels tijdens de inademing spreiden. Dit wordt ook wel neusvleugelen genoemd en dit vaak het meest kenmerkende symptoom van een longontsteking kind. Verder kun je een longontsteking kind herkennen als je kind snel (en vaak ook oppervlakkig) ademhaalt en last heeft van kortademigheid. Het kan voorkomen dat het kind veel hoest en soms roestkleurig of bloederig slijm ophoest. Daarnaast kan het kind last hebben van koorts, een verstopte neus, een zere keel en een snelle hartslag. Andere symptomen waaraan je een longontsteking kind kunt herkennen zijn oorpijn, keelpijn, pijn in de borststreek en buikpijn.
Het is mogelijk dat de lippen en nagels van je kind als gevolg van een tekort aan zuurstof bleek of blauw kleuren. Ook zal het kind zich vaak lamlendig voelen en het liefst in bed of op de bank liggen. Verder kan het zo zijn dat je kind last heeft van een verminderde eetlust en zich soms misselijk voelt en moet braken. Als je baby een longontsteking kind heeft opgelopen, kan dit gepaard gaan met hoge koorts en overgeven. Het is ook mogelijk dat je baby soms een epileptische aanval krijgt die wordt veroorzaakt door de koorts, ook wel koortsstuipen of koortsconvulsie genoemd. Indien de longontsteking wordt veroorzaakt door een virus, zijn de symptomen vaak minder duidelijk en verschijnen de ziekteverschijnselen meer geleidelijk.
Een ernstige longontsteking kind die niet goed wordt behandeld, kan leiden tot de dood. Het kind kan door de longontsteking namelijk niet meer voldoende zuurstof inademen. Het is daarom belangrijk dat een longontsteking kind altijd wordt behandeld. Via het bloed kan een infectie zich ook uitbreiden naar andere delen van de longen en andere gebieden van het lichaam. Als de ontsteking in de longen zich verder uitbreidt, is het mogelijk dat er longabcessen ontstaan. Een abces kan opengaan, waardoor er pus in de ruimte tussen de longvliezen terecht kan komen (de pleuraholte). Een infectie die zich verder in het lichaam uitbreidt kan een ontsteking van het hartzakje, een ontsteking van het bindweefsel van de huid, een hersenvliesontsteking of een gewrichtsontsteking veroorzaken.
Meestal wordt de diagnose gesteld door de huisarts. De arts zal vragen naar de klachten die optreden en daarnaast een lichamelijk onderzoek uitvoeren. Aan de hand hiervan kan vaak al worden vastgesteld of het om een longontsteking kind gaat, ook al kan hier soms nog twijfel over bestaan. Indien er twijfel bestaat of er wel sprake is van een longontsteking kind, zal de behandelend arts een aanvullend bloed- of röntgenonderzoek uitvoeren.
Bij het bloedonderzoek wordt gekeken of er sprake is van een verhoogd of verlaagd aantal witte bloedcellen en of bepaalde eiwitten die bij een longontsteking vrijkomen in verhoogde mate aanwezig zijn. Het is soms ook mogelijk om de veroorzaker van de longontsteking kind met een bloedonderzoek aan te tonen, als er DNA van de ziekteverwekker in het bloed aanwezig is. In andere gevallen wordt dit gedaan met een urinesneltest of het kweken van slijm. De arts zal ervoor kiezen om dit eveneens te onderzoeken als het gaat om een ernstige longontsteking en er wordt vermoed dat dit kan zijn veroorzaakt door legionelle of pneumokokken. Aan de hand hiervan kan worden bepaald wat de beste manier is om de longontsteking te behandelen.
De longontsteking kan dus ook zichtbaar worden gemaakt met behulp van een röntgenonderzoek, maar niet alle ontstekingen van de longen zijn goed zichtbaar op een röntgenfoto. Het kan ook voorkomen dat de ontsteking op het begin niet zichtbaar is op een röntgenfoto, maar een paar dagen later wel.
Als een longontsteking kind niet ernstig is, wordt er meestal gekozen voor een behandeling die gericht is op het bestrijden van de symptomen. Zo kan de behandelend arts pijnstillers voorschrijven tegen de pijn en de koorts. Indien de longontsteking is veroorzaakt door een infectie met een bacterie, kan de arts een antibioticum voorschrijven (doxycycline, amoxicilline, erytromycine). Bij een longontsteking die is veroorzaakt door een bacterie kan er naast antibioticom ook gebruik worden gemaakt van het medicijn Dexamethason. Dit heeft tevens een ontstekingsremmende werking.
Als er sprake is van een ernstige longontsteking kind of wanneer er complicaties optreden, zal het kind worden opgenomen in het ziekenhuis. Dit is bij ongeveer twintig procent van de patiënten het geval. Na ongeveer acht dagen mag het kind het ziekenhuis dan verlaten.
In de meeste gevallen zal het kind na ongeveer twee tot drie weken genezen zijn, indien het kind verder gezond is. Vrijwel nooit houdt het kind longschade over aan een longontsteking, maar het kan wel zo zijn dat de hoest nog enkele weken aanhoudt. Als je kind last heeft van pijn of koorts, kun je hem of haar een pijnstiller geven. Verder kunnen slijmoplossende middelen en hoestdrank de klachten verminderen of er in ieder geval voor zorgen dat je kind beter slaapt. Vraag wel altijd de huisarts of de apotheker om advies. Verder is het belangrijk dat je kind voldoende rust. Waarschijnlijk zal hij of zij dit zelf ook aangeven. Indien het kind nog jong is, leg hem of haar dan in bed zodra hij of zij moe is.
Ook is het van belang dat je kind voldoende blijft drinken, zeker als hij of zij soms last heeft van koorts. Als je kind jonger dan zes maanden is, heeft hij of zij dagelijks ongeveer 150 milliliter per kilo lichaamsgewicht nodig. Als het kind ouder is dan zes maanden, geldt een gemiddelde van 100 milliliter per kilo lichaamsgewicht. Bij kinderen die ouder zijn dan één jaar is het advies zes tot zeven bekertjes per dag. Aangezien de longen van kinderen zeer kwetsbaar zijn voor rook, is het belangrijk dat het kind hier zo min mogelijk aan wordt blootgesteld. De rook is slecht voor de weerstand en irriteert de longen, waardoor de longontsteking kan verergeren.
Heeft de behandelend arts je kind een antibioticakuur voorgeschreven? Het is altijd belangrijk dat deze antibioticakuur wordt afemaakt, ook als het kind zich beter voelt. Indien dit niet wordt gedaan, kan de longontsteking misschien nog niet helemaal zijn verdwenen en kunnen de bacteriën ongevoelig worden voor de antibiotica. Als je kind zich ondanks de antibioticakuur na drie dagen nog niet beter voelt, wordt aangeraden om contact op te nemen met de huisarts. Het kan namelijk zo zijn dat het kind dan een andere antibioticakuur nodig heeft.
Als je een longontsteking kind wilt voorkomen, is het zeer belangrijk dat het kind niet wordt blootgesteld aan sigarettenrook. De rook kan de longen van het kind namelijk beschadigen en is daarnaast ook slecht voor het gehele lichaam. Bij kinderen die jonger zijn dan één jaar is het nog belangrijker om ze niet aan rook bloot te stellen. Heb je zelf een longontsteking opgelopen of heeft iemand anders in het gezin deze aandoening gekregen? Dan is het aan te raden om iedereen in het gezin goed de handen te laten wassen, zodat eventuele besmetting kan worden voorkomen.
Vrijwel alle kinderen worden tegenwoordig op het consultatiebureau ingeënt voor de pneumokokkenbacterie. De kans op een longontsteking als gevolg van besmetting met deze bacterie is daardoor veel kleiner, ook al kan een longontsteking kind nog wel ontstaan als gevolg van infectie met een virus.
