Huidkanker symptomen herkennen
Huidkanker is een aandoening waar ongeveer één op de zes Nederlanders eens in zijn of haar leven mee te maken krijgt. De huidkanker ontstaat wanneer cellen in de huid zich ongeremd gaan delen. Als je een lichte huidskleur hebt loop je een groter risico om huidkanker te krijgen, dan iemand met een donkere huidskleur. In dit artikel leggen we uit hoe huidkanker ontstaat, hoe je de symptomen huidkanker kunt herkennen en wat de behandeling is.
Verschillende vormen
Er zijn vier verschillende vormen van huidkanker. De ene vorm is minder gevaarlijk dan de ander. Het basaalcelcarcinoom is de vorm van huidkanker die het vaakst voorkomt. Dit is tevens de minst gevaarlijkste vorm van huidkanker. Het ontstaat doordat een groep cellen continu nieuwe huidcellen aanmaakt. Over het algemeen groeit het basaalcelcarcinoom langzaam en de kanker zaait vrijwel nooit uit. Daarnaast kan het ook voorkomen dat je te maken krijgt met een plaveiselcelcarcinoom. Hiervan is sprake in ongeveer zestien procent van de gevallen. De kanker ontstaat uit cellen die tussen het huidoppelvlak en de basaalcellen inzitten. Een plaveiselcelcarcinoom is kwaadaardiger dan een basaalcelcarcinoom.
Verder is het mogelijk dat het om een melanoom gaat. Bij ongeveer elf procent van de personen die huidkanker hebben is er sprake van deze vorm. Dit is de meest kwaadaardige vorm van huidkanker, maar gelukkig komt deze aandoening niet in veel gevallen voor. De cellen in huid die verantwoordelijk zijn voor de aanmaak van huidpigment (melanocyten) veroorzaken een melanoom. In veel gevallen ontstaat de melanoom vanuit een moedervlek, maar dit is niet altijd het geval. Als laatste kan er ook sprake zijn van een merkelcelcarcinoom. Deze zeldzame vorm van huidkanker ontstaat uit de merkelcellen van de opperhuid.
Hoe ontstaat huidkanker?
Huidkanker is in een groot deel van de gevallen een gevolg van teveel blootstelling aan UV-straling. Hierbij kan worden gedacht aan UV-straling in zonlicht, maar ook aan kunstmatige UV-straling uit zonneapparatuur. De huidcellen kunnen hierdoor beschadigen, waardoor er huidkanker kan ontstaan. Niet alleen de hoeveelheid UV-straling waarin je je gehele leven bent blootgesteld heeft een grote invloed bij het ontstaan van huidkanker. Als je tijdens de kinderjaren tot ongeveer vijftien jaar overmatig aan UV-straling bent blootgesteld, verhoogt dit het risico op basaalcelkanker op latere leeftijd. De kans op huidkanker neemt daarnaast ook toe als je vaker verbrandt.
De gevoeligheid voor UV-straling hangt samen met het type huid dat je hebt. Als je een lichtere huid hebt (huidtype 1 of 2), is de zon schadelijker voor je lichaam dan voor mensen met een ander huidtype. De kans op verbranding is met een lichter huidtype ook groter. Aangezien de hoeveelheid UV-straling de kans op huidkanker kan verhogen, lopen mensen die veel buiten werken of in de tropen wonen ook een hoger risico. UV-straling in combinatie met bruiningsmiddelen die psoraleen bevatten is eveneens een risicofactor, maar de verkoop van deze producten is sinds 1997 in de EU verboden).
Verder is het zo dat de kans op het ontwikkelen van een melanoom hoger is, als je meer dan vijftig goedaardige of drie onrustige moedervlekken hebt. Bij bepaalde vormen van huidkanker lijkt er tevens sprake te zijn van een erfelijke aanleg. Mensen boven de vijftig lopen een hogere kans om een basaalcelcarcinoom of een plaveiselcelcarcinoom te krijgen. Als je last hebt van een lage weerstand - bijvoorbeeld door een ernstige ziekte of het gebruik van medicijnen die de weerstand verlagen -, kan het risico op huidkanker ook groter zijn.
Symptomen huidkanker herkennen
Bij een basaalcelcarnicoom kun je de symptomen huidkanker herkennen aan een glad knobbeltje met een parelmoerachtige glans. Het knobbeltje groeit langzaam en soms zie je hier ook bloedvaatjes doorheen lopen. Er kan een zweertje in het midden van het knobbeltje ontstaan en dit zweertje heeft een rand met een tevens een parelmoerachtige glans. Er ontwikkelt zich uiteindelijk een korstje op het zweertje en gaat er ook weer eenvoudig vanaf. Daarna ontstaat er vaak weer een nieuw korstje.
De huidkanker symptomen van een plaveiselcelcarcinoom kun je herkennen aan een bultje dat huidkleurig of lichtroos is. Het oppervlak voelt in veel gevallen ruw aan en het bultje kan langzaam groter worden. Het plaveiselcelcarcinoom kan zich op alle plaatsen van het lichaam voorkomen. Uiteindelijk kan deze vorm van huidkanker uitgroeien tot een grote tumor.. Het is echter ook mogelijk dat een plaveiselcelcarcinoom eruit ziet als een wondje dat langzamerhand groter wordt.
Een melanoom komt meestal voort uit een moedervlek en daarom is het belangrijk om moedervlekken die zich anders gaan gedragen goed in de gaten te houden. Het kan echter ook voorkomen dat een melanoom uit het niets op de huid ontstaat en daarom moet je ook letten op andere verdachte plekken. Een melanoom heeft niet dezelfde vorm vaan beide kanten en bestaat uit verschillende kleuren (zwart, bruin, rood en wit). Over het algemeen is een melanoom ook een stuk groter dan een normale moedervlek (diameter is meer dan zes millimeter) en de rand van de vlek is vaag en soms aflopend.
De huidkanker symptomen van een merkelcelcarnicoom kun je herkennen aan ronde, glanzende knobbel op de huid. Deze knobbel is rood of roodpaars van kleur. Een merkelcelcarnicoom ontstaat vaak op het hoofd, de hals of de armen, maar het kan eveneens op andere plaatsen op het lichaam voorkomen.
Wanneer naar de huisarts?
Zodra je vreemd bultjes op het lichaam tegenkomt of veranderende moedervlekken en je dit niet vertrouwt, is het belangrijk om even langs de huisarts te gaan. De huisarts kan het plekje onderzoeken en je eventueel doorverwijzen naar een specialist voor onderzoek. Er wordt dan onder plaatselijke verdoving een stukje van het weefsel weggehaald en dit wordt onderzocht onder een microscoop. Ook kan de specialist het hele plekje direct verwijden, indien de verdenking van huidkanker erg groot is. Het weefsel dat is verwijderd, wordt dan tevens onderzocht onder een microscoop om te kijken of er sprake is van huidkanker.
Behandeling
Er zijn verschillende behandelingen mogelijk voor huidkanker. Meestal wordt de tumor in ieder geval verwijderd. Zo kan de tumor onder plaatselijke verdoving worden weggesneden. Het stukje weefsel dat is verwijderd wordt daarna onderzocht in een laboratorium om te controleren of het inderdaad om huidkanker gaat en of de gehele tumor tumor is verwijderd. Het is ook mogelijk dat ervoor wordt gekozen om de tumor te bevriezen. Hierbij wordt een vloeibare stikstof gebruikt. Een andere mogelijke behandeling is het wegbranden van de tumor door middel van elektrocoalgulatie.
Daarnaast kan er worden gekozen voor bestraling, waarbij de kankercellen met behulp van radioactieve straling kapot worden gemaakt. Dit wordt ook ingezet als de kanker zich verder in het lichaam heeft verspreidt. Ook kan de behandeling bestaan uit chemotherapie, waarbij je een crème op de huid dient aan te brengen die de tumorcellen zal doden. Lichttherapie behoort eveneens tot de mogelijke behandelingen bij huidkanker. Hierbij wordt eerst een crème op de tumor aangebracht om de tumorcellen gevoelig te maken voor een bepaald soort licht. Daarna wordt de plek beschenen met dit licht en gaan de tumorcellen kapot.
Bij een basaalcelcarcinoom of een melanoom kan ook nog worden gekozen voor immunotherapie. Hierbij wordt je afweersysteem gestimuleerd om de kankercellen zelf op te ruimen. Als je een plaveiselcelcardinoom hebt, wordt er gekozen voor een operatie of een bestraling. Bij een melanoom kiest de arts vaak ook voor een operatie en eventuele uitzaaiingen kunnen soms ook operatief worden verwijderd.
Huidkanker voorkomen
Huidkanker is helaas niet helemaal te voorkomen, maar je kunt wel een aantal dingen doen om de kans op huidkanker te verkleinen. Zo kun je in de zon het beste beschermende kleding, een zonnebril en een zonnehoed dragen om jezelf te beschermen tegen de UV-straling. Verder is het aan te raden om je op warme dagen meerdere malen per dag royaal in te smeren met zonnebrandcrème met een hoge beschermingsfactor. Heet is beter om niet te zonnen tussen elf uur 's ochtends en drie uur 's middags, omdat dan de meeste UV-straling in de huid kan dringen. Probeer ook te voorkomen dat je verbandt en vermijd zonnebanken.
