Een lekkende hartklep kan door diverse factoren worden veroorzaakt. Hieronder noemen we de voorkomende oorzaken.
Je kunt problemen met hartkleppen krijgen door de verkalking van de klepbladen. Hierdoor wordt de opening waar het bloed doorheen stroomt nauwer en wordt het moeilijker voor het bloed om er doorheen te geraken. Dit betekent dat het hart harder dient te pompen om het bloed de goede kant op te laten gaan. Harder pompen betekent ook een zwaardere belasting voor het hart.
Ook een vergroeiing van de klepbladen kan de oorzaak zijn van een hartklepaandoening. Als de hartkleppen beschadigd, verslapt of uitgerekt zijn, kan dit ook tot problemen lijden. De meeste afwijkingen van de hartkleppen worden aangetroffen in de linkerharthelft. Aan deze kant staat een grotere druk op de kleppen dan aan de rechterkant van het hart.
Een lekkende hartklep kan ontstaan door slijtage van de hartklep, maar er kan ook een erfelijk bepaalde of aangeboren oorzaak zijn. In het geval van slijtage van de hartklep, is de oorzaak terug te vinden in de leeftijd van de patiënt. De ouderdom zorgt eenvoudigweg voor de slijtage ervan. De kleppen kunnen door verkalking stugger en harder worden waardoor de doorgang weer nauwer wordt of de klep gaat lekken. Als de kleppen lekken of de doorgang voor het bloed nauwer wordt, dient het hart harder te pompen. Dit zorgt voor schade aan het hart, hetgeen uiteindelijk resulteert in hartfalen.
Als de lekkende hartklep aangeboren is, kan deze zich al vlak na de geboorte openbaren, maar het kan ook langere tijd duren voordat de symptomen zich voordoen. De klepbladen bij een aangeboren hartafwijking kunnen te groot of te klein zijn, maar zijn soms ook aan elkaar verkleefd waardoor de opening waar het bloed doorstroomt vernauwd is. Ook kunnen zich problemen voordoen na een ziekte. Ook reuma en bacteriële infecties kunnen de hartkleppen aantasten. Als deze beschadigen of er littekens op achter blijven, gaan de verschillende klepdelen aan elkaar kleven waardoor de doorgang nauwer wordt of de klep zelf gaat lekken. Een hartinfarct kan de klep ook schade berokkenen.
Bij een lekkende hartklep hebben patiënten vaak last van verschillende klachten. Deze klachten zullen zich nog niet zo snel voordoen als het een lichte lekkage of afwijking betreft, maar naarmate deze erger wordt, komen er ook meer klachten naar voren. Het gaat hierbij om kortademigheid, vermoeidheid, pijn op de borst, duizeligheid bij inspanning, een onregelmatige hartslag en opgezette voeten (door het vasthouden van vocht).
Als je een aantal van deze kenmerken vertoont, is het verstandig om hiermee naar een arts te gaan. Deze zal eerst luisteren naar het hart en de cardioloog kan onderzoek doen of er sprake is van een hartklepafwijking. Om de aard en ernst van de aandoening te onderzoeken worden de volgende methodes gebruikt: echocardiografie, hartkatheterisatie of een hartfilmpje (ECG).
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose lekkende hartklep kan worden gesteld aan de hand van verschillende onderzoeken. De behandelend arts kan kiezen voor echocardiografie, hartkatheterisatie en/of een ECG.
Wanneer het functioneren van het hart wordt onderzocht, kan men hiervoor gebruik maken van een echocardiografie of de zogenaamde Dopplertechniek of een Duplexonderzoek. Bij alle technieken wordt gebruik gemaakt van ultrageluidsgolven. Deze brengen de bouw, de ligging en de grootte van de vaten in beeld. Als er afwijkingen aan het hart of aan de kleppen zijn, kun je deze met zo’n onderzoek ook zien. De drie verschillende onderzoeken lijken op elkaar alleen is de houding van de patiënt en de duur van het onderzoek verschillend.
Bij de onderzoeken wordt gebruik gemaakt van een soort microfoontje, een transducer, die op de huid geplaatst wordt. Deze zendt en ontvangt tegelijkertijd golven die niet hoorbaar zijn voor de mens. Deze golven worden omgezet naar beelden op een monitor. De onderzoeken duren meestal 30 tot 45 minuten. Na het onderzoek kunnen de volgende beelden weergegeven worden: de grootte van de hartkamers, de dikte van de hardspier, of er eerdere infarcten geweest zijn, de pompfunctie van het hart en het functioneren van de kleppen. Ook worden mogelijke afwijkingen aan de vaten zichtbaar en kun je zien hoe snel het bloed stroomt en in welke richting het gaat. Zo kan worden ontdekt of het om een lekkende hartklep gaat.
Bij een hartkatheterisatie wordt gekeken of er vernauwingen in de kransslagaders rondom het hart zitten. Als deze er zijn, zal het bloed daar slechter doorstromen en is de kans op verstopping en daarmee een hartinfarct groter. Een hartkatheterisatie is geen extreem gevaarlijke ingreep, maar kan wel als vervelend beschouwd worden en een licht kriebelend gevoel geven.
Er wordt een katheter aangebracht via de lies en deze gaat naar het hart om er een filmpje van te maken. De ingreep vindt plaats onder plaatselijke verdoving en is niet pijnlijk. Een onprettige bijkomstigheid kan bijvoorbeeld een bloeduitstorting zijn rond de plek waar de katheter is ingebracht. Sommige mensen kunnen overgevoelig reageren op de ingebrachte contrastvloeistof of de jodium en pleisters die gebruikt worden. Soms ontstaat er een afwijking van het hartritme of krijgt de patiënt kramp in de kransslagader.
Als iemand klachten heeft op de borst die kunnen duiden op hartproblemen wordt er altijd als eerste een hartfilmpje gemaakt. Dit is een simpele handeling die geen pijn doet. Er worden elektroden op verschillende plekken op de huid geplaatst die verbonden zijn met een ECG apparaat. Deze registreren de elektrische stroompjes die de hartspier laten samentrekken. Het onderzoek laat het volgende zien: eventuele hartritmestoornissen, of er een zuurstofgebrek is bij het hart, of dat er sprake is van een acuut hartinfarct of dat al eerder heeft plaatsgevonden. Ook kan aangetoond worden of het hart vergroot is.
Er is niet altijd een behandeling nodig voor een lekkende hartklep. Soms zijn de klachten niet ernstig en dienen deze alleen regelmatig gecontroleerd te worden. Problemen in de linkerharthelft zijn vaak ernstiger dan rechts en worden eerder behandeld. Als er een behandeling nodig is, bepaalt de cardioloog waar deze uit zal bestaan en hoe snel er mee begonnen dient te worden.
Een klepafwijking zoals een lekkende hartklep kan met medicatie behandeld worden. Dit zal zelfs de eerste optie zijn. Wel is dit een ingewikkelde en nauwkeurige onderneming. Om het hart te ontlasten zodat het minder hard hoeft te pompen, wordt medicatie gegeven die de pompfunctie van het hart ondersteunt. Ook krijg je medicatie die ervoor zorgt dat er meer vocht afgevoerd wordt door je lichaam. Veel vocht in je lichaam zorgt er namelijk ook voor dat je hart harder pompt.
Behalve deze medicatie wordt er vaak voor gekozen om pillen voor te schrijven die bloeddrukverlagend werken. Want ook een hoge bloeddruk verhoogt de druk op het hart. De medicatie wordt gecombineerd met een dieet waarin minder zout genuttigd wordt en waarbij je ook minder vocht tot je mag nemen. Dit is allemaal bedoeld om het hart te ontlasten. Omdat alle medicatie samen een behoorlijke impact zal hebben op de maag en een maagzweer voorkomen dient te worden, krijg je ook nog maagbeschermers mee. Daarnaast bestaat de medicatie die zorgt voor de afvoer van vocht uit het lichaam voornamelijk uit plastabletten en daarom wordt ook het functioneren van de nieren nauwlettend in de gaten gehouden.
De lekkende hartklep zal door medicijngebruik niet verdwijnen, deze blijft altijd bestaan. Als medicatie niet meer afdoende is, kan er ook voor gekozen worden de hartklep te repareren of te vervangen. Hiervoor zijn een aantal verschillende operaties mogelijk. Met name bij kinderen worden nieuwe kleppen geplaatst die gemaakt zijn van lichaamseigen materialen. Deze groeien met het hart mee en kunnen in principe een leven lang meegaan.
