Elk jaar stromen onze brievenbussen vol met allerhande kerstkaarten met wensen voor de kerst. Trouwens, niet alleen voor de kerst maar ook voor het nieuwe jaar, dat al een week ná de kerst van start gaat. Het jaarlijks sturen van kerstkaarten is niet een typische Nederlandse gewoonte, je komt over de hele wereld kerstkaarten tegen die naar vrienden, kennissen en familieleden worden gestuurd. Het betekent overal ter wereld topdagen voor de postdiensten!
De vroegst bekende vorm van een kerstgroet is te herleiden tot de middeleeuwen. Hier werden nog geen gedrukte of geschreven kaarten rondgestuurd, maar werden aan kasteelheren of aan geliefden houtsnijwerken met kersttaferelen aangeboden. In later tijden werden kerstwensen toegevoegd aan brieven die in december naar familie en vrienden werden gestuurd. De kerstkaart zoals wij die kennen ontstond in de negentiende eeuw. Voor zover nu achterhaald kan worden was het de Engelse tekenaar John Callcott Horsley die in 1843 een kaart maakte waarop een kerst vierend gezin was afgebeeld, samen met de tekst ‘A Merry Chirstmas and a Happy New Year to You’. In Nederland werden door de Amsterdamse boekhandelaar Koster in 1873 nieuwjaarskaarten, met een rijm erop, aangeboden. Het waren wel initiatieven in de richting van de kerstkaart, maar het was nog geen massale gebeurtenis. Dat veranderde omstreeks 1875. De in Duitsland geboren drukker Louis Prang begon in die tijd in de Verenigde Staten met een massale productie van kerstkaarten. De kerstkaarten werden in Amerika populair en al snel werden ook buiten Amerika kerstkaarten verzonden aan familie en vrienden. In Nederland zorgen de kerstkaarten voor een topdrukte bij PostNL, dat vele tientallen miljoenen kerstkaarten in korte tijd verwerkt. Elk jaar worden er vele tijdelijke krachten ingezet om die stroom kerstpost te helpen verwerken. Kerstkaarten blijven populair en zijn toch een stuk leuker dan de vele digitale wensen die rond deze tijd ook in toenemende mate worden verstuurd.
Het is inderdaad een feit dat elk jaar de kaartkriebels ons te pakken krijgen. De adreslijsten worden tevoorschijn gehaald en worden hier en daar wat aangepast. Dan worden de kerstkaarten geschreven. Liefst bijtijds, zodat de kerstwensen ook vóór de kerst de ontvangers bereiken, want de topdrukte maakt dat de kerstpost er soms een aantal dagen over doet voor deze bij de ontvanger in de brievenbussen glijdt. Aan wie we al die kaarten sturen? Dat blijft niet beperkt tot naaste familie of vrienden. Ook kennissen, collega’s en buurtbewoners kunnen in je kerstkaartenkring zijn opgenomen.
Onze kerstkaarten beperken zich niet tot de kerstdagen alleen. In de meeste gevallen worden wensen voor de kerstdagen gecombineerd met de beste wensen voor het aankomende nieuwe jaar. Alleen een voorgedrukte kerst- of nieuwjaarswens is natuurlijk wat kaal. Een persoonlijk toegevoegd woordje doet het op de kaart altijd goed.
Omdat kerst- en nieuwjaarskaarten zoveel worden geschreven en gestuurd is er ook een enorme markt met een uitgebreid aanbod op dit gebied. Als je zo eens door de collectie van vorig jaar kijkt, als je die tenminste nog hebt, dan komen er heel wat rendieren, kerstmannen, kerstbomen, engeltjes en traditionele kersttaferelen voorbij, al of niet voorzien van een witbesneeuwd landschap. De winterse voorstellingen roepen ergens in ons de hoop wakker, dat het dan dit jaar misschien wél een keer een witte kerst zal worden. Met zoveel verschillende kerstkaarten lijkt het onmogelijk dat je dubbelen krijgt, maar ook dat komt elk jaar wel voor. Begrijpelijk, maar toch altijd net even een beetje minder leuk.
Natuurlijk is de ontvanger van jouw kaart er blij mee dat je hem of haar niet bent vergeten. Die blijdschap wordt vergroot als jouw kerstkaart bijzonder en origineel is. Want hoe origineler de kaart, hoe meer deze wordt bekeken, gelezen en gewaardeerd. Probeer daarom wat meer originaliteit in je kerstkaart te krijgen, zodat de kaart een exclusief exemplaar wordt. En dat hoeft helemaal niet zo moeilijk te zijn, maar het kost je wel een beetje tijd.
Je kunt bijvoorbeeld je kerstkaarten zelf gaan plakken en knippen. Dat kan een leuke hobby zijn, maar het is wel arbeidsintensief. Bovendien zijn niet alle plak- en knipwerkjes even goed bestand tegen het postverwerkingsproces. Dergelijke kunststukjes kun je ook beter in een envelop versturen, zodat je zelfgemaakte kerstkaart ook heelhuids de postsorteercentra overleeft. Maar als je kaart aankomt kun je ervan verzekerd zijn dat je persoonlijke en zelfgemaakte kaart over het algemeen zeer wordt gewaardeerd.
Je hoeft niet altijd met lijm en schaar aan de slag, je kunt ook gebruik maken van de computer om prachtige kaarten te construeren. Met een persoonlijke foto, al of niet in grappige of ontroerende poses hebben altijd een positief effect. Als je zelf je foto’s zo kunt bewerken dat kerstige elementen als kerstmannen, kerstballen, sterren, etc. aan je foto’s worden toegevoegd dan wordt het geheel nog leuker. Je hoeft niet altijd zelf op de foto te staan (of je kinderen), maar je kunt ook kiezen voor passende landschappen, of zelfs voor bijzondere gebouwen. Het toevoegen van de persoonlijke noot is wel belangrijk, omdat je hiermee de ontvanger kunt laten weten wat er voor bijzonders en persoonlijks te zien is. Vind je dit allemaal lastig, dan kun je ook van online services gebruik maken om de kaart samen te stellen. Online afdrukservices maken meestal gebruik van mallen, wat het opmaken van de layout een stuk gemakkelijker maakt.
En dan een tip die een klein beetje meer tijd kost, maar wel erg belangrijk is. Een kerstkaart waar je alleen de tekst op hebt staan ‘Zalig kerstfeest en een gelukkig nieuwjaar’, of zoiets, is erg ‘standaard’, en weinig origineel of persoonlijk. Hoewel je misschien erg veel aandacht hebt besteed aan de afbeelding komt hierdoor het geheel niet erg persoonlijk over. De ontvanger neemt de kaart ‘ter kennisneming’ aan en zal er misschien niet de waarde aan hechten die je bedoeld had. Dat is natuurlijk jammer. Door het toevoegen van een korte persoonlijke boodschap van enkele regels zorg je dat de kaart door de ontvanger met blijdschap en aandacht wordt gelezen. En dát is toch de bedoeling van een kerst- en nieuwjaarswens?
