Malaria ontstaat als gevolg van infectie met een parasiet. Deze parasiet is van het geslacht Plasmodium en kan worden overgedragen door bepaalde muggen. Deze muggen raken eerst geïnfecteerd met de parasiet doordat de een besmet persoon steken. Als ze vervolgens een ander persoon steken, raakt deze persoon besmet met de parasiet. Er zijn vijf verschillende parasieten die malaria kunnen veroorzaken, namelijk Plasmodium falciparum, Plasmodium vivax, Plasmodium ovale, Plasmodium malariae en Plasmodium knowlesi.
Besmetting via muggen is de meest voorkomende oorzaak van verspreiding, maar er zijn ook andere manieren waarop je besmet kunt raken. Zo kun je bijvoorbeeld malaria krijgen door het delen van besmette naalden of wonden van infectienaalden. Het is ook mogelijk dat je de infectieziekte oploopt als gevolg van een orgaantransplantaties of een bloedtransfusie, indien het orgaan of het bloed geïnfecteerd is met een malaria parasiet. Het is ook mogelijk dat een zwangere vrouw de parasiet overdraagt op het ongeboren kind, maar dit gebeurt slechts zeer zelden.
Aangezien malaria fataal kan zijn, is het van groot belang dat je de malaria symptomen kunt herkennen. Meestal treden de symptomen op in aanvallen die ongeveer vier tot acht uur duren. Elke paar dagen komen deze aanvallen terug. De eerste malaria symptomen treden meestal ongeveer acht tot tien dagen na besmetting op. De maraliaparasieten vermenigvuldigen zich namelijk eerst in de lever en binden zich daarna pas aan de rode bloedcellen. De malaria symptomen zijn ook afhankelijk van de vorm van malaria en je persoonlijke situatie.
Een aantal klachten komen vaak voor bij malaria. Zo krijg je vrijwel altijd te maken met koorts en koude rillingen. Daarnaast kun je ook last krijgen van hoofdpijn, spierpijn, overgeven en diarre. De parasieten kunnen er ook voor zorgen dat de lever en de milt opgezet raken. Twee andere regelmatig voorkomende malaria symptomen zijn bloedarmoede en geelzucht.
Indien je op reis bent of je bent op reis geweest in de (sub)tropen en je hebt meer dan twee dagen last van symptomen die op griep lijken, moet je er rekening mee houden dat het om malaria kan gaan. Zelfs als je anti-malariapillen hebt geslikt, is het mogelijk dat je toch een infectie hebt opgelopen. Daarom is het belangrijk om langs een arts te gaan zodra je terugkomt van je reis, als je last hebt van deze symptomen. De arts kan dan een bloedonderzoek doen en zien of er malariaparasieten aanwezig zijn in je rode bloedcellen. Als dit het geval is, kan de arts vaststellen dat het om malaria gaat.
De behandeling van malaria zal bestaan uit anti-malariamedicatie. Afhankelijk van de vorm van malaria, het gebied waar je bent geweest en je persoonlijke situatie, wordt bepaald welke medicijnen het beste zijn voor de behandeling. Vroeger werden voornamelijk kinine en chloroquine gebruikt tegen malaria, maar deze twee medicijnen kunnen niet meer altijd worden ingezet. Dit komt doordat bepaalde parasieten in sommige gebieden resistent zijn geworden voor deze middelen, waardoor ze hiervan niet meer doodgaan. Als de arts ervanuit gaat dat je bent besmet met een parasiet die resistent is voor deze middelen, kan hij je wel nog mefloquine of atovaquone voorschrijven. Deze middelen werken dan nog wel.
Het beste is natuurlijk altijd om malaria te voorkomen. Daarom wordt altijd aangeraden om malariapillen in te nemen als je naar een gebied reist waar je het risico loopt om deze infectie op te lopen. Helaas is er nog geen vaccin tegen malaria, maar de malariapillen kunnen ook preventief worden gebruikt. De malariapillen kunnen alleen worden verkregen op voorschrift van een arts. De arts bepaalt aan de hand van het gebied waar je naartoe gaat en je persoonlijke situatie welke malariapillen het beste zijn.
De malariapillen werken echter niet altijd. Om die reden is het belangrijk dat je zelf ook voorzorgsmaatregelen neemt. De muggen die malaria kunnen overdragen steken pas na zonsondergang. Draag daarom vanaf die tijd bedekkende middelen en smeer onbedekte lichaamsdelen in met muggenwerende middelen, zoals DEET. Ook is het belangrijk dat je ervoor zorgt dat je slaapkamer vrij is van muggen. Als dit niet mogelijk is, kun je ook onder een klamboe slapen.
