In het boek 'The Peter Pan Syndrome: Men Who Have Never Grown Up" beschreef Dr. Dan Kiley het Peter Pan syndroom voor het eerst. Het verschijnsel beschrijft mannen die zich op volwassen leeftijd nog als kinderen blijven gedragen en narcistisch en verwend gedrag vertonen. Niets voor niets koos Dr. Dan Kiley voor deze associatie: in de tekenfilm wilde Peter Pan ook onvolwassen blijven en hij vertoonde conflicterende gevoelens richting Wendy en Tinkerbel. Daarnaast had hij de behoefte aan een moederlijk type van zijn eigen leeftijd.
Later publiceerde Dr. Dan Kiley het boek 'The Wendy Dilemma: When Women Stop Mothering Their Man'. Dit boek beschrijft de moederlijke en beschermende rol van de vriendin van Peter Pan. Hierdoor wordt het gedrag van Peter Pan juist uitgelokt en in stand gehouden.
De term 'Peter Pan syndroom' is in de psychologie erkend. Soms wordt dit verschijnsel ook wel het Michael Jackson syndroom genoemd. Michael Jackson was namelijk een van de meest beroemde personen die aan dit syndroom leek te lijden.
Het lijkt erop dat het Peter Pan syndroom ontstaat uit problemen met socialisatie die tijdens de kindertijd al optreden. Het kan bijvoorbeeld voorkomen dat iemand op volwassen leeftijd met dit syndroom te maken krijgt, omdat hij als kind niet de kans krijgt om op te groeien. Andere psychologen zijn weer van mening dat overbezorgd ouderschap bijdraagt aan het ontstaan van het Peter Pan syndroom. Ook het Wendy dilemma ontstaat vermoedelijk als gevolg van problemen in de kindertijd.
Het belangrijkste kenmerk van het Peter Pan syndroom is het niet volwassen willen en misschien ook niet kunnen worden. Mannen met dit syndroom zijn wel al op volwassen leeftijd, maar zelf voelen ze zich nog net een jongen. Hun omgeving verwacht echter dat ze zich volwassen gedragen, waardoor ze die jongen eigenlijk niet meer kunnen zijn. Ze vertonen puberaal en onverantwoord gedrag en zijn bang om zich te binden. Manipulatie, narcisme en afhankelijkheid zijn andere kenmerken van dit syndroom.
Vaak hebben mannen met het Peter Pan syndroom moeite met hun gevoelens en gedragen ze zich als een verwend kind. Rebelsheid, egocentrisch gedrag en macho trekjes zien we ook regelmatig terug. Verder hebben ze ook een wens om bemoederd te worden en zoeken daarom een partner die de moederrol op zich neemt. Ze hechten veel waarde aan hun uiterlijk, hebben weinig zelfvertrouwen en kunnen slecht tegen kritiek. Daarnaast houden ze zich niet aan hun beloften en wisselen ze vaak van partner. Dit laatste heeft uiteraard ook te maken met hun angst om zich te binden. Daardoor kunnen ze niet goed voor een langere periode met één persoon samen zijn.
Het Peter Pan syndroom wordt onderkend in de psychologie en er zijn daarom verschillende therapieën voor dit syndroom beschikbaar. Het doel van deze therapieën is een man met het Peter Pan syndroom op weg helpen om volwassen te worden en hierbij passend gedrag te ontwikkelen. Ook zal een man met behulp van een van deze therapieën leren beseffen dat hij nu verantwoordelijkheden heeft en hier zelf iets mee moet doen. Alleen dromen helpt hem uiteindelijk niet verder.
Therapie alleen is echter lang niet altijd voldoende. Het is ook belangrijk dat een man met het Peter Pan syndroom hulp krijgt vanuit zijn omgeving. Als de omgeving mee blijft gaan met het gedrag van deze man, dan zal hij dit gedrag blijven tonen. Indien je hem ermee confronteert, zal hij hier echter voor vluchten. Het beste is om stapje voor stapje minder mee te gaan in het gedrag van Peter Pan en hem langzaamaan te confronteren met het echte leven. Als je een Peter Pan in je omgeving hebt en deze persoon graag wilt helpen, kun je hiervoor ook boeken en zelfhulpboeken lezen die je leren hoe je om kunt gaan met een Peter Pan en hoe je hem kunt helpen.
Heb je een partner met het Peter Pan syndroom? Het kan vaak lastig zijn om hiermee om te gaan. Echter is het natuurlijk ook mogelijk om hem te helpen om volwassener gedrag te gaan vertonen. Probeer hem er langzaamaan van te overtuigen dat dit gedrag niet kan en dat hij zich volwassener moet gedragen. Wees je ook bewust van je eigen grenzen en blijf hierbij. Geef niet toe aan het gedrag van je partner als hij de grenzen wil overschrijden. Indien je partner voorstelt om activiteiten te ondernemen dit niet bij zijn leeftijd passen, moet je hier niet aan meedoen en hem uitleggen waarom dit gedrag ongepast is voor zijn leeftijd.
Vaak geeft een man met het Peter Pan syndroom de mensen in zijn omgeving de schuld voor zijn eigen fouten. Laat je echter geen schuld aanpraten als je iets niet hebt gedaan en wijs hem erop dat dit niet jouw fout was. Probeer ook zo min mogelijk te reageren op hun klachten. Verder is het belangrijk dat je hem zijn fouten laat inzien, ook al vindt hij dat zelf niet leuk om te horen.
Er zijn verschillende beroemde personen die last lijken te hebben van Peter Pan syndroom. Eerder al noemden we Michael Jackson en dit is meteen ook de meest bekende. Daarnaast hebben ook Steven Spielberg en Kevin Costner last van dit syndroom. Zij hebben zelf aangegeven zich hiermee te kunnen identificeren. Ondanks hun syndroom hebben zij toch hard gewerkt aan het realiseren van hun doelen en daardoor ook veel bereikt.
In de tekstenfilm is Wendy de vriendin van Peter Pan. Zij gedraagt zich als een moederfiguur tegenover hem en is overbeschermend. Ze doet alles voor haar vriend en is daarnaast ook bezitterig. Hiermee hoopt ze de relatie in stand te houden. Eigenlijk neemt ze de moederrol over en hier is een man met het Peter Pan syndroom juist naar op zoek. Door deze rol op zich te nemen zorgt ze er echter voor dat Peter Pan nog niet steeds niet volwassen zal worden en ze houdt het syndroom hiermee in stand.