Er zijn niet veel statistieken bekend over pityriasis rosea. Niet iedereen neemt contact op met een huisarts bij deze huidaandoening. Wel is bekend dat pityriasis rosea voornamelijk voorkomt bij kinderen en jongeren in de leeftijdscategorie vijftien tot dertig jaar. Ook komt pityriasis rosea in de wintermaanden vaker voor dan in de zomermaanden.
Er is onderzoek gedaan naar de mogelijke oorzaken van pityriasis rosea, maar het is nog niet bekend hoe deze aandoening ontstaat. Er wordt echter door verschillende artsen vermoedt dat een infectie met een virus de huiduitslag veroorzaakt. Hierbij wordt gedacht aan bepaalde typen van het herpesvirus. Dit is echter nog niet met zekerheid vastgesteld. Het is wel zo dat pityriasis rosea vaak ontstaat vlak nadat iemand verkouden is geweest of te kampen heeft gehad met een lichte griep. Om deze redenen wordt deze huidafwijking ook wel huidgriep genoemd. Hierdoor is ook te verkloten waarom pityriasis rose in de wintermaanden vaker voorkomt dan in de zomermaanden.
Het is dus niet bekend wat nu eigenlijk de oorzaak is van pityriasis rosea, maar er is wel een vermoeden dat deze aandoening ontstaat als gevolg van een infectie met bepaalde typen van het herpesvirus. Als dat het geval is, zou de aandoening ook besmettelijk kunnen zijn. Het lijkt er echter op dat er wel een kans op besmetting is, maar dat dit niet zo vaak voorkomt. Er zijn wel gevallen bekend waarbij twee of meer gezinsleden tegelijkertijd of direct na elkaar last krijgen van deze huiduitslag, maar dit komt slechts een enkele keer voor. Als je zelf pityriasis rosea hebt of iemand in je directe omgeving, hoef je je dus geen zorgen te maken om besmettingsgevaar. De kans op besmetting is namelijk zeer gering.
Het eerste symptoom dat optreedt als je last hebt van pityriasis rosea is een rode, schilferende plek. Deze plek ontstaat meestal op romp, op een bovenbeen, op een bovenarm of in de hals. Deze plek is ovaal van vorm en ongeveer twee tot vijf centimeter groot. Vaak noemen we dit ook wel de 'moederplek', aangezien deze plek eerst ontstaat en er vervolgens meerdere plekjes ontstaan. In een periode van ongeveer tien dagen zal de huiduitslag zich uitbreiden en zie je steeds meer plekjes. Deze plekjes zijn roze of rood van kleur en gaan vaak schilferen. Vaak gaan de plekjes ook licht jeuken. Je kunt vaak direct al herkennen dat het niet om een moedervlek gaat, aangezien de plekjes wat kleiner zijn en minder vurig.
Bij pityriasis rosea vormen de plekjes zich volgens een bepaald patroon wat we ook wel de 'splijtlijnen van de huid' noemen. De huiduitslag verspreidt zich naar de rug en de borst en vormt hier een patroon van de takken van een kerstboom. Dit is een karakteristiek kenmerk voor de aandoening pityriasis rosea. Doordat dit patroon zo duidelijk is en enkel bij deze huidafwijking voorkomt, is het voor artsen en dermatologen gemakkelijk om te herkennen dat het om pityriasis rosea gaat.
De huiduitslag komt het meest voor op de romp, de bovenbenen en de armen, maar verspreidt zich dus ook vaak naar de borst en de rug. Daarnaast kunnen de roze/rode, schilferende plekjes ook op andere plekken van het lichaam ontstaan, bijvoorbeeld in het gezicht of bij kinderen op het behaarde hoofd. Pityriasis rosea gaat verder niet gepaard met ziek zijn. Over het algemeen heb je enkel last van de rode, schilferende vlekken op je huid. De huiduitslag geeft bij ongeveer 25 tot 75% van de patiënten een jeukend gevoel. Wel kan het voorkomen dat je je wat 'grieperig' voelt. Het is echter niet zeker of dat wel een gevolg is van de huidziekte of dat dit nog een klacht is van de verkoudheid of de griep die de meeste patiënten voor het ontstaan van pityriasis rosea hebben gehad.
De aandoening kan in sommige gevallen ook iets anders lopen dan hierboven is beschreven. Het verloop van de ziekte kan namelijk per persoon verschillende zijn en ook de mate waarin de huiduitslag en de jeuk zich voordoen kan bij elk persoon anders zijn. Na ongeveer zes tot acht weken zal de huiduitslag over het algemeen vanzelf verdwijnen.
De behandelend arts kan de diagnose pityriasis rosea meestal stellen aan de hand van het verhaal van de patiënt en het karakteristieke aspect van de huiduitslag. Eerst zal de arts je een aantal vragen stellen om in kaart te brengen van welke klachten je last hebt. Vervolgens zal hij of zij een lichamelijk onderzoek uitvoeren om te controleren of er sprake is van het typische aspect van de huiduitslag. Aan de hand van jouw antwoorden op de gestelde vragen en het lichamelijk onderzoek kan de behandelend arts meestal wel de diagnose pityriasis rosea stellen.
Het kan soms echter voorkomen dat de diagnose pityriasis rosea niet direct kan worden gesteld, aangezien de symptomen in een aantal gevallen veel weg kunnen hebben van andere afwijkingen aan de huid. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als de ziekte nog in de beginfase zit. De huisarts of de dermatoloog kan je dan vragen om na een aantal weken terug te komen. Dan zal de arts je opnieuw vragen welke klachten er optreden en nogmaals een lichamelijk onderzoek uitvoeren om de huiduitslag te bekijken. Bij pityriasis rosea zal de huiduitslag zich binnen enkele weken verder hebben verspreid en kan worden gekeken of er sprake is van het kenmerkende aspect van deze aandoening. In de meeste gevallen is het niet nodig om een stukje huid af te nemen voor microscopisch onderzoek.
Pityriasis rosea is een vervelende maar onschuldige aandoening die na enkele weken weer vanzelf zal genezen. Om die reden is er ook geen behandeling voor deze aandoening nodig. Als je veel last hebt van de jeuk of de droogheid en schilfering van de huid, kun je er wel voor kiezen om deze klachten te verminderen met behulp van bepaalde medicatie. Je kunt de jeuk behandelen met lokale anti-jeukmiddelen die je bij de apotheek kunt halen. Menthol-gel (1% menthol in carbomeerwatergel FNA) en anti-jeuk tabletten (antihistaminica) kunnen bijvoorbeeld helpen om de jeuk te verminderen. Ook kun je ervoor kiezen om een lokale corticosteroidcrème (zoals hydrocortisoncrème of traimcinoloncrème) op de huiduitslag te smeren.
Indien je langdurig last hebt van hevige jeuk, kan er worden gekozen voor lichttherapie met UVB (ultraviolet B) straling. Gelukkig komt hevige jeuk bij deze huidafwijking weinig voor. Heb je erge last van droogheid en schilfering? Dan kan het helpen om de huiduitslag in te smeren met een licht vettende crème of bodylotion.
De huiduitslag is meestal binnen vier tot zes weken verdwenen. Het kan echter ook langer duren voordat de plekjes verdwijnen, soms wel tot vijf maanden. Het kan zo zijn dat de huid tijdelijk nog iets lichter of donkerder van kleur blijft op de plaats waar de plekjes zaten. Zodra de huid weer in de zon komt, wordt de kleur over het algemeen weer normaal.
