Voordat we bespreken wat de mogelijke oorzaken van prostaat klachten zijn, is het eerst belangrijk om te weten hoe de prostaat precies werkt. De prostaat ligt vlak onder de blaasuitgang om de plasbuis heen en heeft ongeveer het formaat van een kastanje. In de prostaat zitten miljarden kleine kliertjes en deze kliertjes produceren zogenaamd prostaatvocht. Tijdens een zaadlozing worden de zaadcellen in de prostaat met dit vocht gemengd en zo ontstaat er wat wij ‘sperma’ noemen. Vervolgens trekt de prostaat samen, waardoor het sperma naar buiten wordt geperst.
In de meeste gevallen is er sprake van een vergroting van de prostaat, als een man prostaat klachten ondervindt. Dit is in ongeveer tachtig procent van de gevallen de oorzaak en eigenlijk elke man krijgt hier eens in zijn leven wel mee te maken. Dit komt doordat de prostaat steeds groter wordt op latere leeftijd wat wordt veroorzaakt door de hormonale veranderingen. Aangezien de groei zowel naar buiten als naar binnen plaatsvindt en de plasbuis door de prostaat heen loopt, kan deze buis ook nauwer worden en kunnen er klachten ontstaan.
De vernauwing van de plasbuis zorgt ervoor dat het moeilijker is om de urine naar buiten te persen. Als gevolg hiervan kan het zijn dat blaaswand wat zwakker wordt en soms ook iets uitrekt. Urine gaat zich ophopen in de blaas en na verloop van tijd kan het plassen in sommige gevallen helemaal niet meer lukken. Niet zelden gaat een vergrote prostaat gepaard met een andere aandoening, zoals blaasstenen, een blaas- of prostaatontsteking of nierproblemen. Deze complicaties kunnen ontstaan als gevolg van de urine die achterblijft in de blaas.
Prostaat klachten als gevolg van een vergroting van de prostaat zijn te herkennen aan de hand van verschillende symptomen. Vaak valt als eerste op dat de man meerdere keren per nacht moet plassen en het moeilijk vindt om de plas op te houden. De eerste plas kan soms even op zich laten wachten en vaak komt er enkel een dunne, zwakke straal of gaat het plassen druppelsgewijs. Een branderig gevoel tijdens en vlak na het passen is eveneens een symptoom dat zou kunnen optreden.
Een vergroting van de prostaat is niet zo heel erg, maar prostaatkanker is dat wel. Daarom is het belangrijk dat mannen met prostaat klachten zich laten onderzoeken, zodat prostaatkanker in ieder geval kan worden uitgesloten. Prostaatkanker ontstaat in de klierbuisjes van de prostaat en het is niet helemaal duidelijk wat hier nu de oorzaak van is. Er wordt gedacht dat er een erfelijke aanleg is, maar milieufactoren, mannelijke hormonen en voeding zouden ook de kanker kunnen veroorzaken.
Meestal duurt het even voordat prostaatkanker wordt ontdekt en op dat moment is het vaak ook al uitgezaaid. Dit komt doordat de symptomen pas in een later stadium optreden. Je kunt prostaatkanker herkennen aan dezelfde klachten die voorkomen bij iemand met een vergroting van de prostaat. Aangezien de prostaat klachten zo erg lijken op de klachten die voorkomen bij een vergrote prostaat, is het belangrijk om altijd een arts te raadplegen als er symptomen optreden.
Een andere aandoening die prostaat klachten met zich mee kan brengen is een prostaatontsteking. Deze ontsteking kan eigenlijk op elke leeftijd wel voorkomen, in tegenstelling tot een vergrote prostaat dat vaak voorkomt op latere leeftijd. Het kan gaan om een acute prostaatontsteking die meestal ontstaat als gevolg van een ontsteking aan de urinewegen of de blaas. Deze ontsteking breidt zich dan uit naar de prostaat.
Een andere vorm van een prostaatontsteking is een zogenaamde chronische prostaatontsteking. Er kunnen verschillende oorzaken zijn van deze infectie. Net als de acute prostaatontsteking kan ook de chronische vorm ontstaan als gevolg van een blaasontsteking of een infectie aan de urinewegen. De prostaatontsteking wordt dan alleen chronisch, als de andere ontsteking vaak terugkeert. Een andere mogelijkheid is dat de ontsteking aan de prostaat ontstaat doordat de prostaatstenen zijn besmet met ziektekiemen
Een prostaatontsteking kan worden herkend aan een grote aandrang tot plassen en het moeilijk kunnen ophouden van de urine. Verder kan er ook sprake zijn van een brandend en/of jeukend gevoel tijdens het plassen en het is mogelijk dat er plotseling koorts optreedt die gepaard gaat met koude rillingen. Andere prostaat klachten die voorkomen bij een prostaatontsteking zijn bloed in de urine, een pijnlijk gevoel tussen de balzak en de anus en pijn in de lage rug. Tijdens de zaadlozing kunnen er ook pijnsteken in de liezen optreden.
Een andere mogelijke aandoening die prostaat klachten met zich meebrengt is prostaatpijn. De prostaat zwelt dan iets op in zijn eigen kapsel, waardoor er pijn aan de prostaat ontstaat. Een chronische prostaatontsteking kan in sommige gevallen de oorzaak zijn, maar in andere gevallen is het niet helemaal duidelijk waardoor de prostaatpijn ontstaat. Het is mogelijk dat prostaatstenen de pijn veroorzaken, maar ook het nuttigen van scherp gekruid voedsel of teveel alcohol zou prostaatpijn tot gevolg kunnen hebben. Verder kunnen geestelijke spanningen – zoals stress of nervositeit – misschien iets met het ontstaan van de pijn te maken hebben, aangezien geestelijke spanningen leiden tot lichamelijke spanningen. Ook wordt er gedacht dat een besmetting van bepaalde parasieten of blootstelling aan de kou tot prostaatpijn kan leiden.
Zoals misschien wel duidelijk wordt uit de naam, is het belangrijkste symptoom bij prostaatpijn de pijn die optreedt. Dit is meestal in het gebied dat tussen de balzak en de endeldarm ligt. De pijn wordt omschreven als trekkend, zeurend, bijtend of brandend. Vaak is er ook sprake van pijn in de lage rug, de liezen en de geslachtsorganen. Sommige mannen met prostaatpijn hebben moeite om hun plas op te houden en krijgen last van een branderig gevoel tijden het urineren. Een potentiestoornis of erectiestoornis treedt in sommige gevallen ook op.
Het is dus belangrijk om altijd een arts te raadplegen als er prostaatklachten optreden. De verschillende aandoeningen die hier de mogelijke oorzaak van kunnen zijn, zijn niet gemakkelijk uit elkaar te houden aan de hand van de symptomen. Ook als je denkt dat het om een vergroting van de prostaat gaat, is het van belang om langs de dokter te gaan. Na verloop van tijd kunnen er namelijk ernstige complicaties optreden. Een arts kan verschillende onderzoeken uitvoeren om erachter te komen om welke aandoening het precies gaat. Vervolgens kan er een behandeling worden gestart, waardoor je ook minder last zult hebben van de prostaat klachten.
