RISMAN methode, wat is dat?

RISMAN methode

Bij de RISMAN methode gaat het over een instrument waarmee je een risicoanalyse uit kunt voeren. Bij het begin van een projectfase is de risicoanalyse de start van het risicomanagementproces. Wanneer je gebruik gaat maken van de RISMAN methode kun jij de risico's op een systematische wijze en door te kijken naar diverse invalshoeken inzichtelijk maken. Hierdoor worden de risico’s beheersmaatregelen inzichtelijk gemaakt. Let goed op, want je kunt zowel een kwalitatieve als kwantitatieve invulling geven aan de RISMAN-methode. De methode bestaat al enige tijd en is in de jaren negentig gemaakt door de Gemeentewerken Rotterdam, ProRail, Rijkswaterstaat, Twynstra Gudde en de TU Delft.

Risico analyse

RISMAN staat eigenlijk voor de term risicomanagement. Wanneer je de analyse uit hebt gevoerd dan kun je een goede afweging maken in contractvorming en marktbenadering. Het is bij de RISMAN methode altijd van belang dat deze risico inventarisatie vorm wordt gegeven in een multidisciplinaire samenstelling. Als er namelijk gezorgd wordt voor deelname van medewerkers vanuit verschillende disciplines en de verschillende stakeholders van het project, dan zorgt dat voor genoeg inbreng en inzicht om iedere invalshoek goed te kunnen belichten.

• Bij een risicoanalyse gaat het vaak over twee bijeenkomsten.
• De eerste bijeenkomst wordt vorm gegeven door te kijken naar de risico’s. Deze moeten aan het einde van de eerste bijeenkomst dan ook helder zijn. Het gaat hierbij ook over het uitdiepen van de risico’s die genoemd zijn.
• Bij de tweede bijeenkomst gaat het over de uitwerkingen van de risico’s en deze moeten dan vertaald worden naar beheersmaatregelen. Er worden vervolgens acties gekoppeld aan de maatregelen.
• Een opdrachtgever moet zich de uitwerkingen ook eigen maken (dat is de basis van het risicomanagement).

RISMAN methode, waarom?

De RISMAN methode is een methode die op steeds meer gebieden in de maatschappij ingezet kan worden. In de infrastructurele wereld bijvoorbeeld. De methode is geschikt voor organisaties en programma’s. Het wordt met deze methode namelijk duidelijk welke risico’s er op kunnen treden. Vervolgens kan de projectmanager (beheers)maatregelen treffen. Vervolgens zal het effect van de (beheers)maatregelen zo nu en dan bekeken en beoordeeld worden en dan worden de risico's opnieuw geïnventariseerd. Het is belangrijk dat je daar nu naar gaat kijken en dan ontdekt wat je voordelen zijn. De methode kan door veel mensen toegepast worden, je ziet dan snel wat het je op gaat leveren.

Werking RISMAN methode

Voordat je met de RISMAN methode aan de slag gaat, is het goed om te weten hoe de methode werkt. Dit leggen we je dan ook graag nader uit:

• Bij de RISMAN methode gaat het er bij de eerste stap over dat je een doel vast gaat stellen. Wat wil je bereiken door het toepassen van deze methode? Door hier een goed beeld over te hebben, kun je gerichter onderzoek doen binnen de organisatie of binnen een bepaald project.
• De volgende stap, wanneer je je doel vast hebt gesteld, is het in kaart brengen van de risico’s. Dit vraagt een kritische blik van de mensen die meedoen aan het project. Het is ook een belangrijke stap dus neem de tijd om dit allemaal in kaart te brengen!
• Als de risico’s in kaart zijn gebracht, zal er gekeken moeten worden naar de belangrijkste risico’s. Deze moeten ook weer vastgesteld worden en ook dat kan de nodige tijd in beslag nemen. Neem de tijd ook, zodat alles in een keer duidelijk gemaakt kan worden en er over gegaan kan worden naar de volgende stap.
• De vierde stap wordt gezet wanneer de belangrijkste risico’s zijn vastgesteld. Je gaat de beheersmaatregelen in kaart brengen bij de RISMAN methode.

Uitvoeren RISMAN methode

Als je de RISMAN methode uit gaat voeren, dan kan daarbij gebruik worden gemaakt van diverse hulpmiddelen. Je kunt hierbij denken aan de risicomatrix en de RISMAN-brillen. Wanneer je voor de RISMAN-brillen gaat kiezen, dan ga je het project bekijken vanuit diverse invalshoeken, hierdoor ontstaat er een integraal risico beeld op de volgende punten:

• Organisatorisch
• Financieel/economisch
• Politiek/bestuurlijk
• Technisch
• Juridisch/wettelijk
• Geografisch/ruimtelijk
• Maatschappelijk

RISMAN methode in de praktijk

Als je een eigen bedrijf hebt en je wil graag het een en ander nader bekeken hebben, dan is het goed om te kijken welke risico’s er zijn. Dit kan allemaal duidelijk gemaakt worden aan de hand van de RISMAN methode. Je weet inmiddels wat de mogelijkheden zijn en welke stappen er genomen worden om alles in beeld te brengen. Het advies is wel om de tijd te nemen voor de RISMAN methode. Het is belangrijk dat je niets over het hoofd ziet! Praat er met collega’s en andere betrokkenen over, zodat je alles helder hebt en alle risico’s er in mee kunt nemen. Iedereen heeft eigen wensen en specialiteiten en kijkt er dus ook anders tegenaan. Daar kun jij je voordeel mee doen door hen mee te nemen in de uitwerking van de RISMAN methode. In de praktijk is de RISMAN methode een goede aanvulling binnen organisaties, waardoor de risico’s duidelijk worden en er ook naar gehandeld kan worden.

Voordelen RISMAN methode

De RISMAN methode is een methode die vaak wordt toegepast. De voordelen zijn:

• Een systematische aanpak.
• Maatschappelijk breed gedragen methode

Er zijn echter ook nadelen en dat is bijvoorbeeld dat er binnen de RISMAN methode geen aandacht is voor de kansen. Het leidt al snel tot een lange lijst met de bekende risico’s. Bekijk goed of dat deze methode wat voor jouw organisatie is. Soms wil je ook dat de kansen bekeken worden. Mocht het zo zijn dat je de risico’s en kansen wilt bekijken, dan kan er begonnen worden met de RISMAN methode en kan er altijd een andere methode naast worden gelegd die de kansen bekijkt. Het belangrijkste is dat je de voordelen en nadelen van deze methode kent en weet hoe deze toe te passen is. Of dat de RISMAN methode wel of niet wat is voor binnen je organisatie, kun je zelf bekijken in de praktijk. Er zijn ook anderen die je hierover kunnen informeren. Geef dan aan wat je wil bereiken en dan kun je vanzelf inzien of dat deze methodiek geschikt is. Er kunnen ook meerdere methoden gebruikt worden, daarvan kan de RISMAN methode een onderdeel zijn. Let goed op wat de opties zijn en dan zie je snel in wat de voordelen voor jou zijn in de praktijk als je dit model toe gaat passen.