Serotonine is een neurotransmitter die nodig is voor de informatie-overdracht tussen zenuwcellen. Het regelt de gemoedstoestand en het zorgt ervoor dat je je prettig voelt. Daarnaast reguleert het tevens een aantal andere belangrijke lichaamsfuncties, zoals het immuunsysteem de hart- en bloedvaten, de spijsvertering en de nierfunctie. Dit stofje zorgt er daarom ook voor dat je lichaam voldoende weerstand kan bieden tegen ziekteverwekkers en het houdt je bloeddruk op peil.
In het maag-darmkanaal bevindt zich ongeveer tachtig tot negentig procent van alle serotonine in je lichaam. Hier speelt het een rol bij het regelen van de spijsvertering. In de hersenen maakt het lichaam serotonine aan door de stoffen 5-HTP en tryptofaan met behulp van enzymen om te zetten in serotonine. Je dient voldoende tryptofaan en 5-HTP binnen te krijgen via je voeding om serotonine aan te kunnen maken. Tryptofaan is een essentieel aminozuur, wat betekent dat het lichaam dit niet zelf kan aanmaken. 5-HTP is een omgezette vorm van tryptofaan.
Voor het omzetten van tryptofaan in serotonine heeft je lichaam andere voedingsstoffen nodig, zoals vitamine B, vitamine D, magnesium, foliumzuur en eiwitten. Serotonine wordt opgeslagen in kleine blaasjes in de zenuwcellen. Het wordt vrijgegeven wanneer er een signaal komt dat het vrij moet komen. De blaasjes hebebn calcium nodig om de serotonine ook echt vrij te kunnen geven.
Als je suiker- en koolhydraatrijke voeding eet stimuleert dit de aanmaak van serotonine. Het lichaam zal daarnaast echter ook meer insuline gaan produceren, waardoor de hormoonspiegel uit balans kan raken. Dit heeft als gevolg dat het lichaam minder goed in staat zal zijn om serotonine aan te maken en op te nemen. Even na het eten van suiker- en koolhydraatrijke voeding voel je je beter door de verhoogde aanmaak van serotonine, maar enkele uren later zul je een dip krijgen door het tekort aan serotonine dat ontstaat als gevolg van de hormoonspiegel die uit balans is.
Er zijn verschillende factoren die een rol kunnen spelen bij het ontstaan van een serotonine tekort. De hersenen kunnen bijvoorbeeld te weinig serotonine aanmaken of de vorming van serotonine wordt geblokkerd. Het kan ook zo zijn dat er te weinig receptoren in de hersenen aanwezig zijn of dat deze receptoren onvoldoende werken. Verder is het mogelijk dat serotonine in het lichaam te snel wordt afgebroken en daardoor niet kan worden getransporteerd.
Het kan zo zijn dat een serotonine tekort wordt veroorzaakt door een genetische afwijking, waardoor het lichaam niet genoeg serotonine aanmaakt of opneemt. In andere gevallen ontstaat een serotonine tekort als gevolg van stress, een chronisch slaaptekort, te grote blootstelling aan toxische stoffen (waaronder drugs), een ongezond voedingspatroon, te weinig bewegen en/of een disbalans in de hormonen.
In veel gevallen wordt een serotonine tekort veroorzaakt door een ongezond voedingspatroon. Als je veel suiker- en koolhydraatrijke voeding eet zal je serotonine tijdelijk verhogen, maar uiteindelijk weer verlagen. Als gevolg van het serotonine tekort dat hierdoor ontstaat, krijgt je lichaam weer meer behoefte aan suiker- en koolhydraatrijke voeding. Je komt zo in een vicieuze cirkel die meestal moeilijk te doorbreken is. Hierdoor kun je last krijgen van overgewicht.
Verder is het ook nodig dat je voldoende tryptofaan en 5-HTP binnenkrijgt via de voeding. Deze stoffen zijn namelijk nodig voor de aanmaak van serotonine in de hersenen. Indien je een ongezond voedingspatroon hebt waarin je te weinig van deze stoffen binnenkrijgt, zal je lichaam minder serotonine kunnen aanmaken.
De meest bekende symptomen van een serotonine tekort zijn depressie en het bijkomende verlies aan plezier en geluk. Daarnaast kun je ook last krijgen van andere klachten. Je kunt bijvoorbeeld vaker boos zijn of erg gevoelig zijn voor pijn. Een serotonine tekort kan er ook voor zorgen dat je enorm veel trek hebt in suiker en koolhydraten. Verder kun je last krijgen van constipatie, problemen met de spijsvertering, migraine en slapeloosheid. Je zelfbeeld kan lager worden en je kunt je meer afhankelijk gaan opstellen van anderen. Geen plezier kunnen ervaren en slecht cognitief functioneren zijn twee andere symptomen van een serotonine tekort.
Vaak zijn de symptomen van een serotonine tekort verschillend voor mannen en vrouwen. Vrouwen lopen een hoger risico om depressief te worden en zich angstif te voelen. Ook zullen zij zich vaker zorgen maken en meer problemen ondervinden met de gemoedstoestand. Ze zoeken hun troost vaak in suikerrijke voeding, waardoor ze overgewicht kunnen krijgen. Mannen zullen daarentegen meer last krijgen van gedragsproblemen, zoals boosheid, agressie en geweld. Zij zoeken hun troost vaker in alcohol en drugs.
Een serotonine tekort heeft invloed op de hersenen en de mentale gezondheid. Daarnaast kan het ook de algehele gezondheid negatief beïnvloeden en er uiteindelijk toe leiden dat we minder lang leven. Zo verhoogt een serotonine tekort bijvoorbeeld het risico op hartziekten, alzheimer en dementie. Daarnaast kan het een rol spelen bij het ontstaan van migraine of astma. Als gevolg van een laag serotoninegehalte in de darmen kun je het prikkelbare darmsyndroom krijgen. Het meest voorkomende gevolg van een serotonine tekort is een depressie. Het is niet altijd duidelijk waardoor een depressie precies ontstaat, maar vrijwel altijd speelt een tekort aan serotonine in ieder geval een belangrijke rol.
Je kunt een serotonine tekort zelf aanvullen door je voedingspatroon en je levensstijl aan te passen. Ongeveer twee uur na zonsopgang wordt de meeste serotonine aangemaakt. Het is daarom belangrijk dat je 's ochtends goed ontbijt, zodat je lichaam de benodigde voedingsstoffen binnenkrijgt voor het aanmaken van serotonine. Zorg er ook voor dat je dagelijks voldoende vitamines en mineralen inneemt. Hierbij gaat het voornamelijk om de stoffen vitamine B3, B6 en magnesium. Ook heeft het lichaam voldoende koolhydraten nodig, aangezien de hersenen hierdoor tryptofaan kunnen opnemen. Zorg er wel voor dat je kiest voor de goede koolhydraten, zoals bruin brood, aardappelen en fruit. Geraffineerde suikers helpen slechts tijdelijk om je serotonine te verhogen en leiden daarna juist tot een tekort.
Verder bevordert zonlicht ook de aanmaak van serotonine. Het lichaam zet dit namelijk om in vitamine D en deze vitamine speelt net als de bovengenoemde vitaminen en mineralen een rol bij het omzetten van tryptofaan in serotonine. Het is daarom belangrijk om dagelijks voldoende in het zonnetje door te brengen. Schijnt de zon niet? Ga dan alsnog naar buiten, want de zonnestralen bereiken ook de huid als het bewolkt is. Als je weinig komt, kun je eventueel gebruikmaken van een speciale lamp die zonnestraling nabootst.
Daarnaast is het van belang om dagelijks voldoende water te drinken. Als je te weinig wat drinkt, wordt de aanmaak van neurotransmitters verstoort. Zorg er daarom voor dat je dagelijks 1,5 tot 2 liter water drinkt.
Heb je je voedingspatroon en je levensstijl aangepast en blijf je last hebben van een serotonine tekort? In dat geval kun je ervoor kiezen om dagelijks 5-HTP supplementen in te nemen. Dit middel wordt gehaald uit de zaden van de struik Griffonia. Het is een van de bouwstoffen voor serotonine en het zorgt ervoor dat je serotonine direct wordt aangevuld zonder dat hier eerst een heel proces voor nodig is.
Als je van alles hebt geprobeerd en nog steeds last hebt van een serotonine tekort, is het verstandig om langs een arts te gaan. Zeker als je depressief bent, is dit aan te raden. De arts zal je in de meeste gevallen antidepressiva voorschrijven. Deze medicatie verhoogt het serotoninegehalte in het lichaam.
