Stress kan worden gedefinieerd als een reactie van het lichaam op elke veeleisende vraag die wordt gesteld. Stress kan zowel door externe als interne factoren worden beïnvloed. Voorbeelden van externe factoren zijn werk, relaties en financiën. Interne factoren zoals gezondheid, honger en de hoeveelheid slaap die iemand krijgt, kunnen eveneens van invloed zijn op de manier waarop we omgaan met voor ons moeilijke situaties.
Stress is een normale menselijke ervaring en kan nuttig zijn bij het omgaan met veeleisende situaties. Het kan ons bijvoorbeeld helpen om optimaal te presteren bij het geven van een toespraak of het beoefenen van een sport.
Stress treft de meesten onder ons. In een recente Nederlandse peiling zei ongeveer een kwart van de Nederlanders dat ze zich de meeste dagen nogal gestrest of extreem gestrest voelden. Echter kan stress sommige mensen anders en erger treffen dan anderen, waaronder:
Bepaalde levenssituaties kunnen zorgen voor een verhoging van de stressniveau’s. Uit onderzoek is bijvoorbeeld gebleken dat moeders die voltijds werkten de hoogste stressniveaus ervaren. Andere situaties die tot stress kunnen leiden zijn financiële druk, werkloosheid, werkstress, een lagere opleiding, sociale isolatie, conflicten, persoonlijke- en/of relatieproblemen.
Mensen ervaren gebeurtenissen op verschillende manieren. Het verlies van een baan kan bijvoorbeeld worden gezien als een ramp waardoor het de gevoelens en het gedrag van iemand beïnvloedt. Het kan ook worden gezien als een kans om door te gaan naar iets beters. De manier waarop naar deze gebeurtenis wordt gekeken verklaart de verschillende reacties die mensen op dezelfde gebeurtenis hebben. Andere factoren, zoals persoonlijkheid en eerdere ervaringen, beïnvloeden ook hoe de gebeurtenis wordt ervaren. Een andere factor die tot stress leidt, is een mismatch tussen de ervaring en de beschikbare middelen om ermee om te gaan. Het verlies van een baan kan bijvoorbeeld een moeilijke gebeurtenis zijn, maar als u daarnaast problemen hebt met een relatie, dan hebt u misschien niet de steun om een moeilijke periode emotioneel en financieel door te komen.
Het lichaam gaat om met acute stress door het vrijgeven van chemische stoffen die het lichaam vertellen dat het in gevaar is, en activeert daarom een vlucht of vechtreactie. Deze reactie is een overlevingsmechanisme dat het lichaam voorbereidt op gevaar. Veranderingen die tijdens deze reactie worden gezien zijn onder andere een verhoogde hartslag, een snellere ademhaling, een droge mond en zweten. Deze reactie heeft geen effecten op lange termijn op het lichaam en kan vaak helpen bij het omgaan met moeilijke situaties. Stress kan in veel gevallen nuttig zijn en de persoon helpen om te gaan met de eisen die aan hem of haar worden gesteld, door hem of haar alerter en energieker te maken en door hem of haar af te stemmen op externe signalen.
Langdurige blootstelling aan stress en blootstelling van het lichaam aan hoge niveaus van hormonen, zoals cortisol en adrenaline, kunnen echter wel leiden tot een verhoogde kwetsbaarheid voor ziekten, zoals depressie, obesitas, hart- en vaatziekten, enzoverder.
De symptomen van stress kunnen van persoon tot persoon verschillen. De meest voorkomende zijn:
Deze symptomen hebben op hun beurt dan weer invloed op de manier waarop u omgaat met de gebeurtenissen die die voor u spanning veroorzaken, waardoor de stress alleen toeneemt.
U kunt leren om met stress om te gaan door verschillende technieken te gebruiken, zoals het monitoren en uitdagen van de manier waarop u over gebeurtenissen denkt, langzaam ademhalen en het gestructureerd oplossen van uw problemen. Naast deze oefeningen kan het verminderen van uw drugs- en alcoholgebruik en het doen van dingen die u graag doet, helpen bij het omgaan met stress.
In gevallen waar ernstige stress leidt tot depressie of angst, kunnen medicijnen zoals antidepressiva een rol spelen. Het is het beste om in dergelijke gevallen uw lokale arts te raadplegen, omdat deze u kan adviseren over de geschiktheid van de medicatie, of u kan doorverwijzen naar een geschikte hulpverlener.
Omdat stress zo individueel is, moeten we allemaal onze eigen manier vinden om ermee om te gaan. Er zijn een aantal dingen die u kunt doen om uit te zoeken hoe u het beste met uw stress kunt omgaan:
